Morgunblaðið - 18.11.2000, Síða 60

>0 LAUGARDAGUR 18. NÓVEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Barnshafandi konur
* og bakflæði í vélinda
UNDANFARNA daga hefur ým-
islegt verið rætt og ritað um bak-
flæði í vélinda. Þetta hefur tengst
vitundarvakningu um vélindabak-
flæði, en það er átaksverkefni sem
var ráðist í vegna þess að nýlegar
rannsóknir sýna að fáir íslendingar
vita hvað vélindabakflæði er, hvaða
einkennum það veldur og hvaða
, meðferð er í boði. Þó er þetta einn
algengasti sjúkdómurinn í melting-
arvegi.
Aðaleinkenni bakflæðis er
brjóstsviði, sem hægt er að lýsa sem
hita- eða sviðaóþægindum undir
bringubeini og annað aðaleinkenni
er svokallaður nábítur, sem lýsir sér
í að magasýrur eða hálfmelt fæða
leitar upp í kok. Raunar er það svo
að hringvöðvi neðst í vélindanu er af
ýmsum ástæðum orðinn of slappur
og veldur því að sýrur og önnur ert-
andi efni frá maganum flæða til baka
upp í vélindað og erta slímhúð þar.
Meðferð er yfirleitt afar árang-
ursrík, en vegna þess að hér er oft
um langtímavandamál að ræða, get-
ur meðferðin að sama
skapi orðið langdregin.
Bakflæði tengt
meðgöngu
Margar barnshafandi
konur verða fyrir þeirri
óskemmtilegu reynslu
að fá bakflæðisein-
kenni, þótt þær hafi
aldrei orðið varar við
slíkt áður en meðganga
hófst. A sama hátt eru
þær yfirleitt lausar við
þessi einkenni skömmu
eftir barnsfæðingu.
Ástæður þessara
skammtíma bakflæðis-
einkenna eru þær, að
þegar kona verður bamshafandi,
verður veruleg breyting á hormóna-
starfsemi líkamans. Styrkur horm-
ónsins prógesterón hækkar veru-
lega í blóðinu, en þetta hormón
veldur beinni slökun á hringvöðvan-
um sem er neðst í vélinda. Auk þess
hefur prógesterón almenn slappandi
áhrif á hreyfingar allra meltingar-
færa og það leiðir m.a. til þess að
tæmingu magans seinkar eftir mál-
tíðir og þrýstingurinn í maganum
eykst nokkuð. Allt þetta veldur því
að fyrrnefnd ertandi efni magans
eiga greiðari leið upp í vélinda þar
sem þau valda áðumefndum ein-
Eigum við samleið?
ER með öllu óhugs-
andi að við í náinni
framtíð verðum hluti af
ESB? Eigum við sam-
leið, ísland og ESB?
Þessu verður vart svar-
að strax enda kannski
-■, engin ástæða til þess,
en þó er vert að minna
á þá umræðu sem á sér
stað I þjóðfélaginu í
dag.
Ungir framsóknar-
menn em þar engin
undantekning. Næst-
komandi laugardag, 18.
nóvember, ætlum við
að gera betur en hing-
að til og höfum blásið
til ráðstefnu um það hvort við eigum
samleið, þ.e. ísland og ESB.
Höfum við efni á því að loka á um-
ræðuna og segja „það er á engan
hátt tímabært að skoða þessi mál“,
eða „málið hefur verið skoðað og við
,_>erum ekki á leiðinni að sækja um að-
ild hvað þá að ganga í Evrópusam-
bandið"? Höfum við
efni á því þegar litið er
til framtíðar að skoða
ekki þessi mál?
Stórar og
smáar
Margar stórar sem
smáar spurningar
koma jafnan upp í hug-
ann þegar minnst er á
aðild íslands að ESB.
En verður þeim nokk-
um tímann svarað svo
öllum líki vel?
