Morgunblaðið - 06.12.2000, Blaðsíða 31

Morgunblaðið - 06.12.2000, Blaðsíða 31
MORGUNBLAÐIÐ LISTIR MIÐVIKUDAGUR 6. DESEMBER 2000 31 tíh'Mk<} jói ornunum Lull BÆKUR Barna- «g unglingabók ENGLAR HÉR OG ÞAR ENGLARALLSSTAÐAR Höfundur: Bob Hartman. Þýðandi: Sr. Hreinn S. Hákonarson. Umbrot: Skerpla ehf. Prentun: Gutenberg ehf. Útgefandi; Skálholtsútgáfan 2000 FAGNANDI settist eg niður með bókina, hugðist eiga góða stund, því frábær myndskreyting forsíðu vakti forvitni mína. Ekki dró það úr eftir- væntingu minni að lesa, aftan á kápu, skráð rauðu letri, að bókin hafði verið valin bezta barnabók á Bretlandi 1994. Þetta eru tíu englasögur, og höf- undur leitar frásögnum sínum for- skriftar í rit Bibliunnar. I lok hverrar sögu bendir hann á, hvar kveikjunnar er að leita. Það er snjallt. Vel er líka að verld staðið, bæði hjá höfundi og þýðanda, í köflunum: Nóttin sem stjömurnar dönsuðu af gleði og Eng- ill lífs og dauða. I íyrri frásögninni er sviðið Betlehemsvellir, þeirri síðari páskaundrið. Báðar þessar útlegging- ar eru góðar. í öðrum köflum bókar slettist höfundur áfram á slíku lulli, að eg marg minnti mig á orðin: „... besta barnabók á Bretlandi árið 1994“, til þess að slá á undrun mína. Sá endur- tekni lestur vakti mér hins vegar að- eins spumina: Hvaða vinahópur höf- undar kvað upp slíkan dóm? Mátti eg þó vita, að slíkir gæðastimplar em lít- ils virði, það hefir íslenzkum útgáfu- íyrirtækjum tekizt að kenna mér, nú einnig hálærðum „spekingum“ á ný- liðnum degi kenndum við íslenzka tungu. En snúum aftur að bókinni. Þegar í formála hnýtur lesandi um villu og í fyrsta skýringarkafla (bls.14), takast á orðin ISAMEL og ÍSMAEL sem nöfn á manni. (Seinni stafsetningin er rétt.) Þegar hér er komið, læddist að mér, að bókin væri aðeins óslípað uppkast. Þar á eg ekki við efnistök að- eins, heldur þýðingu líka. Bæði höf- undur og þýðandi sýna mér, í köflun- um sem eg gat um hér ofar, að þeir geta betur, ef þeir taka á. Eg neita að trúa, að leikni þýðanda sé ekki meiri en þessi bók reynir að telja mér trú um. Slíkum dómi þurfa að fylgja rök: ... sandurinn fer hrjúfum höndum ... (26); ... bræði rís upp ... (32); ... tunga þess rann um varir og hljóp yfir ílugbeittar vígtennur. (41); ... augu hennar dnikku í sig hvert orð ... (47), ... nam staðar í hendingskasti... (66); Föt hans voru holdvot... (74). Skilur þú nú, lesandi minn, hví eg álít, að texti bókar hefði þurft frekari slípunarvið? Myndskreyting kápu frábær og myndir þær sem sögunum fylgja eni snjallar. Prentverk vel unnið. Sig.Haukur Einstaklingsafrek BÆKUR Ferðasaga EINN Á ÍSNUM Gangan á norðurpólinn eftir Har- ald Orn Ólafsson. 175 bls. Mál og menning. Prentun: Prentsmiðjan Gutenberg hf. Reykjavík, 2000. PÓLGANGA er engin skemmti- ferð, ekki einu sinni ferðalag, heldur leiðangur. En til að leggja upp í slíkan leiðangur þarf allt í senn, líkamlegt úthald og þá ekki síður andlegt, þjálf- un, útbúnað og fjármagn. Höfundur segir frá ferðum Cooks og Pearys sem töldu sig hafa komist á norður- pólinn um aldamótin 1900. Það hefur verið dregið í efa. Ekkert verður þó sannað um það til né frá. Nú á dögum er auðvelt að færa sönnur á að maður hafi stigið þar fæti. Afrek Haraldar Amar er stórmikið en samt ekki alveg sambærilegt við göngu Cooks og Pearys. Þeir voru landkönnuðir og lögðu út í óvissuna. Nú hafa allar leið- ir verið kannaðar, leiðangursmaður veit hvar hann er staddur hverju sinni. Hann getur ennfremur hætt við ferðina og látið sækja sig hvar og hve- nær sem er. Það þýðir þó ekki að pólganga sé auðveld né hættulaus. Svo verður aldrei. En boðorð pólfar- ans er þetta: »Það þýðir lítið að berj- ast á móti náttúrunni, maður verður að sættast við hana; virða hana og vinna með henni.