Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1990, Page 6

6
ANDRÉS BJÖRNSSON
Eftir dúk og disk, 30. júní 1856, birtir svo Fædrelandet ávarp
Carls Plougs til Óskars Svíakonungs, er hann flutti í konungsveizl-
unni í Stokkhólmi ásamt skætingi til Berlinske Tidende, sem það
kveður hafa sleppt því markverðasta úr ávarpinu (um einingu
Norðurlanda). Þá birtir blaðið einnig ávarp Gríms Thomsens með
þessum formála:
„-----Þá flytjum vér hér, eftir sænskum blöðum, ávarp það, sem
dr. G. Thomsen flutti í veizlunni í grasagarðinum í Uppsölum í
þakkarskyni fyrr minni Islands, sem Carl Sáve dósent flutti.“
Avarp Gríms er svohljóðandi:
„Herrar mínir! - þegar eg nú, vegna fæðingareyjar minnar og
fjarstaddra samlanda hef heiðurinn af að þakka, hversu fagurlega
Islands hefur verið minnzt hér, þá er mér gleðiefni að geta staðið
frammi fyrir yður í þeirri fullvissu, að þetta minni var vel
verðskuldað. Því vissulega á Island og Islendingar þá verðskuldan
að hafa verndað fornar minjar Norðurlanda með alúð og tryggð
handa nútímanum, hafa varið af umhyggju járnbeiskar upp-
sprettur sögunnar, sem allir Norðurbyggjar geta bergt af heil-
brigði og aíl í máli og athöfnum. En, herrar mínir, það er ekki
undarlegt, þó að vér, sem höfðum tækifæri til og skilyrði, gættum
þessara minja tryggilega, því að þær eru reyndar beztu og göfug-
ustu gersemar Norðurlanda. Meðal þeirra fremstu eru þær minn-
ingar, sem tengjast sögustaðnum, þar sem nú stend eg. Hér var sá
Uppsalaauður saman kominn, sem var jafnfrægur í fornöld
Norðurlanda og Delfi í Grikklandi; hér blómgaðist ágætasta
kynkvísl landsins, ætt Ynglinga, og greinar hennar breiddust vfir
Noreg og yfir Danmörku, og hér stráði Hrólfur kraki gulli því á
Fýrisvöllu, sem ennþá glóir í sögu og söngvum.
En, herrar mínir, þegar eg sný aftur til fæðingarevjar minnar,
þá get eg sagt löndum mínum, - sem allir munu öfunda mig af
þeirri heppni að hafa fengið að standa í þessum sporum, - að
Uppsalaauður sé enn á sínum stað, það er að segja dýrgripir þeir,
sem geymast í ódauðlegum ritum Linnes og Gejers, að enn búi í
Uppsölum ætt Ynglinga, sem aldrei muni deyja út, og í stað hins
illa gulls, sem Hrólfur kraki stráði á Fýrisvöllu, finni menn nú hið
hreina gull gestrisninnar og einlægninnar.
Mér leyfist því, svni þessarar fornlegu eyjar, sem verða mun
fornleg, unz hið gamla verður aftur nýtt, að mæla fvrir minni elzta
staðar Norðurlanda og gestrisnum íbúum hans. Lifi Uppsalir og
Uppsalabúar!“