Morgunblaðið - 13.04.2003, Blaðsíða 26

26 SUNNUDAGUR 13. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ
HART hefur verið deilt ástjórn Stangaveiði-félags Reykjavíkur(SVFR) að undanförnuvegna ákvörðunar
hennar að stofna hlutafélag um sölu
veiðileyfa utan raða félagsmanna.
Greinir menn á um orsakir fyrir
nauðsyn þess að stíga slíkt skref,
einnig um ágæti þess svo og ýmis
vinnubrögð stjórnarinnar, m.a. þá
ákvörðun að formaður félagsins hafi
verið ráðinn í launað starf vegna
þessa. Nýlega var félagsfundur hjá
SVFR þar sem málið var á dagskrá
og þar tóku tuttugu manns til máls
og sýndist sitt hverjum. Í kjölfarið
var ákveðið á stjórnarfundi SVFR
að fresta stofnun hlutafélagsins,
vinna málið áfram og leita eftir sam-
þykki fyrir því á aðalfundi félagsins í
nóvember nk.
Asi og flumbrugangur
Bjarni Júlíusson var um nokkurt
árabil í stjórn Stangaveiðifélags
Reykjavíkur og hann var í hópi
þeirra sem risu úr sætum á almenn-
um félagsfundi á dögunum og fann
málinu ýmislegt til foráttu.
Hvað er helst athugunarvert við
þá ætlun stjórnar SVFR að stofna
rekstrarfélag um sölu veiðileyfa ut-
an félagsins?
„Í sjálfu sér er það mjög áhuga-
verður kostur að skoða stofnun
hlutafélags vegna tiltekinna þátta í
rekstri SVFR. Við verðum auðvitað
að vera vakandi og leyfa SVFR að
þróast í takt við tímana og alltaf að
hugsa um það hvað er best fyrir fé-
lagið. Það er hins vegar þessi asi og
flumbrugangur stjórnarinnar í
þessu máli, sem er ámælisverður,
ekki það að menn vilji ekki skoða
nýjar hugmyndir.“
Hvað er þá athugunarvert við
vinnubrögðin?
„Málið er einfaldlega illa undirbú-
ið og illa ígrundað. Stjórnin hafði
tekið ákvörðun um að stofna umrætt
hlutafélag. Hins vegar höfðu menn á
þeim bæ ekki unnið heimavinnuna
sína og efnislegar skýringar um
rekstur hlutafélagsins og tilgang
þess voru í algeru skötulíki. Öll sú
vinna var eftir. Sagt var að hluta-
félagið sé til komið vegna álits Sam-
keppnisráðs og til að auðvelda
markaðssetningu veiðileyfa. Hvað
álit Samkeppnisráðs varðar þá er á
fimmta ár síðan það var lagt fram og
síðan hefur ekkert gerst í þeim mál-
um, enda Samkeppnisstofnun önn-
um kafin við að taka í lurginn á
grænmetissölum og olíufélögum. Sú
skýring stjórnar að það sé auðveld-
ara að markaðssetja og selja veiði-
leyfi í hlutafélagi er bara almennt
snakk, menn hafa ekkert fyrir sér í
þessu. Einhver stjórnarmanna
SVFR sagði félagið vera steinrunn-
ið! Þvílík rökleysa. SVFR er sterkt
og öflugt félag, og ef félagið er
„steinrunnið“ að einhverra mati, þá
er það ekki félagsforminu að kenna,
heldur þeim sem stjórna því. Ef
SVFR er steinrunnið, þá eru það
stjórnarmenn sem eru nátttröllin!
Það þarf að fara rækilega yfir
þetta mál og skilgreina markmið og
tilgang hlutafélagsins miklu betur
áður en ákvörðun um stofnun þess
er tekin. Hvaða veiðileyfi verða seld
í gegnum hlutafélagið? Hvaða að-
gang hafa félagarnir að slíkum veiði-
leyfum? Hvernig verður þeim út-
hlutað? Hvað munu slík veiðileyfi
kosta? Ennfremur þarf að skoða
hvaða aðrar leiðir kunna að vera í
stöðunni. Á félagsfundinum 3. apríl
sl. var stungið upp á ýmsum leiðum:
Þar var spurt hvort unnt væri að
breyta SVFR í heilu lagi í hluta-
félag, hvort unnt væri að gera er-
lenda veiðimenn að félögum,
kannski með skert réttindi miðað við
íslenska félaga, og fleiri tillögur
komu fram, sem vert er að kanna
nánar.
Síðan þarf að vinna rekstraráætl-
anir, eitthvað mun það kosta að reka
hlutafélagið og stjórna því. Hvaðan
eiga þeir fjármunir að koma? Á að
hækka veiðileyfin enn frekar? Ber
markaðurinn slíka hækkun? Þetta
þarf að greina og skoða áður en
hlutafélagið er stofnað. Kannski
kemur svo eitthvað í ljós þegar þessi
vinna er unnin, sem breytir afstöðu
manna til málsins.“
Hvað teldir þú vera réttu leiðina?
