Morgunblaðið - 13.09.2003, Blaðsíða 36

É
g er einn þeirra þús-
unda Íslendinga sem
eiga hlutabréf. Þessi
eign mín er ekki
stór, en mér er samt
umhugað um hana. Og ég ætlast til
þess að hlutabréfin mín skili mér
einhverjum arði og að sjálfsögðu
vonast ég eftir að gengi hlutabréf-
anna hækki.
Ég á sem sé hlut í Eimskipa-
félagi Íslands ásamt um 18 þúsund
öðrum Íslendingum. Rekstur Eim-
skips hefur ekki verið neitt sér-
staklega góður síðastliðin tvö ár og
gengi hlutabréfanna hefur verið í
samræmi við það. Í janúar var
verðmæti hvers hlutar í Eimskip
13,5, en var í byrjun þessa árs í
kringum 6.
Það er ljóst
að margt í
rekstr-
arumhverfi fyr-
irtækja á Ís-
landi hefur
verið neikvætt á
allra síðustu árum. Breytingar á
gengi krónunnar hafa verið miklar
og tímabundinn samdráttur í efna-
hagslífinu hefur að sjálfsögðu áhrif
á rekstur Eimskips. Engu að síður
er ekkert óeðlilegt þótt hluthafar í
Eimskip spyrji sig hvort fyrirtæk-
inu sé að öllu leyti vel stjórnað. Ég
hef ekki skoðað rekstur fyrirtæk-
isins og hef kannski takmarkað vit
á honum, en ég les blöðin og hef
stundum furðað mig á fjárfest-
ingum fyrirtækisins.
Á árinu 1999 hóf Kaupþing fjár-
festingar í Eimskip og átti í árslok
um 6% hlut í félaginu. Talsverðar
vangaveltur voru um hver væri til-
gangur Kaupþings með þessum
fjárfestingum og töldu sumir að
Kaupþing ætlaði sér að selja hlut
sinn einhverjum öflugum fjárfesti,
t.d. Samherja eða Baugi. Gengi
hlutabréfa í Eimskip hækkaði mik-
ið þegar Kaupþing tók að kaupa í
fyrirtækinu og var gengið komið
upp í 13,5 í janúar 2001, en þá
keyptu Eimskip og Sjóvá-
Almennar hlut Kaupþings á um 2,5
milljarða. Hlutur Eimskips í þess-
ari fjárfestingu var 1.242 milljónir.
Hörður Sigurgestsson sagði þá í
samtali við Morgunblaðið um þessi
kaup að stjórn félagsins hefði met-
ið það svo að það „væri áhugavert
fyrir félagið að eiga hluta af bréf-
unum til ráðstöfunar síðar“. Hann
kvaðst líka vona að það tækist að
auka verðmæti hlutabréfanna.
„Við erum fyrst og fremst að líta
til ávöxtunar á þessum hlutabréf-
um,“ sagði Einar Sveinsson, for-
stjóri Sjóvár-Almennra, um kaup-
in á bréfunum í Eimskip.
Aðspurður viðurkenndi Einar að
verð bréfanna kynni að virðast
nokkuð hátt en þegar til lengri
tíma væri litið taldi hann að það
væru enn möguleikar á góðri
ávöxtun.
Stuttu eftir að þessi viðskipti
fóru fram tók gengi hlutabréfa í
Eimskip að falla. Í desember, ell-
efu mánuðum eftir kaupin, ákvað
stjórn Eimskips að selja 2⁄3 af þeim
bréfum sem félagið hafði keypt af
„Vernda
völd og
áhrif “
Kaup Eimskips á hlutabréfum í Eimskip
í janúar 2000 á genginu 13,5, sem að-
eins voru hugsuð sem skammtíma-
fjárfesting, voru fyrst og fremst gerð til að
„vernda völd og áhrif“. Þar var ekki verið
að hugsa um hag litlu hluthafanna.
VIÐHORF
Eftir Egil
Ólafsson
egol@mbl.is
Kaupþingi, en þá var gengið komið
niður í 7,1. Verðmæti bréfanna
hafði lækkað um 47% og tap fé-
lagsins af fjárfestingunni var því
komið yfir hálfan milljarð króna.
