Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1911, Page 23

25
þess er sol komr a þing völl. þa a eigi at meta quiðburð þeirra. ef þeir
bera eigi a. er þeir bera siþaR enda er þa eigi scyllt at sokia þa vm
haldit. ef þeir bera a. þoat þeir hafe eigi borit aðr sol komr a þing
völl* *1), og í 74. kap.: »sva skal meta sem af se borÍN quiðr. ef sa duelr
er quadde vnz sol komr a þingvöll«a). En eins og tekið var fram
hér áður (bls. 15) kemur sól ekki á Þingvöll (um þetta leyti árs) fyr
en um kl. 2y2 f. h.,' að sögn, vegna fjallanna í sólaruppkomustað.
Venjulega munu frumgögn8) öll hafa verið borin löngu fyr en sól
kom upp; þau munu hafa verið borin þegar er búið var að segja
fram sakir allar. Þareð ákvæðin eru þannig að sakir skulu allar
vera framsagðar fyrir sólaruppkomu, er bersýnilegt að ekki hafa
verið færð fram frumgögn þau, er hverri sök fylgdu þegar er hún
var sögð fram, og þar sem ákvæðið hljóðar aðeins um frumgögn, að
þau skyldu öll fram komin fyrir sólaruppkomu, þá er bersýnilegt
að hin önnur sóknargögn (— kviðburður búa eða vætti, váttanefna
að vætti eða kviðburði og öllum framkomnum sóknargögnum —),
hafa ekki framkomið þegar um leið og frumgögnin, heldur síðar.
Gat vitanlega staðið nokkuð á kviðburðinum, ekki af þvi að vátt-
arnir eða búarnir væru ekki kvaddir, þvi að það átti að gera í síð-
asta lagi 14 nóttum fyrir þing, — nema sakir gerðist síðar, sbr. þskþ.
32. k.4) og ennfr. 26. k.5) —, heldur hinu að boðið skyldi til vuðn-
ingar um kviðinn, og eins og vér sjáum af Njáls s. 142. k., þegar
Mörður Valgarðsson sókti vígsmálið á hendur Flosa Þórðar-
syni á þinginu 1012, gat staðið lengi á ruðningunni og kviðburðurinn
tafist. Er því eðlilegt að ekki sé svo ákveðið að sóknargögn skyldi
öll framkomin fyrir sólarupprás, — enda þótt ætla megi að þau hafi
venjulega verið það, því að svo sem sagt var hér að ofan átti
ekki að meta kviðburð búanna, ef þeir héldu honum framyfir sólar-
uppkomu, nema þeir bæru á, og ef sá sem kvaddi kviðinn dvaldi
kviðburðinn unz sól kom upp, skyldi svo meta sem kviður væri
borinn af, en »ef sa dylr er til ruðningar er boðit. eða forir sva
seint fram ruðningar eða þav scil er hann vill fram hafa fort. at af
þvi verðr eigi quiðr borÍN rétt sva snemma sem mælt er. þa varðar
þeim mönnum fiorbavgs oarð. er iþvi gera þings afglöpon. eN quið
monnom varðar ecki. enda scal slict þa metaz quiðr þeirra sem þa
‘) Kb. I., 65. bls.; um skilning Vilhj. Finsens á orðunum „sol komr a þingvöll11
var talað áður.
a) Kb. I., 123. bls.; sbr. ennfr. 37. k. þskþ., Kb. I., 68. bls.
*) Sjá reg. við Skhb., 612. bls.; Njáls. s. 142, k., 1. 157 o. s. frv.
‘) Kb. I., 58. bls.
‘) Ibid. 51. bls.
4