Morgunblaðið - 05.11.2002, Qupperneq 12

FRÉTTIR
12 ÞRIÐJUDAGUR 5. NÓVEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi athugasemd frá félags-
málaráðuneytinu. Millifyrirsagnir
eru blaðsins.
„Í frétt sem birtist í Morgun-
blaðinu laugardaginn 2. nóvember
sl. er fjallað um erfiða fjárhags-
stöðu Raufarhafnarhrepps og rætt
við oddvita sveitarfélagsins um or-
sakir þess vanda og aðkomu félags-
málaráðuneytisins að málinu. Í um-
mælum sem höfð eru eftir oddvita
er að finna nokkrar rangfærslur
sem ráðuneytinu þykir ástæða til
að leiðrétta.
Það er rétt sem fram kemur í
fréttinni að eftir sölu á eign Rauf-
arhafnarhrepps á hlutafé í Jökli hf.
í maí 1999 átti sveitarfélagið um-
talsverða fjármuni til ráðstöfunar
og var einungis hluti þeirra nýttur
til framkvæmda í sveitarfélaginu.
Til að ávaxta fjármunina keypti
sveitarstjórn innlend og erlend
hlutabréf á árunum 1999 og 2000
og mun sú ákvörðun hafa verið
byggð á ráðgjöf frá verðbréfafyr-
irtæki.
Ráðuneytið hafði fyrst afskipti af
ráðstöfun fjármuna Raufarhafnar-
hrepps eftir að erindi barst frá
fulltrúum minnihluta sveitarstjórn-
ar, dags. 15. október 2000, varðandi
lögmæti þess að sveitarstjórn
ákvað hinn 9. október 2000 að veita
fyrirtækinu Netveri ehf. 10 milljóna
króna skilyrt lán, en umrætt fyr-
irtæki var í eigu þáverandi sveit-
arstjóra Raufarhafnarhrepps. Rétt
er að taka fram að í erindinu var í
engu minnst á aðrar ráðstafanir á
fjármunum Raufarhafnarhrepps.
Með bréfi dags. 16. október 2000
óskaði ráðuneytið skýringa sveit-
arstjóra á málinu. Í svari sveit-
arstjóra, dags. 18. október 2000,
kom fram að umrædd lánveiting
hefði verið afturkölluð.
Þrátt fyrir að því máli sem beint
var til ráðuneytisins hafi í raun lok-
ið örfáum dögum eftir að erindi
barst ráðuneytinu fylgdist ráðu-
neytið áfram með fjármálum sveit-
arfélagsins og í febrúar 2001 sendi
ráðuneytið sveitarstjórn bréf þar
sem óskað var skýringa á hlutafjár-
kaupum í þremur fyrirtækjum,
samtals að fjárhæð 10 milljónir
króna. Jafnframt óskaði ráðuneytið
upplýsinga um ráðstöfun fjármuna
sem sveitarfélagið eignaðist við
sölu á hlutafé í Jökli og bárust um-
beðnar upplýsingar í mars 2001.
Kom þar meðal annars fram að
sveitarfélagið hafði á árinu 2000
tapað umtalsverðum fjármunum
vegna kaupa á innlendum og er-
lendum verðbréfum.
Sveitarstjórnir gæti
ábyrgðar í fjármálum
Að fengnum skýringum sveitar-
stjórnar lauk ráðuneytið afskiptum
af málinu með bréfi dags. 4. apríl
2001. Þar áréttaði ráðuneytið mik-
ilvægi þess að sveitarstjórnir gæti
ábyrgðar í fjárstjórn sinni, hvort
sem um er að ræða ákvarðanir um
fjárfestingar eða ávöxtun fjármuna
á borð við þá sem Raufarhafnar-
hreppur eignaðist við sölu á eign-
arhluta sínum í Jökli hf.
