Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands


Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 02.02.1969, Blaðsíða 52

Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 02.02.1969, Blaðsíða 52
laga, blaðgrænulausar lífverur, sem nærast að hætti dýra, á lífrænum efnum. Jarðvegurinn er aðalheimkynni svepp- anna, en nokkrir þeirra lifa auk þess í lifandi eða dauðum plöntum, t. d. eru þeir mikið í dauðum trjám og valda því að viðurinn fúnar. Annars eru sveppirnir afar fjölbreyti- legur og háþróaður flokkur, og er þeim því skipt í marga undirflokka. Þörungasveppir (Phycomycetes) eru einfaldast- ir að gerð. Þeir eru oftast þráðlaga, og þræðirnir ekki skiptir í frumur. Til þeirra teljast nokkrir algengir myglusveppir, en sumir þeirra eru einnig í jarðvegi, svo sem hnoðamygla (Mucor) og rótarmygla (Rhizopus). Næstir koma askasveppir (Ascomycetes, grósekkjasveppir), en af þeim flokki eru margir algengustu jarðvegssveppirnir, svo sem grænmygla (Penicillinum) og geislamygla (Asper- gillus). Nokkrir þessara sveppa vaxa upp á yfirborðið og mynda þar eins konar aldin, þ. e. disk- eða skállaga líkami, sem bera gróin. Æðstir eru taldir basiðusveppirnir (Basidiomycetes, gró- stilkasveppir). Þeir eru langflestir jarðvegsbúar* og mynda sumir stór og stæðileg aldin ofanjarðar. Af þeim eru hatt- sveppir (Agaricales) og belgsveppir (Gasteromyetes, gorkúl- ur) þekktastir. Margir hattsveppir mynda svepprætur með blómplöntum, t. d. með skógartrjánum. Þýðing sveppanna í lífheimi jarðvegsins er efalaust mjög mikil, og felst einkum í umbreytingu plöntuhluta og efna úr þeim, svo sem trénis (ligníns) og sellulósa. Líta má á sveppina sem mótpart (kompliment) við grænu plönturnar, þar sem annar parturinn framkvæmir það sem hinn ekki getur, og því getur hvorugur verið án hins. Því er það engin furða þótt sprottið hafi upp margs konar sam- býli sveppa með grænum plöntum. Svepprætumar eru dæmi um það, en frægara dæmi eru þó hinar svonefndu fléltur eða skófir (Lichenes). Þær eru sambýlisverur, myndaðar af svepp annars vegar og þörung hins vegar. Flétturnar hafa mikla þýðingu sem jarðvegsmyndarar á jarðvegslausum og gróður- vana svæðum. Margar þeirra framleiða sýrur, sem éta grjót- ið, og eftir það molnar það auðveldar. 54
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86

x

Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands
https://timarit.is/publication/268

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.