« I fjörutíu gráðu frosti og næðingi er erfiðast að verj- ast kalinu. En það hijáði Ingvar, ferðafélaga Haraldar Arnar, og leiddi að lokum til þess að hann varð frá að hverfa í miðjum khðum. Þá stóð Haraldur Öm frammi fyrir tveim af- arkostum: Að hætta þar með við gönguna eða þreyta hana einn síns liðs það sem eftir var. Þar sem hann taldi þetta mundu verða fyrsta og síð- asta tækifæri sitt til að komast á norð- urpólinn valdi hann seinni kostinn. Landkönnun á norðurslóðum vakti almennan áhuga á fyrri hluta aldar- innar. Vilhjálmur Stefánsson ávann sér frægð með ferðum sínum og rit- um. Kennari undirritaðs benti eitt sinn á - og taldi það enga tilviljun - að saman virtist fara ástríða til land- könnunar og hin ágætasta frásagnar- gáfa. En faðir Haraldar Arnar, Olafur Öm, hefur ferðast og skrifað um ferð- ir sínar, og afi hans, Haraldur Matthíasson, ferðaðist vítt og breitt um hálendi Islands og var höfundur afar vandaðra bóka um landlýsingu ogferðalög. Pólfarar á norðursióð verða að minnast þess við fótmál hvert að þeir em á ferð um hafis sem er á hreyfingu yfir hyldjúpu reginhafi. Haraldur Öm nefnir »ísskjálfta«. En ísskjálftann kveður hann vera sama eðlis og jarð- skjálfta nema hvað hinn fyrrtaldi or- sakast af ísskriði en hinn síðar taldi af sambærilegri hreyfingu jarðskorpunn- ar. Hin sífehda hreyfing íssins veldui' og því að vak- ir em einatt að myndast. Þær ohu póharanum ómældum áhyggjum og erfiðleikum. FéUi Harald- ur Óm í vök eftir að hann var orðinn aleinn á ferð yrði um líf og dauða að tefla. »Ég hugsaði til þess með hryllingi,« segir hann, »að þurfa að komast hjálp- arlaust upp úr vök með skíði á fótum, stafi í hönd- um og bundinn við sleða.« Þá var hættan að verða á vegi hvítabjamar stöðugt yfirvofandi. Haraldur Öm varð því að ganga vopnað- ur. Það tafði einnig fyrir að víða þurfti að klöngrast yfir hryggi sem gátu ver- ið bæði örðugir yfirferðar og stundum hættulegir vegna hruns. Haraldur Órn lýsir klæðnaði sínum sem miðaði fyrst og íremst til þess að veija hann fyrir kulda. »Að sumu leyti minnti þetta lífemi á dýr merk- urinnar,« segir hann. »Tilveran sner- ist aðeins um frumþarfimar, að fá mat, skjól fyrir veðri og vindi og að lifa af ... Ég hafði ekki komist í bað í rúmar þijár vikur og ekki svo mikið sem þvegið mér um hendumar.« Þegar hann var loks að nálgast lokatakmarkið urðu enn vakir á vegi hans. Um stund vissi hann ekki nema einhver þeirra lægi nákvæmlega yfir pólinn! Það var síðasta áhyggjuefnið. Sem betur fór reyndist svo ekki vera. Haraldi Erni auðnaðist að standa á sjálfum norðurpólnum, hálfu þriðja ári síðar en hann hafði staðið andfætis - á suðurpólnum. Að vera loks stadd- ur á þessum fyrirheitna stað, einn í auðninni! »Fyrsta tii- finningin var ein- semd,« segir hann. »Ég hafði alltaf séð mig í anda fagna þessum áfanga með öðmm, en nú var ég aleinn. Ég hafði líka alltaf séð fyrir mér sléttan ís sem glitraði í vorsólinni. Nú var ég umkringdur svört- um vökum og brotn- um ís í hryssingslegu veðri ... svo kviknaði ljós, tilfinningarnar lifnuðu og ég brosti þreytulega, breiðu og stoltu brosi, loksins fann ég gleðina hríslast um mig. Ég sá fyrir mér jarðkúluna og sjálfan mig á toppnum. Já, nú var ég á toppi til- verunnar!