Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1882, Side 54

54
stað, og að f>órðr dofni hafi setið fyrir honum austan undir einum
af haugunum. Spjótið hefir trauðlega getað verið ein alin
á lengd, eins og segir í skýrslunni, leggrinn hlýtr að hafa verið
gerðr of langr á eftirmynd þeirri, er gerð hefir verið af því, sem
kynni að vanta af spjótinu. Sést það, þegar þetta spjót er borið saman
við spjótið nr. 557, sem er það langstœrsta og lengsta, sem hér er á
safninu; fjöðrin á því hefir verið fullir 13 þuml., og þó járnmikið að því
skapi; núerhún 12 '/4 þuml., þvíað mjög er hún ryðbrunnin; leggrinn
á þessu spjóti frá fjöðrinni og aftr að því sem falrinn byrjar, eða
sjálft skaftholið, er þar einungis tæpir 3 þumlungar, en leggr-
inn á hinu er látinn vera nær 7 þumlungar. þ>essi 2 spjót eru þó
sem allra líkust að lögun og gerð, að því er séð verðr, og bæði
líkt ryðbrunnin; hafi spjótið legið yfir mjóvan götuslóða, þurfti það
ekki að hafa haft þessa lengd, enn það hafa menn ekki þá vitað;
mér sýndist það rétt að setja þessa lýsing hér til samanburðar við
það, sem í skýrslunni stendr.
Miðvikudaginn 18. ágúst fór eg austr að Loftsstöðum, litaðist
þar um, enn fann ekkert gamalt; þaðan fór eg upp að Gaulverja-
bœ, þvíað miklar sögur fóru af því, að þar væri sýndr haugr Lofts
hins gaulverska, er þar bjó; hugði eg að þessu; þar eru margir
hólar smærri og stœrri, er liggja með heiðarjaðrinum, sem kallaðr
er, fyrir norðan túnið. f>eir eru, held eg, alls nær 20 að tölu, og
margir toppmyndaðir, sumir ekki mjög stórir, og ekki ólíkir haug-
um á að sjá. Einn er þar stór hóll aflangr; í hann hefir verið grafið
ekki alls fyrir löngu, og þó hætt við, og ekkert hefir fundizt, sem
vonlegt var, enda þóttust menn þá sjá hvers kyns undr. Ekki
sýndist mér ráðlegt að láta grafa neitt hér, þvíað eg held, að þessir
hólar sé flestir af náttúrunni, ef ekki allir. Vestan undir bœnum
í Gaulverjabœ er hár hóll, ofan á honum stendr kringlótt tótt; dyr
á henni í austr, sem snúa að bœnum; tóttin er hér um bil 1 o fet
í þvermál, veggir mjög þykkvir; eg kannaði hana með stálstaf
mínum og fann þar alstaðar grjót niðri í alt í kring, sem mjög var
djúpt á. Austr frá hólnum baka til við bœinn er djúp laut, og á-
kaflega digr veggr að norðanverðu, enn upphækkunin undir bœn-
um myndar aðra hliðina; þessi laut heitir Goðadalr; vel má vera,
að tóttin á hólnum sé fornt goðahús, þvíað það má telja víst, að
Loftr gaulverski hafi haft eitthvert slíkt hús á bœ sínum, þvíað
hann var hinn mesti trúmaðr þeirrar tíðar; það sést af því, að
„Loptr fór utan et þriðja hvert sumar fyrir hönd þeirra Flosa beggja
móðurbróður síns, at blóta at hofi því, er f>orbjörn móðurfaðir hans
hafði varðveitt at Gaulum“, Flóamanna s. bl. 124, og eins stendr
það í Landn. bl. 299. ý>etta dœmi er mjög svo einkennilegt, og
sýnir bæði sterka trú, og að menn hafa verið vanafastir við trúar-
siðu. Ekki sýndist mér samt að svo komnu, að rannsaka frekar