Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1911, Side 24

26
at i mál yrði borÍN quiðrÍN*1 * *). — Eftir að sóknargögn í hverri sök
voru öll fram komin og nefndir vottar að því, mun sakar sækjandi
hafa þegar boðið til varna, og hefði verjandi vörn nokkra, voru
þegar borin fram varnargögn í hverju máli fyrir sig og það síðan
sókt og varið unz öll gögn voru framkomin af beggja hálfu, sbr.
þingskþ. 38. k.a). Þegar allir þeir er með sakir fóru til dómsins
voru búnir að færa fram sóknargögn sín, allir hlutaðeigendur höfðu
að því leyti lokið málum sinum fyrir dómi, þá komu reiíingarnar:
»Lengr er menn hafa sócn fram forða oc vorn. sem vilia i dom þaN.
þa scal hvea maðr hafa er sókn hefir i dom þaN eða vörn reifingar
maN at male sino hvart sem hann þarf at socn eða vorn. þaN er
honum rett at hafa. er honum vill veitt hafa þeirra manna er i þaN
dom eronefndir«; — »þat er oc at þeir scolo reifa mal þeirra. þav
fyrst er fyrst ero fram comin«, o. s. frv., þingskþ. 40.—41. kap.8),
sbr. og Njáls. s. 144. k. þar sem skýrt er frá reifingu máls í fimt-
ardómi á alþingi 1012, — mútumálsins á hendur Flosa Þórðarsyni.
Eftir að búið er að reifa öll þau mál sem í dóminn eru borin,
er öllum undirbúningi undir dóminn lokið. »Þær sacir scal fyrst
doma er fyaa sumar varð eigi vm dömt ef þær ero. En vm þær
sacir næst er her hafa gerzc a þingi ef þær ero i þeim domi sottar.
þa scal vm þær doma er fyrst voro reifþar4 *) nema þat se at þær
horfi til vefangs. þa scal vm þær siðarst doma ef þær horfa til ve-
fanga«, þingskþ. 41. k.6). í næsta (42.) kap. eru ákvæði um veföng,
sbr. og 41. kap.
»Ef domendur gora eigi doma vm sacir manna. þa scal ganga
til lögbergs oc beiða domendr at ganga vt at doma vm sacir þær
er þeir hafa eigi lok a felld. oc sva goða þa er þa menn nefndo
i dom at fora domendr sína vt«, þgskþ. 41. k. Þetta á við fjórð-
ungsdómana og eru ýms fleiri ákvæði hér að lútandi s. st. í 47.
kap. þskþ.6) er ákvæði, sem mun einkum eiga við fimtardóm7), því
að ákvæðin á undan, í 43.—47. k., eiga öll við hann, en það er
svo hljóðandi: »Vm sacir þær allar er her hafa gerz a þingi þa
‘) Þingskþ. 35. k., Kb. I., 64.-65. bls.
*) Kb. I., 69.—70. bls., sbr. ennfr. Nj. s. 142.—143.
8) Kb. I., 71.-72. bls.
‘) Sbr. áðurgreint ákvæði í Þingskþ. 41. k., Kb. I., 72. bls. — Prásögnin í
Bandam. s., 6. k., 38. bls. iútg. Heuslers, Zwei Isl. Gesch. virðist ekki koma heim
við þetta ákvæði, að því er við kemur reifingunni.
6) Kb., 73. bls.
«) Kb. I., 83. bls.
1) Sjá þó útl. Yilhj. Finsens, Kb. III., 82. bls.; hann álitur að það eigi einungis
við fjórðungsdómana.