Morgunblaðið - 13.09.2003, Blaðsíða 39

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. SEPTEMBER 2003 39
í sveit sett en er Óskar tók við henni
var hún búin að vera lengi í leigu og
mjög niðurnídd og öll hús ónýt.
Þetta breyttist undrafljótt er þau
Óskar og Hebba fluttust þangað.
Óskar hafði mikinn áhuga á rækt-
un og hóf snemma að rækta skóg.
Upp úr 1950 byrjaði hann að planta
skógi og tók frá stórt land undir
hann. Það var alveg óþekkt í Skaga-
firði að bændur vildu fórna svo
miklu landi undir skóg en nú klæðir
þessi skógur um 30 hektara svæði.
Þetta eitt í ævistarfi Óskars er stór-
kostlegt afrek og minnismerki til
framtíðar um hann, en hans síðustu
byggingarframkvæmdir á jörðinni
voru að reisa fullkomið gróðurhús
til að rækta í eigin plöntur.
Á sviði búfjárræktar hafði Óskar
mest yndi af sauðfé, en þrátt fyrir
að hann yrði tvisvar sinnum fyrir
því áfalli að þurfa að skera fé sitt
niður vegna riðuveiki átti hann mjög
oft hrúta sem valdir voru á héraðs-
sýningu. Hann var formaður Sauð-
fjárræktarfélags Seyluhrepps í rúm
30 ár. Er undirritaður kom í Skaga-
fjörð 1974 var þetta stærsta félagið í
firðinum. Fyrir bragðið hafði félagið
allgóðan fjárhag sem Óskar hélt ut-
an um af mikilli trúmennsku og not-
aði til að efla fjárræktina í félaginu.
Um 1980 gekk mikil alda yfir um að
hvetja bændur út í loðdýrarækt og
varð Óskar þá strax mjög spenntur
fyrir refaræktinni og stundaði hana
um nokkurra ára skeið. Þessi smá-
brot úr búskaparsögu Óskars sýna
að maðurinn var mjög fjölhæfur og
opinn fyrir nýjungum.
Við hjónin sendum eiginkonu,
börnum og barnabörnum innilegar
samúðarkveðjur. Minningu um
vaskan og kraftmikinn bónda og vin
mun ég geyma með mér og minnast
með gleði um ókomin ár.
Einar E. Gíslason,
Syðra-Skörðugili.
Vinur minn og afgerandi áhrifa-
valdur í lífi mínu, Óskar Magnússon,
bóndi í Brekku í Skagafirði, hefur
sagt sitt síðasta orð. Þessi hugsjóna-
maður um skógrækt kveður lífið
þegar sumarið er byrjað að daðra
við haustið og trén á leið í sitt feg-
ursta skart.
Ég var sex ára þegar við bræð-
urnir vorum settir upp í rútu og
sendir til sumardvalar í Brekku.
Stefán bróðir minn var sjö ára. Okk-
ur þótti þessi leið á vit óvissunnar
óendanlega löng og við vorum fegn-
ir að komast á leiðarenda. Þarna
voru á milli tuttugu og þrjátíu börn
sem höfðu fengið sveitavist hjá Ósk-
ari og Herfríði konu hans sem alltaf
er kölluð Hebba.
Á þessum árum þótti ábyrgum
foreldrum það sjálfsagður liður í
góðu uppeldi að gefa börnum sínum
kost á að komast í sveit. Sumir
krakkar voru mátulega hrifnir af því
að vera vistaðir hjá vandalausum
allan þennan tíma, meðan aðrir nutu
hvers dags. Sjálfum fannst mér
sveitalífið hamingjan sjálf og var í
Brekku í ellefu sumur. Gat ekki
beðið eftir að skólanum lyki á vorin
og fór helst ekki suður fyrr en eftir
að hann var byrjaður.
Óskar og Hebba höfðu aga á
krökkunum, en líka á sjálfum sér.
Hebba er létt í skapi, margfróð og
greind og hafði lag á að láta hlýða
sér án sýnilegrar áreynslu. Óskar
var aftur á móti dulur, ákveðinn og
vinnusamur, en hafði tilfinningarnar
ekki til sýnis, en maður fann vænt-
umþykjuna og velvildina frá honum,
einkum á seinni árum, þótt orðin
væru spöruð.
Þegar ég var tólf ára gamall
hringdi ég til Óskars snemma um
vorið og spurði hvort hann vildi ráða
mig sem kaupamann um sumarið.
