Skírnir - 01.04.1905, Blaðsíða 13

Nokkur orð um lífsaflið.
109
það er stærra og (lýpra, og auk þess — og það skiftir
mestu — grær það ekki fyrri en yfirhúð kemur yfir það
frá börmunum, og tíminn, sem til þess gengur, getur orðið
langur. Maður getur hæglega séð með berum augum
hyernig þessi yfirhúðarjaðar skríður áfram eins og blá-
hvítur kragi öllum megin frá röndunum, eins og þegar lygn
vatnspollur smáfrýs.
Ur skurðum sem gróa á þennan hátt er allajafna
einhver vilsuútferð eða graftarútferð og oft bólga í kring.
Það ræður að líkindum, að menn muni fremur kjósa
að skurðir grói með fyrri aðferðinni en ekki með hinni
síðari. Og það vill nú svo vel til, að enda þótt læknar
geti ekki grætt, í bókstaflegum skilningi, þar sem sár-
ið verður að gróa sjálft, eða réttara sagt lioldið urn-
hverfis að græða það, þá geta þeir nú á dögum
mestu ráðið um það hver gróðurinn verður, eða séð um
að skurðir grói lokaðir án graftarútferðar. Það er ekki
svo alls kostar langt síðan að það rnátti heita undantekn-
ing að s skurðir greru án útferðar og bólgu. Mörgum er
kunnugt að skömmu eftir miðja öldina sem leið sannaði
P a s t e u r, að rotnun kemur æflnlega af starfa vissra bak-
teríutegunda, og skörnmu síðar (rétt fyrir 1870) hug-
kvæmdist enskum lækni, Lister að nafni, að bólga sú
sem í þá tíð nálega æflnlega liljóp í skurði, stafaði af
því að bakteríur kæmust í skurðina og tímguðust þar.
Reynslan hefur nú margfaldlega sannað, að hann hafði
rétt fyrir sér, og aðferð sú sem hann fann upp, og er
kölluð Antiseptik, hefur reynst einhver hin blessunar-
ríkasta uppfundning. Hún hefur ekki að eins komið i veg
fyrir ómælanlegar þjáningar og bjargað lífi ósegjanlega
margra manna, beinlínis með því að koma í veg fyrir
rotnun og bólgu í lækniskurðum, og einnig óbein-
línis með því að gera marga lækniskurði mögulega
og nálega hættulausir, sem áður voru annaðhvort alls-
endis ómögulegir eða að minsta kosti mjög svo hættu-
legir. Með antiseptik er oss nú mögulegt að gera ýmsa
skurði á innýflum, sem engum hefði komið til hugar