Skírnir - 01.04.1905, Blaðsíða 19

Nokkur orð um lífsaflið.
115
og’ njóta sín fyllilega sem eitur. Þessa vörn mætti því
fremur kalla dauða eða hvíiandi. Það virðastörsjaldanmynd-
ast efni í líkama vorum, sem geti gengið í samband við
eiturtegundir og magnað ósaknæm efnasambönd, gagneitur.
Margir ykkar hafa sjálfsagt heyrt söguna sem gengur
af Mithridates konungi. Það er sagt að hann hafi tamið
sér að taka inn eitur, svo að það var orðið honum ósak-
næmt, og honum tókst þess vegna ekki að fyrirfara sér
á því, þegar svo var fokið í skjólin fyrir honum að hann
ieitaði þess úrræðis. Hvað sem þessari sögu líður, þá er
enginn efi á því, að menn geta vanið sig við einstöku
eiturtegundir. Það þarf ekki að leita langt fram í aldir
og austur i Asíu til að finna dæmi þess. Sjálfsagt tel eg
að ýmsa ykkar reki minni til hverjum harmkvælum það
var samfara að læra að brúka tóbak. Og hvernig er nú?
Eru ekki margir okkar sem ekki þykjast mega án þess
vera? Harmkvælin komu af því, að eitur er í tóbakinu,
og meðan við vorum því óvanir, eitraði það okkur, en nú
finnum við ekki til þess, nema ef til vill þeir sem eru
búnir að fá í sig of stóran skamt í of mörg ár. Þetta er
vörn á rnóti eitri fyrir sig; en það eru auðvitað ýmsar
aðrar sem væru æskilegri.
3. Varnir lík- Það vita allir, að lík eru köld; orðið »ná-
amans móti kaldur« er samlíking, sem oft er notuð.
hita og kulda. Það er í raun réttri ekki erfiðara að skilja
að lifandi líkami sé heitur, en að ofn hitni
þegar lagt er í hann. Eldsneytið, sem lagt er í manns-
líkamann er fæðan. Hitinn í ofninum kemur af því, að
kolefnið brennur, það er að segja sameinast súrefni. Hit-
inn í líkama vorum kemur af því, að kolefni í fæðunni
gengur í samband við súrefni úr andrúmsloftinu, sein vér
öndum að oss. Það er að segja: það brennur. En það
er sarnt töluverður munur á þessu tvennu. Ofninn hitnar
þeim mun meira, sem meira eldsneyti er lagt í hann, en
þó menn borði venju fremur mikið, vex líkamshitinn inn-
vortis ekki að sama skapi. Líkami vor er því auðsjáan-
8*