Eimreiðin - 01.01.1901, Síða 75

75
hugunum sínum eru þó eðlilega hinar sömu, eins og í hinni íslenzku grein, en fram-
setningin öll er miklu vægari, snotrari og liprari. I ensku ritgjörðinni er líka getið
um margt af því, sem vér höfum fundið að hér að framan, að höf. ekki nefnir í
hinni íslenzku grein, og er það mikil bragarbót. í*að hefði verið heppilegt, hefði
þessi ritgjörð komið fyr út en hin íslenzka og að fleiri sannreyndar athuganir, sem
höf. byggir á, hefðu komið fram í Eimreiðargreininni. í’ótt vér af sömu ástæðum,
sem fyr hefir verið greint, ekki föllumst á hinar víðtæku ályktanir um myndun mó-
bergsins, þá erum vér höf. þakklátir fyrir hinar mörgu góðu lýsingar á jarðmyndun
Hreppanna og vonumst eftir góðu áframhaldi. P. Th.
TVÆR SÖGUR FRÁ ISLANDI (»To Fortællinger fra Island«) heitir bók, sem
málfræðingafélag eitt i Khöfn, »Selskab for germansk Filologi«, hefir gefið út (Khöfn
1900). Er það dönsk þýðing á sögunum »Upp og niður« og »Vonir« eftir Einar
Hjörleifsson og hefir cand. mag H. Wiehe þýtt þær, sami maðurinn, sem þýddi
sögur Gests Pálssonar hérna um árið. Er þýðingin hið bezta af hendi leyst, enda
þýðandinn svo vel að sér i íslenzkri tungu, að hann bæði talar hana og ritar fullum
fetum. Framan við þýðinguna er laglega ritaður inngangur, þar sem skýrt er frá að-
aldráttunum í nútíðarbókmentum vorum og síðast yfirlit vfir æfiferil Einars Hjörleifs-
sonar og ritstörf hans, og telur hann Einar fremstan allra núlifandi manna, er feng-
ist hafa við að rita skáldsögur á íslandi. Hann hælir og mjög stíl Einars og máli
og getur þá ekki um leið stilt sig um að senda Guðmundi Friðjónssyni hnútu, þar
sem honum meðal annars farast svo orð: »Og sá hans (0: Einars) sprog. Jævnt
og naturligt, uden de kruseduller og skabagtigheder, som nogle af de yngre som
Guðmundur Friðjónsson har lagt sig efter, for dermed at dække over det tomme
intet«.
Sögur Einars hafa fengið mjög góðan dóm í dönskum blöðum og hefir meðal
annars dr. Georg Brandes lokið lofsorði á þær, einkum söguna »Vonir«, sem honum
þykir snildarleg, en í »Upp og niður« þykir honum ekki eins mikið varið og ýms-
um öðrum. V. G.
FORNNORSK OG FORNÍSLENZK BÓKMkNTASAGA. Af þessu mikla riti
próf. Finns jfónssonar er komið út 1. h. af 3. bindinu (en kallað 4. h. af 2. b. á
titilblaðinu). Er í því fyrst skýrt frá norskum og íslenzkum sagnaritum fyrir daga
Snorra, síðan kafli um Styrmi fróða Kárason, þá um Snorra Sturluson sjálfan og
um frænda hans Sturlu í^órðarson og að síðustu um sagnarit eftir þeirra daga fram
að 1300. Er lýsing hpf. á mannkostum Snorra og manneðli næsta ólik þvi, sem
áður hefir tiðkast, og sjálfsagt að mörgu leyti réttari, þó ekki virðist laust við, að
hin maklega aðdáun fyrir honum sem sagnaritara hafi stundum ef til vill leitt höf.
til að gylla hann helzt til mikið sem mann, og finna jafnan nægar afsakanir og
varnir gegn öllu, sem hingaðtil hefir verið fundið Snorra til foráttu. V. G.
HAUKSBÓK, hið alkunna ritsafn með því nafni, hefir nú verið gefin út i heilu
lagi á kostnað »Hins kgl. norræna fornritafélags« og hafa þeir prófessor Finnur
Jónsson og Eiríkur sál. Jónsson (fyrv. varaprófastur á Garði) búið hana til prent-
unar, og hinn fyrnefndi ritað langan og ýtarlegan inngang (139 bls.) um Hauk lög-
mann Erlendsson, sögu bókarinnar og lýsing á henni, innihald hennar og þýðingu.
Bókin er safn af ýmsum ritum, er Haukr lögmaður Erlendsson (f 1334I heflr safnað,
afskrifað og látið afskrifa, og er sumt þýtt; flest þessi rit hafa áður verið út gefin
einstök, en bókin hefir ekki fyr verið gefin út i heilu lagi. Helztu ritin eru: Land-