„Niðurstaða félagsfundarins 3.
apríl, var að mínu mati sú, að hluta-
félagsstofnun sé áhugaverður kost-
ur, en það beri að undirbúa málið
miklu betur og bíða með stofnun fé-
lagsins fram á haustið og láta aðal-
fund skera úr um það. Flestir sem
komu í pontu á fundinum lögðu ein-
dregið til að stjórnin færi hægar í
málið. Reyndar komu tveir hæsta-
réttarlögmenn í pontu og töldu
stjórnina hvorki hafa heimildir til að
setja stjórnarformann félagsins á
launaskrá né stofna þetta hlutafélag
og vísuðu í lög og reglur félagsins.
Stjórnin verður að hægja aðeins
ferðina, skoða málið almennilega frá
öllum hliðum og undirbúa það áður
en hlutafélagið er stofnað. Réttast
væri að leggja málið fyrir aðalfund
og láta fundinn um að taka ákvörð-
unina. Það má ekki gleymast að
þetta er 64 ára gamalt félag í mjög
föstum skorðum og menn eiga ein-
faldlega að fara varlega þegar meiri-
háttar breytingar sem þessar eru til
umfjöllunar. Það má alls ekki
gleyma félagslega þættinum í þessu
máli.“
Telur þú að það hefði skaðað fé-
lagið ef stjórnin hefði haldið sínu
striki og stofnað umrætt félag
strax?
„Já. Ef stjórnin anar áfram í sömu
vitleysunni og stofnar þetta félag án
þess að vinna heimavinnuna sína, þá
verður aldrei friður um þetta mál.
Aðalfundur er æðsta vald í málefn-
um félagsins og gæti þess vegna tek-
ið það upp að leggja slíkt félag niður.
Það hníga því öll rök að því að menn
eigi að fara með gát í þetta mál.“
Að auka samkeppnishæfni
Bjarni Ómar Ragnarsson, for-
maður SVFR, segir að hlutverk
væntanlegs rekstrarfélags verði
„einkum að sjá um sölu á veiðileyf-
um til utanfélagsmanna, bæði inn-
lendra og erlendra til að gera félagið
samkeppnishæfara“ eins og hann
kemst að orði.
Útskýrðu þetta nánar?
„Árið 1999 var félagið kært til
Samkeppnisráðs á þeirri forsendu
að félagið væri að selja veiðileyfi til
utanfélagsmanna og væri beinlínis
að markaðssetja ársvæði til þeirra.
Sérstaklega var vitnað í nýútkominn
kynningarbækling á ensku um
helstu ársvæði félagsins. Samkeppn-
isráð ályktaði að sala til utanfélags-
manna væri nær atvinnurekstri en
félagsrekstri og því væri starfsemi
SVFR í raun skattskyld eins og
rekstur annarra fyrirtækja. Þetta
varð til þess að félagið hefur ekki
getað beitt sér sem skyldi í sölu til
utanfélagsmanna. Undanfarin ár
hefur orðið mikil breyting á íslenska
veiðileyfamarkaðinum. Stangaveiði-
félögin hafa hægt og sígandi verið að
missa samninga sína við veiðifélög
bænda en í staðinn hafa einstakling-
ar og rekstrarfélög tekið árnar á
leigu. Sömu þróun má sjá víða er-
lendis. Stangaveiðifélögum hefur því
fækkað mikið og umsvif þeirra
minnkað en í staðinn hafa öflug at-
vinnufyrirtæki tekið yfir stóran
hluta veiðileyfamarkaðarins.
Stjórn SVFR hefur ákveðið að
bregðast við þessu breytta ástandi
og vera áfram öflugur og leiðandi
aðili í leigutöku á veiðisvæðum og
sölu á veiðileyfum. Til þess að svo
megi vera þurfum við að geta selt
veiðileyfi og kynnt okkar ársvæði til
utanfélagsmanna jafnt sem fé-
lagsmanna. Félagsmennirnir eru
okkar styrkur og njóta áfram sem
hingað til forgangs, en til að geta
boðið upp á góðar veiðiár er nauð-
synlegt að selja hluta af dýrasta tím-
anum til utanfélagsmanna, sérstak-
lega til erlendra veiðimanna. Til að
þetta sé mögulegt teljum við nauð-
synlegt að stofna rekstrarfélag sem
sjái um sölu á veiðileyfum til utan-
félagsmanna.“
Hvers vegna var formaður félags-
ins settur á laun í þessu sambandi?
„Formaður félagsins var ekki ráð-
inn á skrifstofu félagsins eins og
haldið hefur verið fram heldur var
hann ráðinn í tímabundið verkefni til
þriggja mánaða. Honum var ætlað
að vinna að stofnun rekstrarfélags-
ins og í tengslum við það að endur-
skoða sölu- og markaðsmál félags-
ins. Að ég sé á launum er
undantekning frá reglunni þar sem
þetta þótti vera vinna umfram það
sem eðlilegt væri að formaður ynni
sem hefðbundið formannsstarf. Ég
minnist þess að fyrrverandi formað-
ur SVFR, Kristján Guðjónsson, tók
saman vinnustundir sínar sem for-
manns eitt árið og taldist honum til
að þær væru um 600 klukkustundir.
