Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1883, Blaðsíða 1

Raiinsókn um Vestfirði 1882
einkannlega í samanburði við
Gísla Súrssonar sögu
eptir
Sigurð Vigfússon.
f egar eg kom heim frá rannsókninni í Breiðafirði í lok júní
1881, þá var lokið við bygginguna á hinu nýja þinghúsi; lá þá fyrir
að flytja þangað forngripasafnið og raða því þar niðr, gekk til þess
júlí og ágúst, sem er hinn bezti tími sumarsins til þess konar ferða,
svo að ekki varð meira gjört það sumar.
Stjórn fornleifafélagsins félst á það, að sumarið 1882 værifram
haldið rannsóknum á vestrlandi, því að sá fjórðungr er hinn sögu-
ríkasti hér á landi.
Af þeim sögum, sem gerzt hafa á Vestfjörðum, er saga Gísla
Súrssonar hin merkasta ; hún er einkennileg og ágæt í sinni röð;
það var því bæði gaman og einkannlega þýðingarmikið fyrir vora
fornu sagnafræði, að prófa, hvernig þessi saga reyndist. Af Gísla
sögu Súrssonar eru til tvær vandaðar útgáfur, sem prófessor Kon-
ráð Gíslason hefir gefið út með sérstaklegri nákvæmni 1849, á
kostnað fornritafélagsins í Kaupmannahöfn ; hér stendr maðr því vel
að vígi með samanburð á báðum sögunum við rannsóknirnar. Fyrri
sagan, sem útgefandinn nefnir „hin minni“ og merkir með Sa, er gefin
út eptir skinnbókinni A. M. 556 A í 4. (sjá formálann fyrir Gísla
sögu bl. II.)
Seinni sagan af Gísla Súrssyni, sem kallast „hin meiri" er í
safni Árna Magnússonar í tveimr pappírshandritum, 149 Fol. a og
482 Qvart. b., sem útgefandinn merkir í heild sinni P.; eru bæði
skrifuð af Ásgeiri Jónssyni (sjá formálann bl. XVIII). þessi hand-
rit eru komin af einhverju góðu og gömlu skinnhandriti, sem sýn-
istjafnvel að vera skinnb. 556, þvíbæði finnast þar eldri orðmyndir
enn í Sa, og eftir því sem reyndist við rannsóknina á Gísla sögu,
1