Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1882, Page 61

6i
og Niðbjargar) Ósvífr enn spaki ok Einar skálaglamm, er druknaði
á Einarsskeri í Selasundi, ok kom skjöldr hans í Skjaldarey, enn
feldr í Feldarhólill '. Skjaldarey heitir enn óbygð ey, er liggr
austr af Fagrey, og liggr hún hálf undir Arney. Feldarhólmi
heitir og enn, og liggr hann suðr af Bíldsey. Flateyjarbók, i. b.,
bls. 188—189, lýsir nákvæmlega skálunum góðu, sem Hákon jarl
ríki gaf Einari fyrir Jómsvíkinga orrustu; hún segir og bls. 203:
„En Skjalldmeyjar-Einar fór til íslands ok druknaði á Breiðafirði,
ok heita þar af því Skáleyjar, at þar rak skálarnar á land, þær
sem jarl gaf honum“. Eins og kunnugt er, liggja Skáleyjar, sem
eru bygðar eyjar, langt vestr á Breiðafirði. þ>að getr varla verið
meiningin, . að skálarnar hafi rekið þar, og flœkzt þangað þá afar-
löngu leið gegnum allan þann eyjagrúa, heldr munu skálarnar
hafa rekið í Skáley, sem kölluð er; hún er fyrir ofan Purkey og
liggr undir Dagverðarnes. Skáley er mikil ey og óbygð; hér
mun því vera misritað: Skáleyjar fyrir Skáley. Spjótshólmi heitir
enn nálægt Langey að austanverðu. jpað eru munnmæli, að þar
hafi rekið spjót Einars, enn ekki er þess getið í sögum. Síðan
fór eg inn að Skarði og var þar um nóttina. þriðjudaginn, 7.
júní, var eg kyrr á Skarði og leitaði að haug Geirmundar heljar-
skinns. Um hann hafði eg heyrt miklar sögur, að hann ætti enn
að sjást. Landn. bls. 125 segir: „Geirmundr andaðist á Geirmund-
arstöðum, ok er hann lagðr í skip þar út í skóginum frá garði“.
Annað handrit neðanmáls segir: „heygðr i skipi þar út frá garði“.
Geirmundarstaðir eru lítinn spotta fyrir neðan Skarð, en að utan-
verðu við ána. í túninu fyrir innan bœinn við ána er kallaðr
Geirmundarhóll eða Skiphóll, milli hans og bœjarins er lægð;
hóllinn er langr og flatr ofan, og að öllu ólíkr haug. Eg rannsak-
aði hann, og var þar hvergi dýpri jarðvegr niðr að þeirri upp-
runalegu möl, enn 1 '/2 kvartil. Hóll þessi er myndaðr af náttúr-
unni, og ekkert annað upprunalega enn árbakki, þvíað hann er
rétt við ána, sem fyrr segir. Annan hól kannaði eg líka, sem er
út og niðr í skóginum, og sem ekkert reyndist annað enn móklappa-
hóll. þegar að er gáð, getr árbakkinn heldr ekki verið haugr
Geirmundar, þar sem sagan segir: „útískóginum frá garði“\ „þar
út frá garði“. það mun þvi víst, að sagan hefir rétt fyrir sér; haugr-
inn hefir verið fyrir utan túnið á Geirmundarstöðum; þar hefir áðr
veríð skógr alt heim að garði, enn er nú orðið skóglaust, og kom-
ið í mýrar, eins og vant er að vera, enn bæði fyrir utan og neðan
í landinu er enn víða smáskógr ; haugrinn er því orðinn fúinn og
sokkinn niðr í mýrarnar, og mun varla finnast. Eg leitaði þó víðar,
þar sem mér þóttu helzt likindi. fað sem hér er því unnið við,
var að fá vissu um, hvernig þessu sé farið. í kirkjunni á Skarði
er margt gamalt. Altaristöfluna er sagt að Ólöf ríka hafi gefið;