Eimreiðin - 01.07.1920, Side 12

204
UM ÍSLENSKT VEÐRÁTTUFAR
1EIMREIÐIÍÍ
islenskar í>ó að vér íslendingar séum komnir stutt
veðurskyrsl- áleiðis í þessum fræðum, hafa verið gerðar hjá
oss veðurathuganir um nokkra áratugi, á fá-
einuin stöðum, að tilhlutun Veðurfræðisstofnunarinnar í
Kaupmannahöfn, svo nú höfum vér þó allljósa hugmynd
um veðráttufar íslands með ströndum fram. Að sönnu
hafa athugunarstaðirnir verið alt of strjálir til að skapa
heildarmynd af hinu breytilega og afarmisjafna veðurlagi
íslands, en með glöggum samanburði athugunarstaðanna,
og varhygð, má fá nokkurn veginn ábyggilegan grundvöll
undir mikilvægustu aðaldrætti veðurfarsins með strönd-
um fram og upp um sveitirnar. Þessar veðurskýrslur er
að finna í Árbókum Veðurfræðisstofnunarinnar um 45
ára skeið.
Veðrátta í Lýsingu íslands eftir prófessor Þorvald
íslands. Thoroddsen, II. b., bls. 227—371, er afarfróð-
legur og ljós kafli: yfirlit yfir alment veðráttufar á íslandi.
í yfirliti þessu, sem að mestu er bygt á skýrslum Veður-
fræðisstofnunarinnar, og kryddað með hinum alþýðlega,
en skarpa skilningi og ritsnild hins alkunna fræðimanns,
er lýst orsökum og breytingum veðráttufarsins. Er það
hin fullkomnasta veðurfræði íslands, sem enn hefir verið
gefin út. Vísast því þangað öllum, sem áhuga hafa á að
fræðast um þetta mál.
Eftir því sem höfundinum segist, eru aðaldrættir og or-
sakir veðráttunnar á íslandi á þessa leið: Hinn mikli
mismunur á veðráttunni fyrir sunnan land og norðan
stafar að mestu leyti af áhrifum hinna tveggja misheitu
hafstrauma, er liggja að Iandinu: Golfstraumsins að suð-
vestan og Pólstraumsins að norðan. Hin heita sævarhreyf-
ing að sunnan og og hinn kaldi íshafsstraumur heyja sí-
felda orustu. Sá »slagur« stendur um ísland, sem liggur í
hringsvifum þessara meginstrauma hins norðlæga Atlants-
hafs.1) Afl þessara miklu hafstrauma er breytilegt. Þegar
1) Eitt skálda vorra. Einar Benediktsson, minnist skarplega atlætis þess, er
Fjallkonan veröur fyrir af hálfu hinna miklu meginrisa, Golfstraumsins og haf-
íssins, á þessa leiö: