Morgunblaðið - 03.06.2000, Page 12

12 LAUGARDAGUR 3. JÚNÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
PÉTUR Jónsson frá Hall-
gUsstöðum lést á hjúkrun-
arheimilinu Hlíð á Akur-
eyri síðastliðinn
miðvikudag, 88 ára að al-
dri. Pétur var brautryðj-
andi í akstri vöruflutninga-
bifreiða á langleiðum og
rak lengi eigið fyrirtæki,
Pétur og Valdimar, á Ak-
ureyri.
Pétur Jónsson fæddist
17. október 1911 og ólst
upp á Hallgilsstöðum í Hörgárdal.
Foreldrar hans voni hjónin Albína
Pétursdóttir og Jón St. Melstað
bóndi.
Innan við tvítugt varð Pétur
mjólkurbílstjóri og annaðist mjólkur-
flutninga úr Arnameshreppi á móti
öðrum manni. Hann hafði reyndar
áður ekið mjólk með hestvagni til Ak-
ureyrar. Hann eignaðist
flutningabíl og hóf vöru-
flutninga á langleiðum á
árinu 1942. Varð Pétur
brautryðjandi í vöruflutn-
ingum milli Reykjavíkur
og Akureyrar og stundaði
einnig ýmsa flutninga
innan héraðs. Valdimar
Jónsson, bróðir Péturs,
gekk í félag með honum
og ráku þeir um árabil
eitt stærsta vöruflutn-
ingafyrirtæki landsins undir nafninu
Pétur og Valdimar.
Pétur var lengi í forystusveit land-
flutningamanna, meðal annars í
stjórn Vöruflutningamiðstöðvarinn-
ar hf. og Landvara.
Indriði G. Þorsteinsson skrifaði
sögu Péturs í bókinni Fimmtán gírar
áfram sem kom út árið 1981.
BJÖRN Þorláksson fyrrver-
andi framkvæmdastjóri San-
itas og sérfræðingur í land-
búnaðarráðuneytinu er
látinn, 72 ára að aldri.
Bjöm fæddist í Reykjavík
5. maí 1928, sonur hjónanna
Valgerðar Einarsdóttur og
Þorláks Björnssonar full-
trúa. Hann lauk stúdents-
prófi frá MR árið 1948 og
embættisprófi í lögfræði
1954.
Bjöm starfaði hjá H. Benedikts-
syni hf. til ársloka 1956 er hann varð
sveitarstjóri í Seltjamarneshreppi.
Hann lét af því starfi í árslok 1959 er
hann tók við starfi fram-
kvæmdastjóra hjá Sanit-
as hf. í Reykjavík en því
gegndi hann til ársins
1979. Næstu ár starfaði
hann hjá Rauða krossi ís-
lands en 1985 réðst hann
til starfa í landbúnaðar-
ráðuneytinu. Bjöm sat
um árabil í stjórn Félags
íslenskra iðnrekenda og
starfaði mikið
fyrir Sjálfstæðisflokkinn.
Bjöms lætur eftir sig eiginkonu
Ellen Sigurðardóttur og fjögur börn,
Ólaf Jóhann, Þorlák, Kristínu Helgu,
og Sigurð Kristin.
Rangárþing
Áhyggjur
vegna heil-
brigðis-
þjónustu
STARFANDI hjúkmnarfræðingar
á Heilsugæslustöð Rangárþings,
Dvalarheimilinu Lundi, Hellu, Dval-
arheimilinu Kirkjuhvoli, Hvolsvelli,
og Vistheimilinu Gunnarsholti álykt-
uðu eftirfarandi á samráðsfundi
hjúkrunarfræðinga, sem haldinn var
á Kambi í Holtum 29. maí sl.:
„Tveir heilsugæslulæknar af
þremur sem starfa á Heilsugæslu-
stöð Rangárþings hafa sagt störfum
sínum lausum. Engir læknar hafa
sótt um þær stöður sem lausar eru.
Starfandi hjúkranarfræðingar í
Rangárþingi telja það mikið
áhyggjuefni og umhugsunarvert fyr-
ir heilbrigðisyfirvöld ef ekki tekst að
manna stöðvarnai- fyrir haustið.
í ljósi þessa er útlit fyrir að sú
góða heilbrigðisþjónusta sem verið
hefur í Rangárþingi um árabil muni
skerðast og ýta undir frekari fólks-
flótta af landsbyggðinni.“
-----------------
Fimm á slysa-
deild eftir
bflveltu
FIMM manns á öllum aldri voru
fluttir á slysa- og bráðamóttöku
Landspítalans í Fossvogi eftir bfl-
veltu á mótum Arnarbakka og Rétt-
arbakka í Breiðholti í fyrradag.
Að sögn lögreglu er líklegt að bfln-
um hafi verið ekið of hratt inn í
beygju á mótum gatnanna tveggja
með þeim afleiðingum að hann valt.