Almar Guðmundsson, sérfræð-
ingur hjá greiningu Íslandsbanka-
FBA, sagði um þessa sölu að það
væri eðlilegt hjá Eimskip að selja
bréfin til að forða frekari tapi, en
bætti við: „Aftur á móti má varpa
því fram að þeir hefðu getað selt
þessi bréf með útboðsfyr-
irkomulagi í stað þess að velja
þessa leið [að selja til hluthafa] og
hefðu þá mögulega fengið hærra
verð fyrir hlutinn.“
Þessi kaup Eimskips á hluta-
bréfum í sjálfu sér komu upp í hug-
ann þegar Björgólfur Guðmunds-
son, stjórnarformaður
Landsbankans, birti yfirlýsingu á
dögunum um kaup Samsonar í
Straumi, en kaupin tryggja Lands-
bankanum og stærsta eiganda
hans ítök í Eimskip.
Í frétt Morgunblaðsins 2. sept-
ember sl. um yfirlýsingu Björgólfs
segir: „„Það sem fyrir okkur vakir
með kaupum á hlutabréfum í
Straumi er að hleypa lífi aftur í
verðbréfamarkaðinn hér á landi,
rjúfa stöðnun sem verið hefur og
láta fjárfestingar á markaði ráðast
af von um hagkvæman rekstur og
hámarksávöxtun,“ segir Björg-
ólfur Guðmundsson, formaður
bankaráðs Landsbanka Íslands.
Hann telur að stór hluti fjárfest-
inga hér á landi þjóni þeim tilgangi
að vernda völd og áhrif á kostnað
góðrar ávöxtunar og hagkvæmni í
rekstri.“
Það var ekki hægt að sjá það
fyrir í janúar 2000 að gengi hluta-
bréfa Eimskips myndi hrynja á
næstu mánuðum á eftir, en það var
augljóst að ólíklegt var að verð
bréfanna myndi hækka mikið á
næstu misserum eftir þá gífurlegu
hækkun sem orðið hafði m.a.
vegna kaupa Kaupþings. Kaup
Eimskips á hlutabréfum í Eimskip
í janúar 2000 á genginu 13,5, sem
aðeins voru hugsuð sem skamm-
tímafjárfesting, voru fyrst og
fremst gerð til að „vernda völd og
áhrif“. Þar var ekki verið að hugsa
um hag litlu hluthafanna.
Það segir sína sögu að dagana
eftir að fréttist af kaupum Björg-
ólfs í Straumi hækkaði gengi hluta-
bréfa Eimskips um 15%. Mark-
aðurinn virtist meta það svo að
verðmæti Eimskips ykist við það
að hugsanlega væri að koma mað-
ur að stjórn fyrirtækisins sem
myndi breyta þeirri stefnu sem
stjórnendur Eimskips virðast hafa
fylgt, að „vernda völd og áhrif“ á
kostnað arðsemissjónarmiða.
Vonandi stendur Björgólfur við
stóru orðin. Það er að sjálfsögðu
auðvelt fyrir hann að vera með yf-
irlýsingar í þessa veru núna þegar
hann er að brjótast til valda í
Straumi og Eimskip. Litlu hluthaf-
arnir í Eimskip styðja án efa þá
stefnu Björgólfs að arðsemin verði
látin ráða við fjárfestingar og
munu fylgjast vel með því sem
hann gerir á næstu misserum.
MINNINGAR
36 LAUGARDAGUR 13. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Svanhvít Magn-úsdóttir fæddist á
Brennistöðum í Eiða-
þinghá 15. apríl 1925.
Hún andaðist á
Sjúkrahúsinu á Egils-
stöðum 8. september
síðastliðinn. Foreldr-
ar hennar voru hjónin
Guðbjörg Sigríður
Sigbjörnsdóttir frá
Ekkjufelli, f. 12.4.
1890, d. 12.11. 1968,
og Jón Magnús Þór-
arinsson frá Brennis-
stöðum, f. 15.12. 1880,
d. 9.12. 1954. Systkini
Svanhvítar eru: Anna María, f. 6.2.
