Skírnir - 01.04.1905, Blaðsíða 75

Leturgerð og leturtegundir.
171
hofveggjunum, á múmíukistum í dirnmum, steinhljóðum
legklefum.
Þess vegna urðu ekki Egiptar, heldur önnur þjóð til
þess að lúka því andans þrekvirki sem í stafrófinu er
fólgið — þjóð sem var óháðari erfikenningum og sarndi
sig jafnan að þörfum framkvæmdalífsins. Sú þjóð var
Föníkiumenn.
Það er nú sem sé nokkurn veginn fullsannað, að
stafrófið var notað fullum 1000 árum fyrir Krists fæðingu
hjá Semítaþjóðum þeim er bjuggu á Sýrlandsströndum, og
þá lika hjá Fönikíumönnum. Höfðu þeir fjörug verzlun-
arviðskifti við Egipta og hafa að líkindum dregið stafrófið
af helgirúnunum. Um það gengu líka sögur í fornöld og
hafa haldist alt til daga Tacitusar, sagnaritarans rómverska.
Hann segir svo frá: »Egiptar notuðu fyrstir manna myndir
af lifandi verum til þess að tákna hugsanir og hugtök.
Þeir höfðu og að sögn sjálfra þeirra fundið uj>|> stafletrið.
Fluttist það til Grikklands með drotnum hafsins, Fönikíu-
mönnum, sem menn hafa eignað heiðurinn af því að hafa
fundið það upp, er þeir fengu hjá öðrum«.
Þó stafrófið sé þannig ekki beint fundið upp, heldur
runnið af helgirúnunum, er það samt eitthvert merkasta
stigið í sögu leturgerðarinnar. Fönikíumenn voru hagsýnir,
og þess vegna völdu þeir úr öllum táknafjöldanum aðeins
þau fáu stafatákn sem nauðsynleg voru til að rita mál
þeirra, og af þeim myndaðu þeir þessa 22 stafi, sem öll
þau stafróf sem nú eru víðsvegar í heiminum eru til-
breytingar af. Ekki aðeins stafróf Sémíta, heldur og Mið-
og Norður-Asíu, hin indversku stafróf og öll stafróf Evrópu-
rnanna eiga þangað kyn sitt að rekja. Jafnvel svo einkenni-
leg stafróf sem rúnir forfeðra vorra og ogam Keltanna
má rekja þangað, og er þá grísk-rómverska stafrofið milli-
liðurinn. Það er þannig auðséð, að fornnorrænu rúnirnar
^PI k5T ^jast samsvarandi latnesku stöfunum BDIRST.
Þar sem bókstafir Fönikíumanna hafa lagt undir sig
heiminn, þá er örssökin fyrst og fremst sú, að þeir tákna