Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1999, Blaðsíða 55

ÚTSKURÐUR OG LÍKNESKJUSMÍÐ ÚRTILÉ
59
44. mynd. Gnðspjallamadur af predikunarstól úr Goð-
dalakirkju í Skagafirði. Asaint Kristsmynd og þremur
öðrum myndum guðspjallainaima er hún fest á skáp firá
Rcynistað. Predikunarstóllinn hefur að öllum líkum
verið efiir Guðmund Guðmundsson, og líkneskin eru
sjaldgœf dæmi um likneskjusmíð þessa skurðlistamanns,
sem annars er best þekktur fyrir skrautverk sittfLjósm.
Sigríður Sigurðardóttir.)
eskjum eftir hann munu aðeins varðveittar
finnn af predikunarstól frá Goðdalakirkju,
Kristur og guðspjallamenn (dænti 44.
mynd).91
Altaristafla frá Reykjum í Tungusveit
sýnir í miðreit kvöldmáltíðarmynd með
upplileyptum skurði. Kristján Eldjárn hefur
eignað Guðnrundi þessa töflu.92Vera má að
Kristján hafi á réttu að standa, en ekki er
auðvelt að skera úr þegar svo fáar manna-
myndir eru þekktar eftir Guðmund. En í
sjálfu sér er áhugavert að hér höfum við alt-
aristöflu með ártalinu 1682. Margir íslenskir
predikunarstólar frá 17. öld með meiri eða
minni útskurði eru þekktir, en útskornar
altaristöflur sjaldgæfar. Þessi tafla hefur verið
með vængjahurðum sem á voru málaðar
myndir af guðspjallamönnum og Páli
postula.
Guðmundur vann líka nokkur verk í stein og þekktasta verk hans er
skálin fagra á skírnarsánum í dómkirkjunni á Hólum, sem gerð er 1674.
Hún er úr klébergi, mjúkri steintegund sem hægt er að skera í. Hér eru
m.a. notaðar dæmigerðar barokkgrímur sem myndefni. Skrautverk og
bókstafir eru lýtalaus, og segir það ef til vill nokkuð um mikilvægi fyrir-
myndar. Skálin ber nefnilega áletrun sem segir að Guðmundur hafi skor-
ið hana eftir „Forlægi og firirsogn" Gísla biskups Þorlákssonar. — Annars
virðist sem Guðmundur hefði þurft að hafa betri fýrirmyndir að manna-
myndum sínum (sjá t.d. englamyndirnar á öskjulokinu á 42. mynd), en
skrautverkið fór hann létt með. Guðmundur virðist yfirleitt eiga það
sameiginlegt með starfsbræðrum sínum sem lært höfðu innanlands að
lionunr var betur lagið að skera hreint skreyti en mannamyndir.