1912, d. 25.11. 1963; Ingibjörg, f.
8.10. 1914, d. 19.8. 1950; Margrét,
f. 13.5. 1918, d. 23.11.
1995; Sigbjörn, f.
21.5. 1919, d. 19.3.
1993; Soffía, f. 2.10.
1920, d. 25.5. 1988;
Þórunn, f. 1.4. 1924;
Magnhildur, f. 5.9.
1926; og Arnþór
Reynir, f. 28.12. 1931.
Svanhvít eignaðist
einn son, Jón Magn-
ús Guðmundsson, f.
15.3. 1957. Synir
hans eru Gunnar
Funi, f. 17.9. 1983,
og Hrafnkell Fann-
ar, f. 10.10. 1985.
Útför Svanhvítar verður gerð
frá Egilsstaðakirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
Elsku amma. Það er sárt að
þurfa að kyngja þeirri staðreynd
að þú ert ekki lengur hérna á með-
al okkar. En mánudaginn 8. sept-
ember, þegar klukkan var í kring-
um tuttugu mínútur yfir átta,
misstum við einstakan engil aftur
til himna. Stór biti af hjörtum okk-
ar er núna horfinn, en í staðinn
fáum við nóg af yndislegum minn-
ingum um ömmu blokk, sem var
alltaf jafn ánægð að sjá okkur, gefa
okkur skjól og elda handa okkur
kóngamat í tonnatali. Og að lokum
viljum við þakka þér fyrir öll þau
ár sem eru bara full af góðum
minningum og minna þig á, að betri
ömmu hefði enginn getað óskað
sér. Sofðu rótt.
Hvert lauf sem fölnar á lífsins tré,
losnar af grein og fýkur,
fellur á jörð og finnur sér hlé,
fölnar og lífinu lýkur.
En lífsins tré, það laufgast á ný,
lífið það kviknar og grær.
Og sólin það vermir að vori svo hlý,
veitir því yl, vorsins blær.
Eins konar lauf, er lífið þitt,
laus frá trénu þínu.
Þú átt minn hug og hjarta mitt,
ert hluti af hjarta mínu.
(Eydís Rós.)
Þú munt alltaf búa í hjörtum
okkar.
Funi og Fannar.
SVANHVÍT
MAGNÚSDÓTTIR
✝ Eggert Thor-berg Guðmunds-
son fæddist í Gufu-
nesi í Reykjavík 14.
febrúar 1923. Hann
lést á heimili sínu á
Háeyrarvöllum 28 á
Eyrarbakka aðfara-
nótt 8. september
síðastliðins. Foreldr-
ar hans voru Guð-
mundur Guðjónsson,
f. 1. október 1888 í
Reykjanesi í Gríms-
neshreppi, d. 21.
mars 1964, og Helga
Eggertsdóttir frá
Fremri-Langey á Breiðafirði, f. 9.
júlí 1887, d. 20. maí 1982. Guð-
mundur og Helga bjuggu á Melum
í Melasveit frá 1923, þar ólst Egg-
ert upp og bjó sjálfur til 1996
ásamt eftirlifandi konu sinni og
syni. Hálfsystkin Eggerts, sam-
feðra, voru: 1) Drengur, f. 1911, d.
1911. 2) Bergþór, bóndi Eystra-
Súlunesi, f. 1912, d. 1976. 3) Hjálm-
ar, kennari í Reykjavík, f. 1915, d.
1995. 4) Guðjón, smiður, f. 1916, d.
1975. 5) Guðrún, rak saumastofu,
Gyða f. 21. desember 1982, Hafrún
Ósk, f. 28. október 1992, og Hlynur
Geir, f. 28. október 1992. 3) Guð-
rún Björk, f. 12. september 1956,
húsmóðir í Reykjavík. Var gift
Guðmundi Jónssyni en hann fórst
með Sandey. Börn þeirra eru Egg-
ert Thorberg, f. 20. júlí 1976, Jón
Ágúst, f. 27. mars 1979, og Inga
Björk, f. 8. janúar 1982. Núverandi
eiginmaður Guðrúnar er Páll
Ólafsson, barn þeirra er Katrín
Þuríður, f. 10. september 1989. 4)
Guðmundur Guðjón, f. 25. október
1957, búsettur á Akranesi. 5) Egg-
ert Gísli, f. 19. febrúar 1965, bú-
settur á Eyrarbakka.