« Það er sterk ástríða sem knýr mann til að leggja upp í leiðangur sem þennan. Haraldur Öm lýsir með prýði hvemig sú ástríða mætir við- námi sínu í glímunni við náttúruöflin. Hann þreytir göngu sína, einn með hugsunum sínum, og stendur þannig í spomm frummannsins í árdaga. Leið- angur hans vakti verðskuldaða at- hygli. Þessi bók hans er hin vegleg- asta eins og vera ber. Hún er í stóm broti og prýðilega myndskreytt. Myndefnið er að sönnu fábreytt. Haf- ísbreiður norðurheimskautsins bjóða hvorki upp á litadýrð né fjölbreytni í formi. Það er auðnin og víðáttan sem auganu mætir. Leggi maður ekki sjálfur upp í slíka för er að minnsta kosti hægt að fylgja höfundinum eftir -íhuganum! Erlendur Jónsson Haraldur Örn Ólafsson @111111 KSM 90 KÍtchenAid KSM 90 Ultra Power hrærivél (hvít), hakkavél og smákökumót á hreint frábæru tilboðsverði. 9 litir fáanlegir Léttu þér baksturinn og sparaðu kr. 5.190,- 35.365,- stgr. KÍtchenAÍd - Kóróna eldhússins! • 60 blaðsíðna leiðbeininga- og uppskriftabók á íslensku fylgir. • Fjöldi aukahluta fáanlegir, svo sem: Pastagerðar- tæki, grænmetiskvarnir, hveitibrautir, dósaopnarar, kornmyllur, ávaxtapressur og fi. • Aðrar gerðir KitchenAid kosta frá kr. 30.875,-stgr. 5 REYKJAVlK 0G nAGRENNI: Rafvórur, Arniúla 5. Bræðumtr Ormsson, Lágmúla 5. Hemibttki, Sætúni. Hagkaup Kfínglunní. Skerfunm og Smáranum.Pfaft Grensásveg 13. Húsasmiðian, Reykjavik. I Rafbúðm, Alfaskeiði 31, Hafnarfrðt VESTURIAND: Rafþjónusta Sigtrdórs, Akranesi. Skagawt, Akranesi Kí Borgfrðmga, Borgamesi. Glrtrur, Borgamesi. BkSmsturvefe Hefesandi. Versl. Hamat, | Grundarfirði Vtrsl. SkipaA, Stykkrshólmi. Versl I. Stefánssonat, Búðardal. VESTRRWR: cí Kióksfjaröar, Króksforðarrói. Skandi hl Táknafrði Pckiwruð, Táknafrði Versl Gumars Sgjrðssora, S Þmgeya Laifí, Bolungan*. Húsgagnaloftið, ísafirði. Soaurtu hl tsafirði Kí Stengrrnsfjarðat, Hókna*. N0R0URIAND: Kl Hanfrðnga, Borðeyá Kt V-Hiiwttvnga, Hvammstanga. Kí Hinvettmga, 9 Biönduósi. Skagfrðngabúð, Sauðárkróki. Húsasmiðjan, lónsbakka, Akureyri og útfaj Husavft. Ljásgyaflnn, Akueyn. AUSTURLAND: Kf Vopnfrðnga, Ifcpnaftði. Kí Héraðsbúa, Seyðtshrði. Kl Héraðsbúa, Egdsstóðum. RafakJa, Neskaupstað Kt Héraðsbúa. Reyðarfrði. Kt Fáskrúðsfjarðat Kt A-SkaftfeNmga, Djupavogt Kl A-Skaftfeinga, Hófn. SUÐURiAND: kA verslanr m aBt Suðurland.Versl. Mosfek. ^Hefti. Brimne^ Vestmamæyjum. Hirsasmið|an. Selfossi. Arwkinn, SetfossL SUÐURPSS: Raftnrg.Gnndavk. Húsasmið|ar\ KeflavÍLSamkaun Keflaviu StapafHL Keflav*. Friúfnin. Kefiavfartugveflt KitchenAid einkaumboð á íslandi Eínar Farestveit &Co.hf. /:/■' Borgartúni 28 • S: 562 2901 & 562 2900 • www.ef.is •m HEIMSMYNDIR AGFA Heimsmyndir Lækjargotu, 5691550 • Heimsmyndir Miódd, 5691570 ÞRÁÐLAUS SÍMI MEÐ NÚMERABIRTI • 12 númerí minni • Hringt beint úr númerabirtingaminni • Hægt að tengja við símkerfi Frí heímsendingl Doro Walk & Talk 1255 ir 9
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.