Lenti hann á vegriði og fór yfir tvær
umferðareyjar áður en hann stað-
næmdist. Auk bflstjóra vora fjórir
farþegar í bílnum. Kenndu allir
eymsla í baki eftir veltuna, þrátt fyr-
ir að hafa verið í bílbeltum, og var
hópurinn fluttur á slysadeild í þrem-
ur sjúkrabflum.
Atvikið átti sér stað um klukkan
13:30. Slökkvilið var kallað út til að
hreinsa vettvang en olía lak m.a. úr
bflnum. Bifreiðin, sem skemmdist
mjög mikið, var flutt af vettvangi
með kranabíl.
FRETTIR
Skrifað undir samstarfssamninga um skógrækt og landgræðslu
Landsvirkjun
styrkir rann-
sóknaverkefni
FULLTRÚAR Landsvirkjunar,
Skógræktar ríkisins, Landgræðslu
nTdsins og Rannsóknastofnunar
landbúnaðarins skrifuðu í gær undir
samstarfssamninga sem fela í sér
fjárstuðning Landsvirkjunar við þau
rannsóknaverkefni á sviði land-
græðslu, skógræktar, landbóta og
kolefnisbindingar sem stofnanimar
þrjár vinna sameiginlega að. Enn-
fremur var undirritaður sérstakur
samningur um áframhald samstarfs
Landsvirkjunar og Skógræktarinnar
um starfsemi á Tumastöðum og
Múlakoti í tengslum við sumarskóla
Landsvirkjunar.
í máli Ragnheiðar Ólafsdóttur,
umhvei-fisstjóra Landsvirkjunar, á
blaðamannafundi sem haldinn var að
Rannsóknastöð Skógræktarinnar á
Mógilsá kom fram að fyrirtækið teldi
það skyldu sína að efla rannsóknir á
sviði landgræðslu og skógræktar og
stuðla að betri og dýpri þekkingu á
því hvemig best og hagkvæmast skal
staðið að endurheimt landgæða.
Landsvirkjun væri jú stærsti fram-
kvæmdaraðili á hálendinu og ýmsar
breytingar og rask fælust óhjá-
kvæmilega í framkvæmdum fyrir-
tækisins þó farið væri að með fyllstu
gát.
Samstarfsverkefnin þrískipt
Verkefnin sem í samstarfssamn-
ingunum felast era í þrennu lagi. Hið
fyrsta snýr að landbót, þ.e. uppbygg-
ingu vistkerfa á röskuðum svæðum,
þar sem skoðuð eru áhrif mismun-
andi inngripa á framvindu samfé-
laga, uppbyggingu jarðvegs og starf-
semi vistkerfa. Mun fé frá
Andlát
PÉTUR JÓNSSON FRÁ
HALLGILSSTÖÐUM
Morgunblaðið/Jim Smart
Frá undirskrift samninganna í gær. Frá vinstri, Ragnheiður Ólafsdótt-
ir, Landsvirkjun, Níels Árni Lund frá landbúnaðarráðuneytinu, Jón
Loftsson skógræktarstjóri, Friðrik Sophusson, forstjóri Landsvirkjun-
ar, og Þorsteinn Tómasson, forstjóri Rannsóknarstofu landbúnaðarins.
Landsvirkjun sumarið 2000 verða
nýtt til að styrkja þá verkþætti sem
þegar era í gangi innan verkefnis
sem unnið er á Geitasandi á Rangár-
völlum en unnið verður að rannsókn-
um á þróun jarðvegs og mælingum á
jarðvegsþáttum, þróun gróðurfars
og náttúralegu landnámi gróðurs á
uppgræðslusvæðum auk rannsókna
á smádýralífi og örveravirkni.
I öðra lagi er um að ræða verkefni
sem snýr að bindingu kolefnis í
skógi, gróðri og jarðvegi. Innan
verkefnisins er unnið að rannsóknum
á bindingu kolefnis í gróðri og jarð-
vegi við skógrækt og landgræðslu.
Verður styrkfé nýtt til að efla mæl-
ingar á uppsöfnun kolefnis bæði ofan
jarðar og neðan; í skógartrjám, öðr-
um gróðri, sópi og jarðvegi.
Loks verður ráðist í það að endur-
taka mælingar á smádýralífi í til-
raunaskóginum í Gunnarsholti, sem
er tíu ára um þessar mundir.
Samstarfssamningur Landsvh-kj-
unar og Skógræktar ríkisins um
starfsemi á Tumastöðum og Múla-
koti í tengslum við sumarskóla
Landsvirkjunar gerir hins vegar ráð
fyrir þátttöku unglinga í Starfs-
menntaskóla Landsvirkjunar í rann-
sóknaverkefnum og kynningu á
þeim, auk þátttöku í skógrækt og
öðram landbótastörfum, umhirðu
skóga og bættu aðgengi almennings
að skógunum.
