Skírnir - 01.01.1871, Side 5

IÍTNGANGUE.
5
herförina til Ítalíu fóru menn helzt aS kveða upp úr um t?jó8ern-
ishelgi og þjó&ernisrjett, sögBu a8 hver þjóð ætti a8 eiga mestu
rá8 á kjörum sjálfra sín, a8 enginn mætti eignast land utan a8
óskum og me8 atkvæ8agrei8slu landsbyggjenda, o. s. frv,1 Me8
ö8rum or8um: þjóSemisrjetturinn komst um tíma í mun meiri
met en ríkjarjettur, höf8ingjarjettur e8a gamlir sáttmálar. Yinir
Napóleons keisara hældust sem mest yfir, a8 bönd Yínarsáttmál-
ans höf8u veri8 höggin í sundur vi8 Solferínó. þa8 voru, sem
kunnugt er, Italir, sem fyrstir og í fremsta lagi fær8u sjer í
nyt hinar nýju kenningar um þjóSernisrjettindin. Til a8 koma
Ítalíu 1 JpjóSlega einingarskipun eSa ríkiseining, var hver höf8-
inginn á fætur ö8rum flæmdur á burt frá ríki sinu, og páfinn
sviptur hjerumbi! helmingi landa sinna. Italir ger8u miklu meira
a8 en keisarinn ætlaSist til, en hann haf8i hjer hleypt jpeirri
skri8u af sta8, er honum var um megn a3 stöSva. TíBindin á
Italíu höf8u og meiri eptirköst og aflei3ingar, en hann liklega
hefir búizt vi8. Pólverjar hjetu á engan fyrr en hjálpvætt ítala,
er fceir ætlu3u a8 brjótast undan okinu 1863. Keisarinn dauf-
heyrSist ekki vi3 harmakveini Pólverja, en vildi j)ó eigi ráSast
lengra frain en Englendingar og Austurríkismenn — og blekiS og
pappírinn var þa8 eina, sem hjer var lagt í sölurnar. Allt fyrir þa8
kenndu Rússar honum mest um, a8 Póllendingar hef3u stælzt svo
mjög upp vi8 jþau Ii8syr8i, er þeim voru lögS, og þar kom, a8
Gortschakoff kva8 }ia8 hi8 nýja keisaradæmi á Frakldandi vera
eina höfu8vandkvæ8amál Nor8urálfunnar. Bo8 Napóleons keisara
til ríkjafundar í París var ekki þegi3, J>ví allir vissu, a3 til þeirra
málanna mundi teki8, er sumir vildu eiga undantekin (t. d. pólska
og Feneyjamáli8). Vegur keisaradæmisins stóS enn me8 allmiklum
blóma, og vera má, a3 tignarbræ3rum Napóleons hafi þótt, a8 hann
seildist vel frekt til sæmdanna, er hann vildi gjöra París a8 lög-
á högum Italiu og rjelti hinnar ítölsku |>jóðar; og upp frá því hjelt
hann áfram að ala á málunum við Frakkakeisara, unz hann haföi suúið
honuin að sinu ráði.
*) Napóleon keisari Ijet þvl fölkið veita atkvæði til, er hann eignaðist Sa-
vaiu og Nizza, og sömu aðferð hafði Victor konungur síðar á Ilalíu.