Ég held að þegar félagsmenn velta
þessu fyrir sér, sé ýmislegt sem
mælir með þessu, en við munum
ræða þau mál nánar á næsta aðal-
fundi félagsins.“
Hvað segirðu um gagnrýnisraddir
um að málið sé illa unnið af hálfu
stjórnar SVFR og illa kynnt fé-
lagsmönnum?
„Málið hefur alls ekki verið illa
unnið af hálfu stjórnar. Stjórnin hef-
ur verið að vinna í málinu síðan í jan-
úar og farið í gegnum marga þætti
þess og skoðað hvaða fyrirkomulag
myndi henta félaginu best. Þá hefur
verið leitað til endurskoðenda fé-
lagsins varðandi málið og eins var
fengið ítarlegt álit frá sérfróðum
lögfræðingi. Báðir þessir aðilar telja
að þetta sé skynsamleg ákvörðun
hjá stjórninni.
Varðandi kynninguna, þá er ég
ósammála því að málið hafi verið illa
kynnt. Eftir ítarlega umfjöllun í
stjórninni, bæði á sérstökum stefnu-
mótunarfundi og eins á stjórnar-
fundum, þá var málið strax kynnt
fyrir fulltrúaráði félagsins en það er
stjórninni til halds og trausts í
meiriháttar ákvörðunum. Þar tóku
menn mjög vel í hugmyndina og var
stjórnin hvött til að skoða málið enn
frekar. Stjórnin hefur ennfremur
kynnt málið fyrir félagsmönnum
með ákveðnum hætti, t.d. var málið
kynnt í Fréttabréfi félagsins, Veiði-
fréttum og á vefsíðu félagsins. Þá
var boðað til almenns félagsfundar
3. apríl sl. þar sem málið var kynnt
og hvatt til umræðna. Ágætar um-
ræður urðu um málið á fundinum.“
Hvers vegna voru fundargerðir
lokaðar fyrir félagsmönnum þegar
um var beðið?
„Stuttu eftir að umræður um
stofnun rekstrarfélagsins hófust hjá
stjórninni spurðist eitthvað út um að
verið væri að skoða þessi mál. Mörg
viðkvæm mál tengdust umræðunni,
t.d. varðandi viðsemjendur okkar og
samkeppnisaðila. Til að hafa vinnu-
frið með málið ákvað stjórnin því að
loka fundargerðum fyrir fé-
lagsmönnum í þrjá mánuði. Eins og
gefur að skilja þá eru mörg mál sem
koma til umfjöllunar hjá stjórn fé-
lagsins. Sum málin eru þess eðlis að
þau eru trúnaðarmál, t.d. gagnvart
viðsemjendum okkar eða einstökum
félagsmönnum og ekki eðlilegt að
birta þau opinberlega. Öðrum mál-
um þarf að halda leyndum tíma-
bundið, t.d. gagnvart samkeppnisað-
ilum okkar. Stjórn félagsins hefur
hins vegar ákveðið að opna aftur
fundargerðir félagsins og geta
félagsmenn nálgast þær á skrifstof-
unni viku eftir fund. Fundargerðirn-
ar munu fjalla um þau mál sem eru á
dagskrá hverju sinni og ákvarðanir
stjórnar, en eðlilega er ekki hægt að
birta trúnaðarupplýsingar sem
tengjast viðsemjendum okkar, sam-
starfsaðilum eða einstökum félags-
mönnum. Þetta fyrirkomulag er í
raun búið að vera í gildi í nokkur ár.“
Hvert verður þá framhald þessa
máls?
„Á félagsfundinum 3. apríl voru
mjög gagnlegar umræður um þetta
mál. Þar komu m.a. fram ábending-
ar til stjórnarinnar að flýta sér hægt
í þessum málum, skoða þau til hlítar
og kanna fleiri möguleika. Á stjórn-
arfundi 10. apríl var ákveðið að fara
eftir þessum ábendingum og hægja
á undirbúningsvinnu en undirbúa
það mjög vel í haust og leggja það
síðan fyrir aðalfund félagsins í nóv-
ember. Tímabundnu verkefni mínu
við þetta mál fer því senn að ljúka.
Rekstrarfélagið verður því ekki
stofnað nú eins og ætlunin var. Komi
hins vegar upp einhverjar sérstakar
aðstæður sem krefjast þess að
stofna þurfi rekstrarfélagið fyrir að-
alfund, þá liggur fyrir samþykkt
allra stjórnarmanna að svo megi
gera.“
Stjórn SVFR ætlar
að flýta sér hægt
Morgunblaðið/Golli
gudm@mbl.is
Skiptar skoðanir eru um stofnun hlutafélags SVFR vegna veiðileyfasölu til utanfélagsmanna. Guðmundur Guðjónsson ræddi við
Bjarna Ómar Ragnarsson, formann SVFR, og Bjarna Júlíusson, fyrrum stjórnarmann, sem hefur gagnrýnt stjórnina.
Lax stekkur í Sjávarfossi Elliðaánna.