Skírnir - 01.04.1916, Síða 49

.‘Skírnir]
Þegnskylduvinna.
161
í þann meiri hluta vantaði engan hinna nýtustu þingmanna
að minni hyggju og margra annara. Þá má og getaþess,
að flest merkari og .áhrifameiri þjóðblöðin hafa verið mál-
inu fylgjandi, og síðast en ekki sízt er það stórvægilegt
atriði, að margfaldur meiri hluti af »Ungmennafélögum
Islands« er eindreginn með málinu, einmitt þeir mennirnir,
sem búast mætti við, að sumir hverir myndu inna þegn-
skylduvinnuna af hendi. — Þegar eg hefl hugsað um þetta,
heflr mér virst í austri roða fyrir nýjum framfaradegi
þjóðar vorrar og lands.
Eins og áður er sagt, óttast eg ekki atkvæðagreiðsl-
una. Eg ber miklu fremur kvíðboga fyrir, að mistök kunni
að verða á stofnun og framkvæmd þegnskylduvinnunnar.
Landstjórn og þingi er mikill vandi á höndum. Mál þetta,
sem nefna má stórmál, er algert nýmæli. Alla reynslu
vantar því að sjálfsögðu. Sumir hafa við umræður máls-
ins heimtað rök og áætlanir. En það er eigi sanngjarnt.
Keynslan ein getur veitt slíkt, svo að fullnægjandi sé. En ef
fyrirtækið er haflð með trú á málefnið óg trausti til lands
og þjóðar, þá munu þjóðarhyggindin og þjóðarhagsýnin
færa það fljótt á réttar og farsælar brautir, ef vel-
vild og áhuga brestur eigi.
Þó að eg kenni mig, að vonum, eigi mann til að rök-
ræða þetta mál og koma fram með ábyggilegar áætlanir,
þá vil jeg þó hreyfa við ýmsu, er sagt heflr verið opin-
berlega um málið, og einnig því, er merkir menn hafa
látið í 1 jós við mig um það.
Eitt atriði, sem talsvert heflr verið rætt um, er, hve
lengi þegnskylduvinnan á að standa yflr fyrir einstakling-
inn. Þegar eg bar tillöguna fyrst fram á alþingi 1903,
stakk eg helst upp á 7 —8 vikum. Að sönnu þótti mér
þetta alt of stuttur tími, en eg þorði þó ekki að ganga
lengra. Hugsaði eg, að þá yrði þátttakendum þegnskvldu-
vinnunnar skift niður í þrjá flokka yfir sumarið. Spar-
aði það um Vs af kostnaði við verkstjóra, starfsmenn,
tjöld, áhöld, verkfæri, hesta o. fl. Og svo var það V3
- léttara á þeim, er vinnuna áttu að leysa af hendi, heldur
li