Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1882, Side 90

go
5 o. s. frv. Síðan fór eg heim að J>orbergss'töðum og var þar um
nóttina.
Föstudaginn, 17. júní, fékk eg mér tvo menn, og byrjaði að
rannsaka hoftóttina snemma um morguninn. Eg gróf ekki upp
allan grundvöll tóttarinnar, sem var alveg tilgangslaust, enda var
það mjög torvelt, þvíað mikill var klaki í tóttinni; enn eg rannsak-
aði gólfið nákvæmlega og millumvegginn. Eg mátti víða til að
láta höggva gegnum klakann niðr í möl og klapparhellu. Sama
gildir um þessa tótt og þær hoftóttir, sem eg áðr hefi rannsakað,
að enga fann eg gólfskán, eða lík kennimerki, sjá hér að framan
bls. 61.
Laugardaginn, 18. júní, tók eg mynd af tóttinni, sjá hér aft-
an við Arb. Að landsunnanverðu fyrir utan túngarðinn og fyrir
neðan götuna er slétta nokkur grasi vaxin, sem enn t dag er köll-
uð Trollaskeið. Laxd. s., bls. 66, kemst þannig að orði: „Hrútr
þokaði nú bústað sínum ; hann bjó þar sem nú heitir á Hrútsstöð-
um alt til elli; hof átti hann í túninu; sér þess enn merki. þat er
nú kallat Tröllaskeið ; þar er nú þjóðgata“. Hér er ekki fullkom-
lega greinilega orðað, og „þat“ held eg sé ritvilla fyrir „þar“; eigi
hefir Tröllaskeið getað verið þar sem hofið stóð, það stóð inni i
túninu og mikill túngarðr um utan. þ>ar hefir heldr aldrei verið
þjóðgata; hún liggr fyrir ofan túnið, sem áðr er sagt, og aldrei
hefir hún legið hjá hofinu eða hoftóttinni síðar. f>annig á að standa,
og þessi aðgreining orðanna: „Rútr átti hof í túninu, sér þess enn
merki. f>ar er nú kallað Tröllaskeið. þar er nú þjóðgata". Mein-
ingin er þessi: þar á Rútsstöðum landsunnan megin við túnið, er
nú kallað Tröllaskeið, og þar rétt hjá liggr nú þjóðgatan. þessu
hagar þannig til enn í dag. f>annig er mín meining um þenna
stað.
Fyrir neðan Rútsstaði er holt, sem enn er kallað Eldgríms-
liolt. J>að blasir þar á móti, og er breitt mýrarsund milli þess og
túnsins. J>að kemr vel heim við Laxd. s., bls. 148, að Eldgrímr hafi
1) Fyrir neðan brekkuna í túninu á Rútsstöóum er lítill hóll eða stór
þúfa, sem kallaðr er Kárahóll eða Káraþúfa. það er sögn, að Kári sonr Rúts,
sem »gekk á seiðimu, sé þar grafinn. þetta þótti mér þó ekki líklegt, því-
að sagan segir, bls. 152, að Rútr léti verpa haug eftir Kára, enn þetta hafði
enga þá lögun, enda staðrinn ólíklegr. Eg kannaði samt þúfuna; var þar
ekkert innan í, nema stór steinn; enn það getr verið, að Kári hafi fundizt
dauðr á þessum stað, hvað sem honum hefir að bana orðið ? og að þau Kot-
kell hafi framið »seiðinn« þar fyrir neðan brekkuna í hvarf við bœinn. þetta
er ekki lengra enn svo frá bœnum, að »seiðlætin« hafa getað heyrzt. Eins
gat það heitið, að Kári fyndist »örendr skamt frá dyrum«. Enn þessu skal
eg ekki gefa frekara gildi. Fyrir ofan Rútsstaði er hár hóll toppmyndaðr,
sem kallaðr er Bútshóll; halda menn, að Rútr muni þar heygðr. Eg vildi
ganga úr skugga um það, og reyndist hann ekki annað enn klapparhóll. Af
hólnum er mikið víðsýni.