Skírnir - 01.01.1888, Blaðsíða 48

50
AUSTURRIKI OG UNGVERJALAND.
þetta ár er munurinn mikill og lítur svo út, sem fjárhagur
Austurríkis sé að vesna; sumar járnbrautir ríkisins borga sig
heldur ekki og margt er í ólagi í þessu ríki.
Sá maður er Kálnoky heitir, stýrir utanríkismálum öllum.
Hann er hægfara maður og fjandmenn hans segja, að hann
sé Bismarck leiðitamur. Ekki þykir Ungverjum hann nógu
harðmæltur við Rússa, en forstöðumanni hins ungverska ráða-
neytis, Tisza, tekst ætíð að sefa þá, því honurn trúa þeir betur
en nokkrum öðrum lifandi manni, enda kvað öll stjórn hans
á Ungverjalandi vera snildarleg. Andrassy gerði sambandið
við þýzkaland áður hann fór frá 1879, en samt kvað hann
vera ánægður með að Austurríki verður að láta sér lynda allt
það sem Bismarck gerir og fylgja honum til alls, þó það sé
þvi þvert um geð.
Austurríki á marga fræga iækna, en annars kemst það
ekki í jafnkvisti við þýzkaland í vísindum né listum. það er
einkennilegt, að enginn af hinum frægustu rithöfundum i Aust-
urríki er þýzkur.
Ungverjinn Maurus Jokái ritar skáldsögur, leikrit o. fi. og
bækur eptir hann skipta hundruðum. Pólverjinn Sacher-Masoch
ritar snildarlegar skáldsögur um lif bænda í Galizíu. Tjekkar
eiga marga ágæta höfunda, enda segir landfræðingurinn Elisée
Reclus, að engin þjóð í Evrópu hafi að meðaltali jafnstóra
heila og þeir. þeir eiga líka hinn frægasta tónleikasmið, sem
uppi er í Austurríki, Dvorák. þeir eiga líka marga sagnarit-
ara og sögumenn, enda er land þeirra mikið söguland langt
fram úr öldum. þegar þjóðverjar halda manntal í ríkinu, þá
telja þeir Tjekka og aðra Slafa færri en þeir eru; hefur það
komizt upp nokkrum sinnum, svo nú trúir enginn lengur mann-
tali þeirra. Tjekkar berjast fyrir því, að Bæheimur verði aptur
konungsríki eins og hann var áður Austurríki kæfði siðabótina
þar í landi. Sjaldan hefur verið farið eins illa með nokkra
þjóð og Austurriki fór þá með Tjekka og Tjekkar muna það
enn. Slafar í Austurríki taka meiri framförum en þjóðverjar,
enda eru þeir líka ómenntaðri. En þjóðverjar mega vara sig,
þegar þeir eru orðnir þeim jafnmenntaðir.