Andlát
BJÖRN ÞORLÁKSSON
/
Ahafnar Rigmor minnst
á sjómannadaginn
MINNINGARATHÖFN verður
haldin um drukknaða sjómenn við
Öldurnar í Fossvogskirkjugarði á
morgun, sunnudag, þar sem minnst
verður áhafnar skipsins Rigmor,
sem fórst árið 1919, og hefur nafn
skipsins og skipverja verið skráð á
minnisinerkið.
Mótorskonnortan Rigmor var í
Gíbraltar 1. desember 1918, á full-
veldisdaginn, og drógu skipverjar
þar íslenska fánann að húni. Rig-
mor varð því fyrsta skipið til að
sigla undir islenskum fána á Mið-
jarðarhafi. Af þessu tilefni sendi
áhöfnin heillaskeyti til íslands og
var þess getið í Morgunblaðinu 4.
og 5. desember.
Ólafur Elímundarson, ættingi Ól-
afs Sigurðssonar skipstjóra á Rig-
mor, og Gunnlaugur Gislason, dótt-
ursonur Ólafs Ólafssonar
stýrimanns, hafa tekið saman upp-
lýsingar um skonnortuna og er
byggt á þeim hér.
Rigmor var eign Konráðs Hjálm-
arssonar, kaupmanns og út-
gerðarmanns á Norðfírði. 25. nóv-
ember hafði Ólafur skipstjóri
fengið skeyti frá Konráð þar sem
honum var tjáð að búið væri að
opna venjulega siglingaleið til Fær-
eyja eftir lok heimsstyijaldarinnar
fyrri, en þaðan hafði skipið lagt af
Frímann Ólafur
Guðnason Sigurðsson
háseti. skipstjdri.
Guðjón Þorsteinn
Helgason Jóelsson
háseti. matsveinn.
stað 28. september. Daginn eftir
lagði Rigmor úr höfn í Barcelona á
Spáni. Skipið tepptist í Gíbraltar í
þijár vikur, en á aðfangadagskvöld
jóla var akkerum varpað f Lagos-
flóa í Portúgal þar sem áhöfnin
Jóhann Karl Lárusson
Jáhannsson Waldorff
vélamaður. háseti.
beið af sér óveð-
ur. 14. janúar
1919 var bátur-
inn í Lissabon í
Portúgal og var
lagt úr höfn þann
dag. Þaðan sendi
skipstjórinn síð-
ustu bréfin, sem
frá honum bár-
ust, en frá Gíbr-
altar hafði hann
sent konu sinni í
Kaupmannahöfn
dagbók frá ferðinni.
Ekki er vitað hvaða dag Rigmor
fórst. Næstu daga eftir að siglt var
frá Lissabon gekk á með ýmsu
veðri, stormi og illviðri milli þess
sem veðrið gekk niður. Hafi Rig-
Ólafur
Ólafsson
stýrimaður.
Skonnortan Rigmor var stálskip með lítilli hjálparvél smíðað f Álaborg í
Danmörku 1914 til 1915. Myndin er sennilega tekin á Norðfirði sumarið
1918 og lfklega er það íslenski fáninn, sem dreginn hefur verið að húni.
mor staðið af sér veðrin í janúar
gæti hún hafa farist í fárviðri, sem
brast á 10. febrúar með miklum sjó
suðvestur af írlandi og Skotlandi.
Þess má hins vegar geta að á sigl-
ingaleið skipsins frá Gíbraltar var á
stríðsárunum 1914 til 1918 mikið
um tundurdufl. Töldu margir að
Rigmor hefði siglt á tundurdufl.
Lengi mun hafa verið vonað að
skipið eða einhver úr áhöfn þess
kæmi fram, en ekki verður séð í
dagblöðum frá þessum tíma eða
annars staðar að þess hafi verið
getið hér á landi að Rigmor hafi
farist með allri áhöfn.
Kristján konungur 10. afhjúpaði
29. maí 1928 minnismerki um
danska sjómenn, sem taldir voru
hafa farist af völdum stríðsins. Á
stöpul minnismerkisins er, meðal
annarra, greypt nafn Rigmor og
nöfn þeirra, sem fórust með skip-
inu.
Þeir voru Ólafur Sigurðsson
skipstjóri, sem búsettur var í Kaup-
mannahöfn, Ólafur Ólafsson stýri-
maður, sem búsettur var í Vest-
mannaeyjum, Jóhann Jóhannsson
vélamaður frá Mjóafirði, Karl Lár-
usson háseti, búsettur í Norðfirði,
Þorsteinn Jóelsson matsveinn, bu-
settur í Reykjavík, Frímann Guðna-
son háseti, búsettur í Reykjavík og
Guðjón Helgason háseti, búsettur í
Vestmannaeyjum.