Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Ukioqatigiit

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1974, Qupperneq 5

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1974, Qupperneq 5
Róðukrossinn í fannardal 11 Preistandi er að geta þess til að bænhús hafi verið fyrr á öldum í Fannardal, á svo afskekktum bæ sem þó liggur næstur fjallvegi. Hefur mér fyrir löngu komið sá möguleiki í hug en ekkert verður um það fullyrt vegna skorts á beinum heimildum. Þó hallast séra Sveinn Víkingur að því í áður tilvitnuðu riti sínu og verður betur vikið að þessu atriði síðar. Fannardalur er ekki nein meiriháttar jörð, aðeins talin 6 hundruð að fornu mati samkvæmt þeim gögnum sem venja er að vitna til um fornt mat.11 Þess ber þó að geta að svokallað fornt jarðamat á Austfjörðum er oft undarlega lágt, enda má sjá merki þess í sumum gömlum heimildum að hið forna mat hafi verið hærra en talið er í fyrrgreindum heimildum, T. d. er Fannardalur talinn 9 hundruð í heimild frá árinu 1611.12 1 svonefndum stríðshjálparskjölum frá 1681 segir um Fannardal: „dýrleiki reiknast 10 C1."13 1 jarða- yfir öllu landi, einkum frá árunum í kringum 1760, þegar úrslitatilraun var gerð til að endurnýja hálfkirkjuna sem fallið hafði í rúst 1751. 1 pró- fastsvísitasíu Skorrastaðar frá 12. febrúar 1780 (í bögglinum Bps. A V 1) er getið um hökul, rykkilín og smáklukku sem „liggur við kirkjuna í for- varing ehruverðugs staðarhaldarans, sr. Þorsteins Benediktssonar, hvað að er eigindómur þeirrar niðurföllnu Hellisfjarðarkirkju". — Þorsteinn Bene- diktsson f. 1731, d. 1810) var prestur á Skorrastað 1771—1796. Séra Jón Steingrímsson getur hans mjög lofsamlega í ævisögu sinni (allvíða). — Höf- undur þessarar ritgerðar hefur dregið saman allan þann fróðleik sem hann hefur getað fundið um Hellisfjarðarkirkju. — Um bænhús á Kirkjubóli (sbr. Prestatal og prófasta, 2. útg., Rvk. 1950, bls. 22 nm.) eru engar sögulegar heimildir, en geta má þess að eyðibýlið Ásmundarstaðir, þar sem þjóðsagnir herma að hafi upphaflega verið prestssetur í Norðfirði, er í Kirkjubóls- landi (um þjóðsöguna og Ásmundarstaði sjá einkum Sveinn Ólafsson (í Firði): Kirkjulækur, Ásmundarstaðir, Kirkjuból í Árbók liins íslenzka fornleifafélags 1930—1931, bls. 101—104; Sigfús Sigfússon: Þjóð-sögur og -sagnir III, Seyðisfirði 1925, bls. 78; Jón Árnason: íslenzkar þjóðsögur og ævintýri (nýtt safn) III, Rv. 1955, bls. 555—557. Ólafur Olavius telur Ás- mundarstaði hafa verið hjáleigu frá Hólum („frá Hóli“ í íslensku þýðing- unni, 2. bindi, bls. 143, er athugunarleysi þýðanda), en fremur er það ólík- legt). — í Prestatali og prófasta er einnig gert ráð fyrir bænhúsi á Nesi en ekki eru kunnar heimildir fyrir því. 11 Bjöm Lárusson: Tlie Old Icelandic Land Registers, Lund 1967, bls. 321. Enn fremur jarða- og bændatal í skjalasafni landfógeta (í afhendingarskrám þess embættis merkt L 4), geymt í Þjóðskjaiasafni, úr Mið-Múlasýslu frá 1754, bls. 43. Vísitasía Brynjólfs biskups Sveinssonar 12. ágúst 1645, Bps. A II 8, bls. 197. J. Johnsen: Jarðatal á íslandi, Khöfn 1847, bls. 373, Ný jarðabók fyrir ísland, Khöfn [1861], bls. 143. 12 AM 259, 4to (eftirrit Jóns Þorkelssonar í Þjskjs.) 13 Þ. e. 10 hundruð. Stríðshjálparskjölin komu í Þjskjs. með skilum úr danska
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.