Skírnir - 01.04.1905, Blaðsíða 21

Nokkur or5 um lífsaflið.
117
kólnar ekki. Svitakirtlarnir í skinninu búa til svitann úr
blóðinu,. en .þegar lítið blóð kemur til þeirra, vantar þá
verketni og það myndast enginn sviti, og eyðist fyrir þá
sök minni hiti.
Þessar varnir hefur heilbrigður líkami. En í ýmsum
sjúkdómum fer öll þessi temprun á ringulreið. Líkaminn
ræður þá ekki við hitamyndunina eða brensluna, og ekki
heldur, við hitaeyðsluna. Þá getur svo farið, að skinnið
, sé fölleitt og þurt, enda þótt manni sé mjög heitt. Þá
kemur fram liitasótt.
Yíir höfuð vil eg taka frarn, að öll þessi dæmi sem
eg hef nefnt upp mátt lífsafisins eiga við heilhrigða lík-
ami með sterku lífsafli. Ef það er veiklað af vanheilsu,
hvort sem hún kemur af illri meðferð eða elli, þá eru
oft ýmsar núsfellur á starfi þess í þessum efnum sem
nefnd hafa verið.
Eg skal að endingu minnast fám orðum á
,4. Yarnir lik- Það'er mjög misjafnt, hve vel menn þola
• amans móti sult. I útlöndum hafa ýmsir menn getið
sveltingu. sér stundarorðróm og haft atvinnu af því,
að svelta lengi og sýna sig fvrir fé. Það
er auðvitað ein mynd af lífsafii sem ræður því, hve lengi
menn þola sult, og verulegar varnir þekkjum vér ekki
aðrar en þær, að fyrst og fremst er fitan í líkamanum
nokkurs konar varasjóður, sem hann grípur til og eyðir
fyrst, ef hann vantar fæðu algerlega eða að einhverju
leyti, en siðar eyðir hann öðrum pörtum sínum. í öðru
lagi hefur líkaminn einhverja stjórn á því, á þann hátt
einlivern, sem vér þekkjum ekki, hverjum hlutum sínum
hann eyðir í stað næringar. »Hann er ekki nema skinn
og bein« segja menn um þá sem einhverra orsaka vegna
hafa ekki fengið eða ekki getað notað sér nægilega nær-
ingu. Það væri merkilegt ef þetta væri bókstaflega satt,
en það er ekki svo. I sveltingu kemur fram aðdáanlegt
dæmi upp á hentuga stjórn í líkama vorum, því að ef
menn deyja úr hor, þá léttast langminst taugakerfi og