Skírnir - 01.04.1905, Blaðsíða 48

144
Dularlitir og dulargerfi dýranna.
hlunninda; þau þurfa þeirra þá ekki við, af því að þau
eru öðrum hæfileikum búin, eða lífshættir þeirra eru
þannig að þau þurfa ekki að dvljast fyrir öðrum dýrum.
Eg skai nefna sem dæmi litfögru fiðrildin bragðvondu,
er áður var getið um. »Vér erum svo bragðvond, að enginn
fugl viif eta oss«, geta þau sagt. Þeim gerir það því
ekki til þó mikið beri á þeim. Fráleikur á fiugi, sundi
eða hlaupum getur og oft bjargað dýrum undan óvinum
þeirra. Sum dýr svo sem broddgeltir og ígulker hafa góða
vörn í broddum sínum. Margir sæsníglar hafa litfagran
kuðung, en svo stóran og sterkan, að fiskar vinna ekki
á þeim. Dýr sem lifa á hræjum eða jurtafæðu þurfa
ekki að dyljast tii þess að geta betur aflað sér fæðu, og
ef þau geta boðið rándýrunum byrginn, þá þurfa þau ekki
að dyljast þeim. Af þesskonar dæmum má nefna moskus-
sauðinn í heimskautslöndum Ameriku. Hann er dökkur
mjög á fit og því auðséður í snjónum og á sér þó óvini eins
og úlfinn, en hann hefir góð horn og ver sig liraustlega í
hóp, ef á hann er ráðist. Annað og oss kunnara dæmi er
hrafninn, hann er hvervetna sjálfum sér líkur, hvort sem
hann er í snjólöndum eða snjólitlum, bæði vetur og sumar,
»svartur sem bik og blár sem hel«, og hann þarf ekki að
fara huldu höfði, því varla sækja ránfuglar sigur í klær
hans, ef þeir ráðast á hann. Að minsta kosti hefi eg einu
sinni verið sjónar vottui' að því, að fálki varð að geíast
upp við hrafn. Krian og aðrir mávar eru og mjög auð-
séðir fuglar, en hún hrekur burtu ránfugla og svo er að
líkindum um aðra máva.
Alidýrin geta ekki komið til greina í þessu sambandi,
því þau standa undir vernd mannsins.
Þó eru eftir mörg dýr, sem að þessu leyti standa illa
að vígi í lífsbaráttuni og verða því unnvörpum öðrum
dýrum að bráð, en ef mergð þeirra er jafnframt mikil og
viðkoman líka, þá helzt tegundin víð, þrátt fyrir fækk-
unina, að öðrum kosti er hætt við því að hún líði undir lok.
Þá kemur að lokum að því atriði, hvernig dýrin
hafa fengið dularliti sína og dulargerfi. Framsóknarkenn-