Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Ukioqatigiit

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1995, Qupperneq 20

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1995, Qupperneq 20
24 ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS niðurlensku málara sem fram úr skara. Málverk af himnaför Maríu eftir flæmska málarann Michels Sittow (um 1465-1525) er ekki óskylt myndinni í Pétursborg. Oddar skarðmánans vita hér niður. Loks má geta málverks eftir Quentin Massys í Alte Pinakothek í Munchen, Heilög þrenning ásamt Maríu og Jesúbarninu, þótt ekki fari þar fyrir miklum himindökkva. Sumum kann að finnast sem mannamyndir Dirk Bouts skorti mýkt. Því verður heldur ekki neitað að viss stjarfi loðir við persónurnar á vængjum Ögurtöflu. í kvöldmáltíðarmyndinni frægu eftir Dirk Bouts í kirkju heilags Péturs í Louvain, sem Erwin Panofsky nefnir „meiri háttar" meðal verka hans, hlítir allt einni strangri skipan. Stuðst er við miðlæga fjarvídd, eins og í ítalskri list, en hún samt með niðurlenskum blæ. Að dómi Shirleyar Blum er heimilt að greina í myndinni einstaklingsbundna viðleitni þess sem mál- aði, og segir hún vera þarna nýlundu á ferð að því leyti. Ef að er gáð sést að Dirk Bouts notar í myndinni visst þríhyrningakerfi í myndbyggingu, þar sem eru hinar ýmsu persónur. Gert hefur hann sjálfsmynd sína utarlega til hægri. Panofsky telur að það sé líklega Bouts sem hafi tekið upp þann hátt- inn fyrstur að mála „hreint sveitalandslag" í baksviði. Sjáum við landslag af því tagi út um gluggann í hjónaherberginu í boðun Maríu. Landslag séð út um glugga þekkist þegar hjá Flémalle meistaranum. I téðri landslagsmynd í Ögurtöflu greinast að nokkurn veginn þrír lóðréttir fletir, framflötur, mið- flötur og afturflötur. Var slík skipan orðin hefðbundin á dögum Dirk Bouts. Hann sameinar hins vegar lóðréttu fletina þrjá. Ekki hefur ýkja mikið varð- veist af því sem Dirk Bouts málaði samanborið við ýmsa aðra meistara. Má segja að gerð málverka hans sé hátíðleg en frumleg, og athygli vekur rúmið kringum mannamyndirnar. Litir hans eru oft einkar glæsilegir. Hann á að hafa notið tilsagnar Roger van der Weydens. Oftsinnis líktu menn eftir mál- verkum Dirk Bouts. Hann er annars staddur við þröskuld landslagsmál- verksins, en brautryðjandi á því sviði á Niðurlöndum er þó talinn áður- nefndur van der Weyden. Panofsky hefur komið fram með þá athugasemd að tvískipting mannsins í sál og líkama sem ríkti á miðöldum hafi valdið því að persónurnar sem Jan van Eyck og Roger van der Weyden sköpuðu hái sér vegna togstreitu milli þess að vera og þess að leika. Með komu Hugo van der Goes (um 1440-1482) eins besta málara tímabilsins, leysist vandinn, og persónurnar fá nú hlutverk. Þegar van der Goes leið lýkur sögu sígildrar flæmskrar málaralistar á miðöldum. Það er glöggt samkenni mannamynda eftir Dirk Bouts að nefið er yfirleitt ekki látið ná langt fram, einnig verður eftir því tekið að augun eru höfð all smá og virðist sem þau tindri. I mál- verkum og líkneskjum Ögurtöflu er fyrstnefnt áberandi, og á það má fallast að augun í vængmyndunum séu fremur smá og látin tindra nokkuð. Fer fyrir sömu andlitseinkennum í verkum Hans Memlings.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.