Skírnir - 01.01.1871, Blaðsíða 169

DANMÖRK.
169
hans kasta kom (í „landþingsdeildinni). Hann dró hring upp (o:
í ræ8u sinni) meS punkt í miBju. Mibpunkturinn var sól grískrar
og latneskrar fræSi og menntunar, en í hringlínunni hinar daufu
stjörnur, og þeirra á meíial hin lítilsiglda menntun fornaldarinnar
á Noröurlöndum, „er lægju á útkjálka heimsins". HingaÖ hefSi
birtuna borið síSar a<5 sunnan, meS geislunum er frá suSrinu
stöfuöu (á uustriS minnist hann ekki!), og á þessu Ijósi mættu
menn eigi missa sjónar, jþví þá yrSi aldeyfa yfir allri menntun,
hún öll í molum og mundi hrökkva út í rökkurgeim „hringlín-
unnar“. Allt fyrir þaE lagði hann ekki á móti því, er til var
tekiö í lögunum um norrænukennsluna. — Áöur en löndum vorum
berst þetta rit í hendur, munu þeir hafa frjett, a8 ríkisþingiS
hefir tekiS stjórnarmál Islands (í enum almennari atriðum) og
fjárskilnaSar máli8 upp á sitt eindæmi og lokiB enda á. Lögin
munu mönnum þegar or8in kunnug, en um sjálfar umræ8urnar
og ástæbur e8a álitagjörSir verSum vjer a8 vísa til „Nýrra Fje-
lagsrita11 fyrir umlíSandi ár. Vjer skulum a8 eins drepa á sum
smáatri8i, er oss þykja vera til einkunna um umræ3urnar og hug
sumra, er hjer tóku til or8a. RáSherrann þóttist a8 vísu víkjast
vi8 brá8þörfum íslands, er hann fór skemmstu lei8 — og því
skyldi slíkt eigi eptir reka! —, en hann gat þess og, a8 sæmd
ríkisins by8i, a8 láta máli8 eigi vefjast lengur fyrir sjer. Oss
þykir, sem ekkert hafi geta8 gert máli8 brýnara í augum rá8-
herrans, en hi8 síBara atri8i — enda virSist slíku því fyrir
brug8i8, a8 mönnum hafi eigi þótt upptaka málsins (o: a8 aBþingi
fornspurSu) fara a8 öllu me8 feldi. — Sumum þótti nóg um fjár-
útlátin — þeir voru og, er alls vildu synja — , en sumir vildu,
a8 bætt yr8i vi3 þar sem tala8 er um árgjaldiB (hi8 fasta): „unz
anna8 verSur me8 lögum á kve8i8“. RáSherranum þótti, sem
Birni frá Mörk for8um, a8 mest mundi undir, a8 menn yr8u
„sem vitrastir“, og ba8 menn ekki æsa tortryggni Islendinga —
en hinsvegar þyrfti eigi slíkra ummæla, því au3vita8 væri, a8
um þessi lög yr3i a8 fara sem önnur fleiri. Slíkt kann a8 vera
forsjállega huga8 — en hins hef8i þá eigi sí8ur þurft, a8 láta
Islendinga aldri fá vitund um slík ummæli. — Landþingisdeildin
átti nú lítinn sem engan þátt i umræSunum um þetta mál, en