Skírnir - 01.01.1871, Blaðsíða 125

FRAKKLAND.
125
frá París, lýSvaldskapparnir (Rochefort og fl.) höfSu þegar gengiS
af þingi og snúið heim aptur til Parísar, þar sem þeir munu
hafa þótzt eiga annaS þarfara aS vinna. Vjer höfum áSur getiS
þess, hvernig Parísarbúar höfSu stundum tvennt í takinu, er þeir
áttu aS verja sig og horgina móti þjóöverjum; hvernig oddvitar
verkmannalýSsins, vildu nota þaS tækifæri, er þeir höfSu vopnin
í höndum sjer, til aS ná undir sig ráSum og stjórn, og breyta
svo allri fjelagskipun og þegnlögum á Frakklandi, sem lýSvalds-
postular og sósíalistar hafa lengi kennt í ræSum og ritum. Verk-
mennirnir og lýSurinn voru eigi fulltraustir eSa einarSir til fylgis,
meSan þýzki herinn lá umhverfis borgina, en nú þótti öSru gegna,
er þjóSverjar voru farnir eSa vopnunum þurfti eigi aS snúa á
móti þeim; nú var tíminn kominn aS taka til óspilltra málanna.
Verkmennirnir höfSu í allan þann tíma, meSan borgin varSist,
haft laun sín úr fjehirzlu ríkisins, goldiS litla eSa enga húsaleigu
og notiS ýmissa hlunninda — og nú skyldi þessum vilkjörum lokiS
innan skamms tima, vopnunum sleppt en verktólin tekin í hönd.
þaS var eigi gleSileg tilhugsan — en fjelagsskipunin öll í sama
ólestri og áSur! Varnarstjórnin hafSi eigi kunnaS ráS til aS
verja landiS fyrir tjóni og smán, en miSur mundi henni þó tak-
ast hitt, aS verja frelsiS, aS halda þjóSvaldinu óbrjáluSu gegn
hinum innlendu fjendunum —; og hvernig mátti slíks vænta,
þar sem enginn af ráSherrunum hafSi skyn á rjettu frelsi, en sá
maSur kominn til stjórnarforstöSu, er hefir göfgaS hinn versta
harSstjóra (Napóleon fyrsta) í ritum sínum, en gerzt hollvinur
Orleaninga? Og nú þingiS! Kosningarnar fóru fram í miklum
bluta landsins í þýzkri skjaldborg, og urSu eptir því frjálslegar
aS öSru leyti; tveir þriSju partar einber herralýSur og konunga-
vinir. Eiga slíkir menn nú aS skipa Parísarbúum kosti, reka
frelsiS á flótta úr höfuSborg heimsins, banna París aS skapa
frakknesku þjóSinni og öllum þjóSum þaS fjelagssniS, er mann-
kyniS þarfnast æ meir og meir? Nei! opt er þörf, en nú er
nauSsyn! Parísarbúar, verkmennirnir, lýSvinirnir, mannkynsvin-
irnir verSa aS leggja nokkuS í sölurnar fyrir lýSrjettindi og lýS-
frelsi; þeir verSa aS verja þaS oddi og eggju! — Slíkar og aBrar
áþekkar hugleiSingar voru þaS, er enn ollu því í París, aS gjör-