Eggert kom að Melum frá Gufu-
nesi aðeins nokkurra mánaða
gamall. Þar ólst hann upp ásamt
hálfbræðrum sínum. Þegar hann
var um tvítugt fór hann í Íþrótta-
skólann í Haukadal. Hann vann við
bústörfin sín uppvaxtarár og gerð-
ist bóndi. Fyrst bjó hann með föður
sínum og bróður á Melum, en síðan
einn þar til Eggert Gísli, sonur
hans, byrjaði að búa með honum.
Árið 1996 fluttu Eggert og Erla
til Hveragerðis og voru þar þang-
að til í maí 1997 er þau keyptu sér
hús að Háeyrarvöllum 28 á Eyr-
arbakka.
Útför Eggerts fer fram frá Eyr-
arbakkakirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
f. 1918, d. 1999. 6) Er-
lingur, vélvirki og
bóndi, f. 1919, d. 1985.
7) Haukur, vörubíl-
stjóri og sjómaður, f.
1920, d. 1983.
Eggert kvæntist 23.
október 1954 Erlu
Óskarsdóttur frá
Reykjavík, f. 15. júní
1931. Foreldrar henn-
ar voru Tómas Óskar
Árnason frá Jörfa í
Haukadal, f. 23. nóv-
ember 1905, d. 28. júní
1974, og Elínborg
Lilja Ólafsdóttir frá
Laxárbakka í Miklaholtshreppi á
Snæfellsnesi, f. 6. júní 1910, d. 22.
janúar 1959. Börn Eggerts og Erlu
eru: 1) Helga, f. 7. apríl 1954,
verkakona á Akranesi. Börn henn-
ar og Vilhjálms Gunnars Gunnars-
sonar eru Guðlaug Erla, f. 6. ágúst
1977, Gunnar Agnar, f. 4. janúar
1979, og Haukur Árni, f. 9. mars
1981. 2) María, f. 23. maí 1955, hús-
móðir í Mosfellsbæ, gift Agnari
Guðmundssyni. Börn þeirra eru
Jón Óskar, f. 21. desember 1982,
Það var oftar en ekki þegar ég var
barn að afi hringdi heim og spurði
hvort þarna væru nokkuð krakkar
sem vildu komast í sveitina. Jú, jú,
þannig var það nú oftast og það var
allt sett á fullt að pakka niður fötum
því stuttu seinna renndi afi í bæinn
og sótti barnabörnin. Það voru því
ófáar helgarnar á veturna og vikurn-
ar á sumrin sem ég eyddi í sveitinni
hjá afa og ömmu.
Fyrsta verkið mitt á morgnana
var að fara með kaffibolla upp til afa
þar sem hann sat á rúmstokknum og
liðkaði sig til fyrir daginn. Þessi
stund, þegar ég rétti honum bollann
og hann bauð góðan dag, hressum
rómi og með bros á vör, gaf tóninn
fyrir daginn, og áður en varði var allt
komið á fullt. Ég fylgdi honum og
ömmu í fjósið kvölds og morgna, svo
var ýmislegt sem þurfti að gera þess
á milli og fylgdi ég afa við flest verk,
enda vantaði hann hjálparhönd öðru
hverju og svo fannst honum gott að
hafa einhvern til að spjalla við. Afi
var líka þannig að það var gaman að
hjálpa honum, hann hrósaði manni
óspart og mér fannst ég oft hafa
stækkað um marga sentimetra eftir
að hafa verið nokkra daga í sveitinni.