Hann tók því vel að fá mig, en var
ekki upprifinn yfir þessu tilboði:
„Hver heldurðu að vilji ráða þig í
vinnu? Þú ert svo húðlatur,“ sagði
hann. Mér fannst tíminn stoppa þar
sem ég stóð með símtólið í hendinni.
Þarna heyrði ég mann sem ég tók
meira mark á en öðru fólki segja
umbúðalaust að ég væri ekki eft-
irsóknarverður vinnukraftur. Þessi
orð breyttu lífi mínu. Ekki aðeins
það að ég héti því með sjálfum mér
að sýna honum hvað í mér byggi, og
gerði það svikalaust, heldur mót-
aðist þarna til frambúðar viðhorf
mitt til vinnu.
Um haustið fékk ég hest að laun-
um fyrir sumarvinnuna og fannst ég
ekki bara auðugur heldur einnig
kominn í fullorðinna manna tölu. Ég
vann í Brekku á sumrin þar til ég
fór í framhaldsskóla. Ég vildi fara á
bændaskóla, en foreldrar mínir
stóðu fastir á því að ég færi í
menntaskóla. Þá strauk ég norður í
Brekku til Óskars og Hebbu og ætl-
aði að vera þar um veturinn. Þegar
svo var komið var samþykkt að ég
færi á Bændaskólann á Hvanneyri.
Þótt ævistarf mitt hafi orðið allt
annað er ég þakklátari en orð fá lýst
fyrir uppeldið hjá Óskari og Hebbu,
vináttuna sem þau hafa sýnt mér og
mínum í gegnum árin, virðinguna
fyrir náttúrunni sem ég drakk í mig
í Brekku og samband hests og
manns sem ég komst í snertingu við
þar, bý ég að því enn og gerir það líf
mitt mörgum sinnum auðugra en
ella hefði orðið.
Á kveðjustund færi ég Hebbu,
vini mínum og fóstru, einlægar sam-
úðarkveðjur, sem og börnum þeirra
Óskars, Valdísi og Magnúsi.
Við Ásta þökkum góðar stundir
og biðjum Óskari Magnússyni guðs
blessunar.
Baldvin Thorarensen.
Draumanna höfgi dvín
dagur í austri skín.
Vekur mig, lífi vefur
mjúka mildings höndin þín.
Dagleiðin erfið er
óvíst hvert stefna ber.
Leiðir mig, langa vegu,
mjúka mildings höndin þín.
Sest ég við sólarlag
sátt er við liðinn dag.
Svæfir mig, svefni værum,
mjúka mildings höndin þín.
(Eygló Eyjólfsdóttir.)
Við vorum heppnar, frænkurnar,
að kynnast honum Óskari á Brekku.
Á unglingsárum okkar áttum við
margar góðar stundir með honum,
og kenndi hann okkur margt um líf-
ið.
Oft höfum við frænkurnar setið
saman og rifjað upp tímann í sveit-
inni, innistörfin og alls kyns útistörf,
þar á meðal gróðursetningu trjáa
sem í dag eru orðin að allmynd-
arlegum skógi.
Óskar var vinur okkar og höfðum
við gaman af hnyttnum og skemmti-
legum tilsvörum hans.
Við kveðjum Óskar með virðingu
og þökk. Megi Guð geyma minningu
hans.
Vinnukonurnar Fanný
María og María.
Það var á vordögum 1945 að
Hebba, elst barna Valdimars í
Vallanesi sem þá var látinn, fluttist
frá Reykjavík með eiginmanni sín-
um og dóttur. Óskar hafði oft áður
komið að Vallanesi sem unnusti
Hebbu, glæsilegur ungur stýrimað-
ur sem hafði verið í siglingum og
kynnst heimsmenningunni.
Á jörðinni Brekku sem var eyði-
býli réðust þau Hebba og Óskar í að
byggja nýbýli árið 1949. Í þá daga
gengu menn ekki í fjármagn hjá
lánastofnunum, ekkert hús, engin
ræktun, ekkert rafmagn – stýri-
maður að hefja sveitabúskap. Ekki
höfðu allir trú á þessu. En þeim
hjónum tókst hið ótrúlega og komu
með tímanum upp snotru blönduðu
búi með ræktuðu fé. Auk þess not-
uðu þau um árabil sitt myndarlega
hús til að taka borgarbörn til sum-
ardvalar.