Í bréfinu benti ráðuneytið jafn-
framt á þá miklu ábyrgð sem sveit-
arstjórnarmönnum er falin að gæta
hagsmuna íbúa sveitarfélagsins og
að sveitarstjórn hljóti að verða að
horfa til þess að tryggja örugga
ávöxtun fjármuna sveitarfélagsins
og sneiða eftir megni hjá áhættu-
sömum fjárfestingum. Sama sjón-
armið eigi einnig við um þátttöku í
atvinnufyrirtækjum í heimabyggð.
Þar verði því að gera þá kröfu til
sveitarstjórnarmanna að þeir kynni
sér eftir föngum rekstrarhorfur
viðkomandi atvinnufyrirtækja áður
en ákvörðun er tekin um að leggja
fram hlutafé.
Samkvæmt 78. gr. stjórnarskrár-
innar ráða sveitarfélög sjálf mál-
efnum sínum eftir því sem lög
ákveða. Í þessu felst að ríkisvaldinu
er ekki heimilt að grípa inn í
stjórnun sveitarfélags nema til þess
sé lagaheimild. Í sveitarstjórnarlög-
um er ekki að finna ákvæði sem
takmarka heimildir sveitarstjórna
til að velja leiðir til ávöxtunar fjár-
muna sveitarfélagsins. Eftir ítar-
lega athugun varð það niðurstaða
ráðuneytisins varðandi Raufarhafn-
arhrepp að ekki væri unnt að
ganga lengra en gert var í fyrr-
greindu bréfi, þ.e. að minna kjörna
sveitarstjórnarmenn á skyldur
þeirra til að gæta hagsmuna íbúa
sveitarfélagsins og sneiða eftir
megni hjá áhættusömum fjárfest-
ingum.
Ráðuneytið væntir þess að mál
Raufarhafnarhrepps verði sveitar-
stjórnarmönnum og öllum þeim
sem fara með opinbert fé víti til
varnaðar. Málefni Raufarhafnar-
hrepps hafa að undanförnu verið til
skoðunar hjá eftirlitsnefnd um fjár-
mál sveitarfélaga og mun ráðuneyt-
ið leita leiða til að aðstoða nýkjörna
sveitarstjórn við að komast út úr
þeim fjárhagsvanda sem sveitarfé-
lagið glímir nú við.
Einnig hefur ráðuneytið í hyggju
að skoða, í samráði við Samband ís-
lenskra sveitarfélaga, hvort tilefni
sé til lagabreytinga þannig að kveð-
ið verði skýrt á um hvaða heimildir
sveitarstjórnir hafa við meðferð
fjármuna. Virðist rík ástæða til að
gera allt sem unnt er til að koma í
veg fyrir að mál af þessu tagi end-
urtaki sig.
Rétt er að fram komi að sam-
kvæmt þeim gögnum sem ráðu-
neytið hefur undir höndum virðist
sveitarstjórn Raufarhafnarhrepps
hafa tekið fullt tillit til athuga-
semda ráðuneytisins og er ekki að
sjá að sveitarfélagið hafi fjárfest í
hlutabréfum á árunum 2001–2002.“
Athugasemd frá félagsmálaráðuneytinu
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi athugasemd frá Braga
Guðbrandssyni, forstjóra Barna-
verndarstofu:
„Reglulega birtast greinar og
viðtöl í fjölmiðlum sem hafa að
geyma reynslusögur foreldra barna
sem ánetjast hafa vímuefnum. Oft
lýsa þær stigvaxandi stjórnleysi
barnanna samhliða örvæntingu
þessara foreldra og vanmætti til að
stemma stigu við vandanum. Um-
fjöllun um þetta efni getur verið
bæði þroskandi og upplýsandi og til
þess fallin að hvetja menn og sam-
félag til dáða í þessum efnum. Á
hinn bóginn er þetta viðfangsefni
afar viðkvæmt og vandmeðfarið,
sérstaklega ef reiðin nær yfirhönd-
inni í umræðunni. Þá er gjarna
gripið til alhæfinga, fordæminga og
jafnvel leitað allra leiða til þess að
finna sökudólga og koma á þá
höggi. Slíkar frásagnir eru ekki
þroskandi, heldur meiðandi, ekki
upplýsandi heldur villandi og ekki
hvetjandi heldur lamandi.