Menn eru alltaf að
minnast á sjávarút-
vegsstefnuna eins og
það sé það eina sem
þurfi að hræðast, en ég hef ekki enn
séð hvað skuli hræðast í þeim mál-
um. Meginreglan er sú að þeir sem
fá veiðirétt þurfa að vera með veiði-
hefð, og er einhver önnur þjóð en ís-
land með veiðihefð á Islandsmiðum?
Nei, svo er ekki, þannig að við fengj-
um allan okkar kvóta. Og er þá nokk-
ESB
Margar stórar sem
smáar spurningar koma
upp í hugann, segir
Ragna Ivarsdóttir,
þegar minnst er á aðild
Islands að ESB.
ur önnur þjóð sem gæti veitt hann?
Og sú klisja að sjávarútvegsráð-
herra okkar þurfi á hveiju ári að
fara í biðilsbuxur og storma til
Brussel til þess eins að krjúpa á kné
og sækja okkar kvóta er í sjálfu sér
brandari út af fyrir sig.
Og það að tala því máli að hefja
þurfi landhelgisstríð ef til inngöngu
kæmi er lítilsvirðing við þá sem háðu
þá baráttu á sínum tíms og unnu sig-
ur.
Hverjir aðrir en ráðgjafar sjávar-
útvegsráðherra í dag munu segja til
um hvað megi veiða og hve mikið?.
Áróðurinn í þessum málum er órök-
studdur að mínu mati eins og svo
margt annað.
Gætum við séð fyrir okkur í náinni
framtíð að við Islendingar yrðum
leiðandi afl innan ESB hvað ráðgjöf í
sjávarútvegi varðar? I dag eru þjóðir
Áfdrn-cA/r/ ú
Slci
Iðnbúð 1,210 Garðabæ sími 565 8060 Collection
Ragna
Ivarsdóttir
Blakflæði
Einkenni, segja Ásgeir
Böðvarsson og Karl
Ólafsson, hverfa fljót-
lega eftir barnsfæðingu.
kennum. Efth' fæðingu bamsins
kemst hormónastarfsemi konunnar í
sitt fyrra horf og með því hverfa
bakflæðiseinkennin í flestum tilfell-
um.
Lífsstílsbreytingar
Oft eru einkenni þessi það léttvæg
að ástæðulaust er að grípa til ann-
arra ráða en að breyta lífsháttum lít-
illega. Benda má á eftirfarandi sem
almennar ráðleggingar:
1) Forðast fæðu eða fæðutegundir
sem konur telja að hafi hrundið ein-
kennum af stað. Feitur og kryddað-
ur matur veldur stundum einkenn-
um, en auk þess geta kaffi, áfengi,
súkkulaði, piparmynta og appelsínu-
drykkir veikt vélindahringvöðvann
enn meira og aukið þannig líkurnar
á bakflæði. Reykingar hafa einnig
bein slakandi áhrif á hringvöðvann.
2) Stórar máltíðir eru einnig
óheppilegar, sér í lagi að kvöldi. Ein-
kenna getur orðið vart, t.d. við það
að leggja sig eftir mat og er fólki
að leita til okkar hvað varðar okkar
sérstöðu og þekkingu á þessu sviði.
Við erum framarlega og stöndum
jafnvel fremst á mörgum sviðum og
ættum að geta nýtt okkur það sem
skyldi.
Hvað varðar landbúnað á Islandi
hefur verið tíundað að eitt og annað
muni hrynja við inngöngu í ESB. En
er það nú víst að svo muni verða?
Ekki er ég sannfærð, og langt í land í
þeim efnum. Er það staðreynd að
menn geti sagt eitt og annað án þess
að málin séu skoðuð til hlítar? Ég hef
enn ekki séð þau rök sem sannfæra
mig um að svo verði. Ég er enginn
sérfræðingur en hef trú á að hér á
landi finnist menn sem gætu skoðað
þessi mál vel.
Byggðamál eru mér hugleikin og
sú frétt að við gætum fengið mikið í
þann málaflokk innan ESB varð til
þess að ég fór að sjá bjartari tíma
framundan í þeim efnum.
