Skírnir - 01.01.1888, Blaðsíða 37

FRAKKLAND.
39
málarana Meissonnier og Bonnat og myndasmiðinn Dubois,
sem engir i Evrópu taka fram. í visindum standa Frakkar,
fjóðverjum og Englendingum jafnfætis; þeir eiga hinn ágætasta
landafræðing í heimi, Elisée Reclus.
Þýzkaland (Deutschland, Deutsches Reich).
Bismarck og herlögin. Fjárhagur. Bismarck, Windthorst og kirkju-
lögin. Júbilhátíð lceisara. Krónprins. Júbilhátíð Bismarcks. Pól-
verjar. Tollar. Nýlendur. Goethe. Bækur.
I Evrópukaflanum er sagt frá, hvernig Bismarck fór að
auka her þjóðverja. það varð að taka 176 miljóna lán til að
standast þenna aukakostnað. þýzkaland er ekki eins auðugt
og Frakkland. Hinar 5000 miljónir, sem Frakkar urðu að láta
úti eptir ófriðinn 1870—71, hafa ekki gert þýzkaland auðugra.
Útgjöld hins þýzka ríkis eru um 745 miljónir marka og
tekjur líkt. þessvegna verður að leggja á tolla og einokun til
að halda jafnvægi. Til þess að þýzkaland geti haldið önd-
vegissæti sínu í Evrópumálum verða þjóðverjar að leggja fram
fé og það meira en lítið. Ljónin fyrir vestan þá og tígris-
dýrin fyrir austan þá ganga um grenjandi og langar til að
svelgja þá. þjóðverjar vilja alit til vinna, til að komast ekki í
ginið á þeim dýrum. Elsass-Lothringen sleppa þeir samt ekki
með góðu. íbúar þess eru nú rúm l'/a miljón, en fækka á
hverju ári, og sýnir það bezt, hversu ánægðir þeir eru með
þjóðverja.
Leó páfi 13. hjálpaði Bismarck, eins og áður er getið,
að koma á heraukalögunum. þóttist hann nú eiga meir en
þakklæti skilið fyrir það handarvik. Bismarck hefur barizt á
móti ofurefli páfans á þýzkalandi, síðan ófriðnum lauk við
Frakka 1871, og kalla þjóðverjar þá baráttu «Culturkampf»
(menntunarbarátta), og segja hún sé fyrir menntuninni móti
kaþólskum kreddum og klerkadómi. Rúmur þriðjungur þjóð-