Í sunnudagsútgáfu Morgunblaðs-
ins er viðtal við ónefndan föður
stúlku sem að sögn er í lífshættu
vegna fíkniefnaneyslu. Saga stúlk-
unnar er rakin, m.a. skólaganga og
íhlutun barnaverndaryfirvalda,
þ.m.t. meðferðarsaga að hluta.
Ýmsir aðilar fá þar á baukinn, þar á
meðal hverfaskóli stúlkunnar og
barnaverndaryfirvöld.
Barnaverndarstofa er að sjálf-
sögðu vel kunnug málefnum þess
barns sem faðirinn gerir að umtals-
efni, hefur lagt sig fram um að
sinna málum þess af alúð og mun
halda því áfram. Barnaverndarstofa
telur að frásögn föðurins gefi mjög
takmarkaða og raunar villandi
mynd af þeirri þjónustu sem veitt
hefur verið í þessu tilviki. Stofan
telur hins vegar ekki rétt að fjalla
um mál einstakra barna á opinber-
um vettvangi og er auk þess bundin
trúnaði í þeim efnum.
Barnaverndarstofa telur aftur á
móti óhjákvæmilegt að leiðrétta það
atriði sem faðirinn segist einna
ósáttastur við. Haft er eftir honum:
„Ég er í þrígang búinn að fá loforð
frá forstjóra Barnaverndarstofu um
ákveðin úrræði, en þegar að því
kemur að efna þau stendur ekki
steinn yfir steini.“ Í útdreginni fyr-
irsögn með viðtalinu kemur fram að
það sé þekkt í félagslega kerfinu að
menn séu að lofa upp í ermina á
sér.
Af þessu tilefni tel ég rétt og
skylt að upplýsa lesendur blaðsins
um að ég hef aldrei átt nein sam-
skipti við foreldra umræddrar
stúlku, hvorki hitt þau né séð, rætt
við þau símleiðis né átt nokkur
samskipti við þau yfirleitt. Augljóst
ætti því að vera að ég hef ekki gefið
föður stúlkunnar loforð af neinu
tagi, hvað þá svikið þau.“
Athugasemd frá forstjóra
Barnaverndarstofu
Að lofa upp í
ermina á sér
GUÐLAUGUR Björgvinsson, for-
stjóri Mjólkursamsölunnar, segir að
það sé dómstólanna að fá niðurstöðu
í deilu Sigurbjörns Hjaltasonar við
MS og telji bóndinn á sér brotið sé
eðlilegt að hann leiti réttar síns.
Sigurbjörn Hjaltason, bóndi á
Kiðafelli í Kjós, telur sig eiga rétt á
tífalt hærri greiðslum úr séreign-
arsjóði Mjólkursamsölunnar en
honum var úthlutað í sumar og er
að kanna rétt sinn, eins og fram
kemur í viðtali við hann í sunnu-
dagsblaði Morgunblaðsins. Þar seg-
ir hann m.a. að breyting á 11. grein
samþykkta félagsins sé marklaus og
gerir athugasemd við að stjórn MS
geti tekið þá ákvörðun einhliða að
víkja einstökum bændum úr félag-
inu án athugasemda eða tilkynn-
inga.
Guðlaugur Björgvinsson, forstjóri
Mjólkursamsölunnar, segir að lög-
fræðingur Sigurbjörns hafi kallað
eftir ákveðnum gögnum og þau hafi
verið send til hans, en það væri
dómstóla að skera úr ágreiningnum.