Eitt sinn heyrði ég Óskar hafa yf-
ir sannindin: Nakinn fæðist maður í
þennan heim og nakinn fer hann
þaðan. Tímann þarna á milli notaði
Óskar til að lifa lífinu vel. Hann var
ræktunarmaður í besta skilningi,
ræktaði góðleikann með fólki og
fjölskyldu, fjasaði aldrei út af smá-
munum og sá alltaf björtustu hlið-
arnar og jafnframt þær skoplegustu
á flestum hlutum. Í samræmi við
anda taó starfaði hann án þess að
strita, gaf gaum að liljum vallarins
og skildi hverjum þær skrýddust.
Hann sá fram á veginn sem kom
m.a. fram í því, að um miðja öldina í
byrjun búskapar fór hann að planta
trjám í landareignina sem nú er
þakin umtalsverðum skógi auk þess
sem hann vann að skógræktarmál-
um í Skagafirði og víðar.
Óskar var víðlesinn og andlega
sinnaður maður og kveið ekki ferð
sinni aftur til upphafsins.
Þegar maður hefur tæmt sig að öllu,
mun friðurinn mikli koma yfir hann.
Allir hlutir koma fram í tilvistina,
og menn sjá þá hverfa aftur.
Eftir blóma ævinnar fer hvaðeina aftur
til upphafsins.
Að hverfa til upphafsins er friðurinn; það
er að hafa náð takmarki tilvistar sinnar.
(Lao Tse.)
Að leiðarlokum þökkum við Ósk-
ari fyrir einstaklega gefandi og
skemmtilega samfylgd.
Þar fór vitur maður og góðgjarn.
Jóhanna og Kjartan.
Óskar í Brekku hefir kvatt rúm-
lega 86 ára að aldri. Óskar kom ung-
ur til Sauðárkróks og ólst þar upp.
Hann var oftast kenndur við fóstra
sinn og kallaður Óskar Rósants.
Hann bjó sunnarlega í gamla bæn-
um en ég miðsvæðis og vissum við
hvor af öðrum á sameiginlegu leik-
svæði stráka í kringum kirkjuna og
við Barnaskólann þar sem farið var í
yfir eða hverfa fyrir horn. Þá hitt-
umst við strákarnir oft úti á bryggju
eða undir henni við að veiða kola.
Stundum var veiðin góð, sem kom
sér oft vel því að fátækt var mikil á
þessum árum.
Ekki má gleyma snjóhengjunum í
Kristjánsklaufinni eftir stórhríðirn-
ar, sem stóðu stundum í marga
daga. Þar gátum við strákarnir
grafið stóra og langa hella og farið í
eltingarleik. Já, lífið og starfið á
Króknum var dásamlegt fyrir at-
hafnasama stráka eins og Óskar.
Svo var það 22. mars 1929 að
skátafélagið Andvarar var stofnað. Í
hópi stofnenda vorum við Óskar og
hófst nánari kynning. Tveimur ár-
um síðar er ég tók við forystu fé-
lagsins fann ég vel hve traustur
Óskar var og gott að treysta honum.
Við ferðuðumst mikið saman, fórum
í tjaldútilegur og gengum á fjöll,
m.a. á Tindastól og Molduxa, þar
sem við hlóðum vörðu, er við köll-
uðum Skátavörðu.
Óskar gerðist sjómaður og lauk
námi við Stýrimannaskólann í
Reykjavík. Sjómennskuna stundaði
hann þó ekki lengi, ástin gerði vart
við sig og kvæntist hann Herfríði
Valdimarsdóttur frá Vallanesi. Þau
eignuðust jörðina Brekku í Seylu-
hreppi og hófu þar búskap. Brekka
þótti frekar rýr jörð og undruðust
menn þessa ákvörðun ungu
hjónanna og spáðu þeim ekki góðu.
Óskar var spurður hvers vegna
hann með skipstjórnarréttindi ætl-
aði að hefja sveitabúskap og á þessu
koti. Óskar, sem var mjög oft orð-
heppinn, svaraði: Það hafa margir
jafnvitlausir og ég hafið búskap og
gengið ágætlega. Þau hjónin stund-
uðu hefðbundinn sveitabúskap og
gerðust skógarbændur. Brekka
breytti gjörsamlega um svip og varð
falleg jörð.