Það sem mér þótti líka gaman að
honum afa. Hann kallaði mig Stínu
eða Jósefínu eftir hentisemi, bræður
mína kallaði hann báða Jónas. Hann
var með glettnislegt blik í augunum
þegar hann gantaðist í okkur og það
var alltaf stutt í brosið. Afi var barn-
góður og krakkar sóttu að honum,
hann brýndi alltaf fyrir okkur krökk-
unum að fara vel með dýr og var
hann þar góð fyrirmynd. Skepnurn-
ar á bænum þekktu röddina hans
langar leiðir og meira að segja kött-
urinn vildi hvergi annars staðar vera
en hjá honum. Afi var líka góðhjart-
aður, gestrisinn og hallmælti aldrei
nokkrum manni.
Eitt af því skemmtilegasta sem ég
vissi var þegar afi greip göngustaf-
inn sinn, hann Gamla, og arkaði upp í
flóa. Kannski til að skoða nýtt folald
eða tína veiðibjölluegg. Ég fékk allt-
af að koma með en oft varð ég að
hlaupa við fót því hann var stórstíg-
ur, hann afi. Á leiðinni kenndi hann
mér að þekkja fuglana eða sagði mér
einhverjar skemmtilegar sögur.
Þetta eru stundir sem ég gleymi ekki
og hugsa alltaf til þegar ég heyri í
farfuglunum á vorin.
Afi hélt áfram að taka vel á móti
mér þegar hann flutti á Eyrarbakka
og það verður skrýtið að hringja til
ömmu og það er enginn afi sem spyr
hvenær ég ætli að koma í heimsókn.
Elsku afi minn, ég kveð þig núna.
Þú varst sannur meistari. Við pöss-
um hana ömmu fyrir þig. Hvíl í friði.
Þín dótturdóttir,
Guðlaug Erla.
Það eru ófáar minningarnar sem
ég hef hugsað um síðustu daga um
þig, Eggert afi minn, og stundirnar
okkar saman. Seinni part flestallra
föstudaga beið ég einfaldlega eftir að
komast í sveitina og hundurinn minn
hún Skotta fann þetta allt á sér og
gat ekki beðið. Ég var ekki mjög
gamall þegar ég fór að venja komur
mínar til þín, Gísla frænda og Erlu
ömmu að Melum. Það var alltaf nóg
að hafa fyrir stafni þar og á morgn-
ana vaknaði ég við að þú gekkst nið-
ur stigann, stakkst hausnum inn í
herbergið og kallaðir ýmist Pétur!
eða Jónas! Ég fékk einhvern tímann
þá skýringu hjá þér að þetta hefðu
verið góðir vinnumenn á Melum
mörgum árum áður. Fljótlega var
svo farið til útihúsa að sinna skepn-
unum sem voru fjölmargar. Aldrei
hef ég séð dýr jafnhænd að einum
manni, tíkin Stína, gölturinn Sæ-
mundur, hryssan hún Mygla, kött-
urinn Magnús, hesturinn Heima-
brúnn voru allt þínir bestu vinir. Og
kindin Móra sem elti þig hvert sem
var.
Það var oftast margt um manninn
á Melum og mikið var um gestakom-
ur, þá varst þú alltaf í essinu þínu og
drakkst kaffi með þeim inni í eldhúsi,
hlustaðir á frásagnir og sagðir frétt-
ir. Eitt af aðaláhugamálum þínum
var að fara til sjávar og fór ég ósjald-
an til veiða með þér og Gísla. Þó að
ég hafi oft verið fölur í framan og
hálfur út fyrir borðstokkinn glottuð
þið Gísli bara út í annað og sögðuð
mér að harka þetta af mér. Samt gat
ég ekki hugsað mér að sleppa þess-
um veiðiferðum sem enduðu reyndar
oft með því að við rerum í land þar
sem mótorinn bilaði. Þegar þið flutt-
uð frá Melum fækkaði heimsóknun-
um okkar en alltaf þótti mér gott að
koma til ykkar á Eyrarbakka og ég
fann að þér leið vel þar. Amma verð-
ur ekki ein þar sem við munum heim-
sækja hana reglulega.
Núna þegar þú ert farinn frá þess-
um heimi á ég aðeins hlýjar og
ánægjulegar minningar um þig,
minningar sem ég mun aldrei
gleyma.
Gunnar Agnar Vilhjálmsson.
EGGERT THORBERG
GUÐMUNDSSON