Við sem búum á landsbyggðinni
vitum vel að þessi málaflokkur er
þurfandi eins og staðan er í dag og
hver króna til uppbyggingar á lands-
byggðinni er vel þegin.
Aukaaðild
En þá er það kannski það stærsta
sem ég hef heyrt fólk tala um og það
er fullveldi og sjálfstæði okkar.
Þegar við vorum að ganga í EES
voru margir þess fullvissir að við
værum að stofna fullveldi og sjálf-
stæði okkar í voða. Hvað þá umræð-
an um sjávarútvegsmálin á þeim
tíma og að allt myndi fyllast hér af
erlendu fólki sem mundi kaupa upp
heilu firðina.
með vélindabakflæði yfirleitt ráðlagt
að neyta ekki matar 2-3 klst. fyrir
svefn. Æskilegt er að hækka höfða-
lag rúms um 10-12 cm, en ekki bara
bæta við kodda, vegna þess að það
hækkar einungis höfuðið.
3) Rétt er að forðast efni sem auka
á munnvatnsframleiðslu, svo sem
ýmiss konar sælgæti eða tyggi-
gúmmí.
4) Ýmis sýrubindandi lyf fást án
lyfseðils í apótekum og gagnast oft
vel. Þótt meginregla sé að ráða
barnshafandi konum frá því að taka
lyf, þá er talið óhætt að nota þessi lyf
í hóflegum skömmtum. Eitt þessara
lyfja inniheldur magnesium og hefur
oft reynst þunguðum konum vel, því
að það hefur hægðalosandi áhrif, en
hægðatregða er oft annar eðlilegur
fylgikvilli þungunar. Rétt er þó að
ítreka það að öll lyfjanotkun á með-
göngu skuli vera í samráði við ljós-
móður og lækni.
Þótt bakflæði sé algengur sjúk-
dómur barnshafandi kvenna, þá má
segja að hér sé um eðlilegan lífeðlis-
fræðilegan fylgikvilla þungunar að
ræða. Einkenni valda hins vegar oft
verulegri vanlíðan og áhyggjum.
Meðferð er í flestum tilfellum árang-
ursrík og hverfa einkennin fljótlega
eftir bamsfæðingu.
Ásgeir er sérfræðingur i
meltingarsjúkdómum og
Karl í kvenlækningum.
Nei, það er langt í frá að eitthvað
af þessu hafi gerst.
En hver er staða okkar í dag?
Með því að vera í EES er einungis
um aukaaðild að ræða að ganga í
ESB. Við þurfum í mörgu að hlíta
þeim skipunum sem koma frá
Evrópusambandinu og höfum ekk-
ert um það að segja í dag.
Hvað er fullveldi og sjálfstæði?
Hvað felst í þessum hugtökum?
Á að halda því fram að full aðild að
ESB hefði það í för með sér að sjálf-
stæði okkar væri í húfi? Umræða
sem þessi verður vart rekin sem
hræðsluáróður, og getur ekki gengið
til lengdar. Málið þarf að ræða og
skoða af skynsemi og á málefnalegan
hátt.
Leitað að svörum
Þessu og mörgu öðru ætlum við
ungir framsóknarmenn að leita að
svörum við. í mínum huga er það af
hinu góða að opna umræðuna sem
mest, leita svara og vera meðvitaður
um umræðuna og málefnið.
Eins og fyrr sagði verður haldin
opin ráðstefna í húsakynnum Fram-
sóknar á Hverfisgötu 33, Reykjavík,
laugardaginn 18. nóvember kl.
13:00-16:00 þar sem leitast verður
við að svara sem flestum þeim
spurningum sem kunna að koma
upp.
Það er von mín að þú sjáir þér
fært að mæta og í leiðinni að verða
þér út um þekkingu á þessum veiga-
miklu málum.
Höfundur situr í framkvæmdastjóm
Sambands ungra framsóknarmanna.
Pu kaupir...