Morgunblaðið - 13.04.2003, Blaðsíða 50

50 SUNNUDAGUR 13. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ



     
  



 




      
  
    !





   

 BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík
Sími 569 1100

Símbréf 569 1329
Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
Í BYRJUN tuttugustu aldarinnar
var ráðinn fyrsti sandgræðslustjóri á
Íslandi. Var það gert til að stemma
stigu við miklu
sandfoki af
stórum örfoka
svæðum víðsveg-
ar á landinu.
Margar jarðir
höfðu lagst í eyði
vegna sandsins
sem kom til vegna
ofbeitar og upp-
blásturs í kjölfar-
ið og fleiri voru í
hættu. Síðan hefur baráttan gegn
skelfilegri gróðureyðingu í landinu
okkar staðið í hundrað ár með
ómældum kostnaði. Eitthvað hefur
áunnist fyrir atorku landgræðslunn-
ar og landgræðslustjóra, eins og
hann heitir í dag, auk þess sem
áhugasamir einstaklingar hafa
margir lagt sitt af mörkum, en eyð-
ingaröflin hafa þó alltaf vinninginn.
Á meðan rányrkja og hjarðbú-
skapur er stundaður er þetta nánast
óvinnandi vegur. Það mætti líkja því
við að keppst væri við að prjóna dýra
peysu, meðan stöðugt væri rakið
neðan af henni jafnóðum.
Enn þann dag í dag er allt of mikil
beit búfjár á rýnandi gróðurlendi.
Offramleiðsla á kjöti er til vandræða
og hún er á kostnað landsins og rík-
issjóðs.
Í stað þess að stöðva þessa offram-
leiðslu og taka á málinu af framsýni
og viti var í örvæntingu ráðinn mark-
aðsstjóri fyrir fimm árum til að
reyna að fá útlendinga til að kaupa
kjötið sem er afgangs og enginn vill
hér heima.
Hann fékk 25 milljónir á ári í verk-
efnið, það er 125 milljónir í allt. Í
haust var þessi samningur endurnýj-
aður í önnur fimm ár. Á sama tíma
fékk skógræktin af náð 20 milljónir.
Er þetta hægt? Mér er spurn, hvað
vinnst? Jafnvel þó sölustjóranum
takist að skapa markað fyrir kjötið
höfum við ekki efni á að framleiða
það, fórnarkostnaðurinn er of mikill.
Gróðurþekjan og gróðurmoldin eru
dýrasta eign þjóðarinnar, því án
hennar verður landið ekki byggilegt
og þaðan af síður vistvænt.
Við gætum eins vel selt útlending-
um gróðurtorfurnar beint og skilið
sárin eftir.
Í grein í Morgunblaðinu 18. októ-
ber sl. er sagt frá því að útflutningur
á umframkjöti stefni í 1.500 tonn á
þessu ári. 40 tonn fara á Bandaríkja-
markað þar sem hæst verð fæst fyrir
þau. Eftir útreikningum á útflutn-
ingskostnaði og öðrum kostnaði sem
til fellur í Bandaríkjunum er hann
samtals 595 kr. á kíló. Bandaríkja-
menn greiða 650 fyrir kílóið, þá eru
eftir 55 krónur til að standa straum
af vinnslu, slátrun og markaðssetn-
ingu, fyrir utan kostnað vegna launa
sölufulltrúans. Þetta er fáránlegra
en tárum taki.
Að vísu eiga svína- og kjúklinga-
bændur í vandræðum líka vegna of-
framleiðslu á kjöti, en þessar skepn-
ur eru ekki fóðraðar á gróðri
landsins svo offramleiðslan er
vandamál bændanna.
Það er sauðkindin sem er okkar
sameiginlega vandamál þar sem það
eru afkomendur okkar sem þurfa að
taka afleiðingunum af óþarfa
skemmd á landinu og rýrnandi land-
gæðum.
Það eru ráðamenn sem geta sett
lög um umgengni við landið og við
verðum að þrýsta á þá að stöðva
þessa hringavitleysu. Það á að girða
skepnurnar inni í beitarhólfum í stað
þess að setja girðingar í kringum
gróðurinn og meðfram vegunum.
Ræktunarbúskapur með skepnum
í beitarhólfum er eina vitið og eina
leiðin til að vinna á móti eyðilegging-
unni, aðeins þannig getum við af al-
vöru tekið til við að rækta upp
skemmdasta land í Evrópu og þó
víða væri leitað.
Stjórnmálamenn verða að taka af
skarið og snúa vörn í sókn, en enn
hefur enginn flokkur lofað að beita
sér fyrir stöðvun rányrkjunnar. Ég
lýsi eftir slíku loforði og hvet síðan
kjósendur til að flykkja sér um þann
flokk sem sýnir slíkan kjark í þágu
landsins og komandi kynslóða.
HERDÍS ÞORVALDSDÓTTIR,
leikari.
Nærri hundrað
ára barátta fyrir
daufum eyrum
Frá Herdísi Þorvaldsdóttur:
Herdís
Þorvaldsdóttir
Sandfok hefur valdið miklum skaða víða um land.