Teldi Sigurbjörn á sér brotið væri
sjálfsagt að hann leitaði réttar síns,
en eins og fram hefði komið hefðu
bændur í mjólkurframleiðslu, sem
sætu í fulltrúaráði, samþykkt breyt-
ingar á umræddum samþykktum
með 17 atkvæðum af 21 og það væri
mjög óverðskuldað að draga stjórn
MS inn í málið. Rangt væri að
stjórn Mjólkursamsölunnar hefði
úthýst Sigurbirni eða öðrum, því
menn úthýstu sér sjálfir með því að
hætta að framleiða mjólk. Guðlaug-
ur vildi að öðru leyti ekki tjá sig um
málið.
Einstakt mál
Sigurbjörn Magnússon, lögfræð-
ingur Sigurbjörns Hjaltasonar, seg-
ir að málið sé einstakt og eigi sér
ekki fyrirmynd í dómsmálum. Hann
hafi fengið umbeðin gögn fyrir helgi
og eigi eftir að líta á þau, en í kjöl-
farið verði tekin ákvörðun um fram-
haldið.
Forstjóri MS um mál Sigurbjörns Hjaltasonar
Dómstóla að skera
úr ágreiningnum
Á FJÓRÐA þúsund manns heim-
sótti Laugardalshöllina á laug-
ardag til að fagna 90 ára afmæli
skátastarfs á Íslandi. Gátu gestir
m.a. lært skyndihjálp og að hnýta
hnúta, prófað að síga og klifra með
aðstoð skáta.
„Þarna buðum við skátum, fjöl-
skyldum og landsmönnum öllum að
koma og upplifa með okkur
skemmtilegan dag,“ segir Þor-
steinn Fr. Sigurðsson fram-
kvæmdastjóri Bandalags íslenskra
skáta. „Þetta var afskaplega
skemmtilegur dagur og mikið um
að vera, náttúrulega fyrst og
fremst fyrir krakkana. Þau voru í
ýmsum leikjum fram eftir degi og
um kvöldið var kvöldvaka. Fyrst
fyrir yngri krakkana klukkan 17 og
fyrir eldri skáta um kvöldið.“ Segir
Þorsteinn að mikið hafi verið sung-
ið á kvöldvökunni, t.d. svokölluð
hreyfilög. Eftir að skyggja tók var
flugeldum skotið á loft, að skáta
sið.
Þorsteinn segir að samtals séu
virkir skátar á landinu öllu á fjórða
þúsund. „Skátahreyfingin á enn
mikið erindi til barna og unglinga,
það er ekki spurning. Skátahreyf-
ingin hefur, eins og annað æsku-
lýðsstarf, gífurlegt forvarnargildi.
Á meðan hægt er að hafa ofan af
fyrir börnum og unglingum í heil-
brigðu æskulýðsstarfi gera þau
ekki eitthvað annað miður æski-
legt,“ segir Þorsteinn.
Hann segir að skátastarfið hafi
þróast í tímanna rás. Nú noti skátar
GPS staðsetningartæki til viðbótar
við áttavitann og sofi í dún-
svefnpokum en skátar hafi áður
sofið undir teppum uppi á jöklum.
„Það er þetta sem hefur breyst, úti-
vist er orðin almenningseign. Áður
stunduðu bara skátar útivist en nú
gera það allir. Við stundum samt
öðruvísi útivist en fjölskyldan gerir
í dag. Við kennum krökkunum að
bjarga sér í náttúrunni.“
Þorsteinn segir að þó starfið hafi
breyst á síðustu níu áratugum séu
sömu gildin þó enn við lýði. „Jafn-
ingjafræðslan hefur verið við lýði
frá upphafi og flokkakerfið sem er
skipt niður í litlar einingar. Það eru
engir áhorfendur eða vara-
mannabekkir hjá okkur. Það eru
allir í starfi,“ segir Þorsteinn.
Fjölmenni fagnaði með skátunum
Engir varamanna-
bekkir hjá okkur
Morgunblaðið/Jim Smart
Þær Hulda Lárusdóttir og Ása Dröfn Guðbrandsdóttir skemmtu sér konunglega á afmælishátíðinni á laugardag.