Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1883, Page 5

5
stöðum, hingað og þangað, og sum plokkaði eg út úr grasrótarlag-
inu, áðr en eg byrjaði að grafa í tóttina. þ>au sýnast vera úr mjög
líku efni og þau, sem Sveinbjörn bóndi í Skáleyjum fann. Líka fann
eg inni í tóttinni járnstein eða rauðastein og annan mola lítinn; hann er
ei ólíkr gjalli, fljótt á að líta, enn virðist þó ekki hafa verið brendr,
þegar nákvæmlega er að gáð. "það sem eg fann í Goðhól tók eg
með mér, og er það geymt á forngripasafninu.
Miðvikudaginn, 12. júlí, gerði eg myndir af Goðhól mér til
minnis, bæði frá hlið að sjá, og eins til að sýna hvernig hann lítr
út að ofan, og svo tóttina, og sýna þær hvernig greftinum var varið.
f»að er að vísu satt, að þau kennimerki, sem fundust í Goðhól,
voru nokkuð óglögg, einkannlega hvað sjálfa bygginguna áhrœrir,
en það hygg eg þó megi fullyrða, að hér hafi staðið kringlótt tótt
eða hús, og er það samkvæmt þeim hríngmynduðu tóttum, sem eg
hefi áðr fundið og nefndar eru hoftóttir, enn þær eru allar órannsakaðar.
f>að verðr að vísu ekki sagt með vissu, hvað mikið kann að vera
brotið af þessari tótt, enn eftir þeim kennimerkjum, sem mér virtust
þar vera, held eg ekki, að það sé meira enn röndin af tóttinni. Enn
nú er eftir að gera sér hugmynd um, hvernig þetta mikla grjót og
mold er komið ofan á hið upprunalega gólf tóttarinnar, sem með
vissu er fundið, sem áðr er sagt. Að ráða af öllum þeim kennimerkjum,
sem þar voru, sýnist mér líklegast, að tóttin hafi verið rifin niðr
síðar, og grjótinu rutt ofan í hana; enn hvernig stendr á þessum
stóru steinum, sem eg hefi áðr getið um, það skal eg að sinni láta
ósagt. Tóttin mun hafa verið nokkuð niðr grafin, þar sem þau kenni-
merki, sem fundust, voru svo neðarlega sem fyr segir; líkast þykir
mér, að þeir veggir, sem upp úr hafa staðið, hafa verið feldir inn
og siðan sléttað yfir að mestu, og þannig hafi myndazt hinn hring-
myndaði slétti flötr þar sem hóllinn er hæstr. Minni líkindi sýnd-
ust mér til, að tóttin hafi verið brend; til þess var of lítið af ösku
innan í henni, sem rannsóknin sýnir. þ>að má telja nokkrar líkur til,
að á Goðhól hafi staðið eitthvert blóthús í fornöld, því fyrir utan
nafnið sýnast hrosstennrnar og askan á miðju gólfi benda á það,
enn að öðru leiti eru kennimerki mjög óljós, og komast því ekki
í samjöfnuð við þær fyrri hoftóttir sem hér hafa verið rannsakaðar,
og sem eru samkvæmar þeirri lýsingu, sem um þær stendr í vorum
góðu sögum.
Fimtudaginn, 13. júlí, fór eg frá Flateyri undir miðjan dag;
var eg fluttr yfir undir Hjarðardal; ætlaði eg að fá mér þar hesta
til Dýrafjarðar, enn það var ómögulegt vegna veikinda; beið eg
þar lengi, enn fór síðan gangandi inn að Holti. f>ar þurfti eg að
standa við, því eg fékk þar marga merka hluti og gamla til forngripa-
safnsins, þar á meðal stóra mynd, skorna úr tré, af Maríu sem heldr
á barninu, og af Onnu spákonu; þær sitja báðar á einum stóli og