Í mörg sumur tóku Brekkuhjónin
börn til sumardvalar og sóttust for-
eldrar mjög eftir að koma börnum
sínum til Herfríðar og Óskars, sem
voru sérstaklega barngóð og reglu-
söm.
Þegar gamla skátafélagið hans
Óskars á Króknum vildi byggja
skátaskála og leitaði eftir heppileg-
um stað kom Óskar með lausnina og
á sérstaklega hagkvæmum kjörum,
þar sem æskan m.a. lærði að planta
trjám og rækta jörðina. Þarna hefir
Brekkulandið líka breytt verulega
um svip. Það hafa Nafirnar á
Sauðárkróki einnig gert, þar sem
Óskar tók líka til hendinni. Skáta-
æskan á Sauðárkróki kann að meta
það sem Óskar gerði fyrir hana og
árið 1994, á 65 ára afmæli skátafé-
lagsins, var hann gerður að heið-
ursfélaga þess.
Skátarnir á Sauðárkróki senda
innilegar samúðarkveðjur til Her-
fríðar og fjölskyldu hennar.
Það má segja um Óskar: „Eitt
sinn skáti, ávallt skáti.“
Franch Michelsen.
Faðir okkar og sonur,
HAFSTEINN ANDRÉSSON,
lést á líknardeild Landspítalans sunnudaginn
31. ágúst.
Útför hans fór fram frá Höfðakapellu á Akureyri
í kyrrþey.
Kærar þakkir fyrir auðsýnda samúð og hlýhug,
sérstakar þakkir til starfsfólks líknardeildar
Landspítalans fyrir frábæra umönnun.
Stefán Esekiel Hafsteinsson,
Anna Þóra Ólafsdóttir,
María Hansdóttir,
Björg Benediktsdóttir,
Andrés Jón Bergmann
og fjölskyldur.
Elskulegur maðurinn minn, faðir, tengdafaðir
og afi,
GUNNAR HERMANN GRÍMSSON,
andaðist á Dvalarheimili aldraðra, Borgarnesi,
fimmtudaginn 11. september.
Sigurlaug Helgadóttir,
Gunnar Gauti Gunnarsson, Steinunn Árnadóttir
og barnabörn.
Ástkær eiginkona mín, móðir okkar, tengda-
móðir, amma og langamma,
ELSA S. MELSTED,
andaðist á dvalar- og hjúkrunarheimilinu
Grund fimmtudaginn 11. september sl.
Páll Melsted,
Victor Melsted, Rannveig Árnadóttir,
Halldór Melsted, Þórunn Kristinsdóttir,
Hansína Melsted, Ævar Sigurðsson,
Stefán Melsted, Kristín Árnadóttir,
Páll Melsted, Guðlaug Elíasdóttir,
Ruth Melsted,
Ólafur Melsted, Valgerður Ásta Sveinsdóttir,
ömmu- og langömmubörn.
Ástkær faðir okkar, vinur, sonur, bróðir og
mágur,
REYNIR HALLDÓR HILMARSSON
sjómaður,
Rjúpnahæð 8,
Garðabæ,
lést á krabbameinsdeild Landspítalans við
Hringbraut fimmtudaginn 11. september.
Jóney Rún Reynisdóttir,
Karen Reynisdóttir,
Anna Jóna Reynisdóttir,
Sigurlína Hreinsdóttir,
Hilmar Karlsson,
Dagbjört Hilmarsdóttir, Hjálmar Diego,
Jón Hilmarsson, Guðrún H. Theodórsdóttir,
Guðrún Hilmarsdóttir,
Berglind Hilmarsdóttir, Unnsteinn Ólafsson,
Svanur Pálmar Hilmarsson.
Stjúpmóðir mín, móðir og amma,
ANNA MARÍA GUÐMUNDSDÓTTIR,
Grímsstöðum, Grímsstaðaholti,
Ægisíðu 62,
Reykjavík,
lést á elli- og hjúkrunarheimilinu Grund sunnu-
daginn 31. ágúst. Útförin fór fram í kyrrþey að
ósk hinnar látnu.
Starfsfólki Grundar þökkum við alúð og um-
hyggju, einnig ættingjum og vinum.
Árni Eyvindsson,
Hanna Eyvindsdóttir,
Eyvindur Árni Jökulsson,
Ólafur Ægir Jökulsson,
Sæunn Birta Gunnarsdóttir.