Eimreiðin - 01.01.1899, Side 20

20
hjá komist. Þetta hlýtur líka öllum að vera ljóst, þegar þess er
gætt, að þegar menn eru búnir í þessum bekkjum, þá hafa menn
ekki komist yfir nema svo sem 30 bls. af Austurför Kýrosar og
um 500 línur (vers) af kvæðum Hómers. Og þó eru piltarnir að
eins prófaðir í hinni attisku orðmyndafræði með ofurlítilli viðbót
um orðmyndir Hórners. Þetta er engan veginn sagt til þess, að
kasta nokkrum skugga á kennarana. Þetta verður nú svona að
vera, því það er óhjákvæmilegt skilyrði fyrir því, að menn geti
síðar meir fengist nokkuð við lestur ritanna, að menn séu áður
orðnir leiknir í orðmyndatöflum málfræðinnar. Og það má heldur
ekki ámæla kennurunum fyrir það, hvernig kenslunni er hagað í
tveimur efstu bekkjunum, því henni verður nú ekki hagað á annan
veg. I þessum bekkjum verða menn fyrst og fremst stöðugt að
halda því við, sem áður hefur verið lært af orðmyndafræðinni;
og það er sannreynt (sem reyndar líka er auðskilið), að til þessa
verður að verja töluverðum tima, af því mönnum hættir svo mjög
til að stirðna í grísku orðmyndafræðinni, þó menn hafi einu sinni
verið orðnir leiknir í henni. Nú verða menn og að kynna sér
nýja orðmyndafræði í mállýzku Heródóts og stundum jafnvel
dóriskar og æóliskar orðmyndir. Og svo verða menn loks í ofan-
álag að læra að minsta kosti aðalatriðin í hinni attisku orðskip-
unarfræði, sem er ekkert barnameðfæri. Af þessu hlýtur víst
öllum að verða ljóst, hve mikill hluti af öllum kenslutímanum
hlýtur að ganga til bláberra æfinga í eintómri orðmyndafræði eða
málfræðisstagl. Og við þetta bætist svo vinnan að þýðingum orð-
anna eða orðbókavastrið. Af því að orðaforði grískunnar á svo
nauðalítið skylt við orðaforða annara rnála, sem lesin eru í skól-
unum, verða lærisveinarnir, ef menn láta þá eina um lesturinn,
að stauta sig áfram gegnum setningarnar orð fyrir orð með aðstoð
orðabókar og hinum mestu erfiðismunum. En annars mun venju-
legast, að þeim sé leiðbeint með því að yfirfara textann á undan,
að minsta kosti með því að þýða hann í snatri; stundum er meira
að segja þýðing yfir hann lesin fyrir (!), og þýzkar þýðingar munu
og eigi alllítið notaðar. En hvernig sem nú þýðingar lærisvein-
anna kunna að vera undir komnar, sem hjá öllum þorranum
vanalega eru fremur bágbornar og sérstaklega koma hvergi nærri
þeim fínni tilbreytingum og orðaleik, er legið geta í orðtakinu og
sambandinu, þá er hitt víst, að menn verða í þessu efni enn sem
fyr jafnan að fá vissu fyrir því, að þeir hafi skilið orðin bæði rétt