Morgunblaðið - 13.09.2003, Blaðsíða 19

ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. SEPTEMBER 2003 19
BANDARÍKJASTJÓRN hefur varað Ísraelsstjórn
við því að flæma Yasser Arafat Palestínuleiðtoga í út-
legð; slíkt myndi aðeins skapa honum „breiðari vett-
vang“ til stjórnmálaafskipta, að því er Scott McClell-
an, talsmaður Hvíta hússins, sagði í gær.
Ákvörðun öryggisráðs Ísraels, sem skipað er öllum
æðstu mönnum öryggismála landsins undir forsæti
Ariels Sharon forsætisráðherra, um að Arafat skyldi
„fjarlægður“, hefur kallað fram sterk viðbrögð ráða-
manna út um allan heim. Ákvörðunin var tekin á
fimmtudagskvöld sem liður í viðbrögðum við sjálfs-
morðssprengjuárásum sem bönuðu 15 ísraelskum
borgurum í vikunni.
„Stríðsyfirlýsing
gegn friðarferlinu“
Leiðtogar arabaríkja og aðrir talsmenn ólíkra hópa
araba, háir sem lágir, sýndu sjaldgæfan einhug í for-
dæmingu á ákvörðuninni í gær. Hisham Youssef, tals-
maður Arababandalagsins, sagði þessa ákvörðun Ísr-
aela „jafngilda stríðsyfirlýsingu“ gegn friðarferlinu í
Mið-Austurlöndum. Hosni Mubarak, forseti Egypta-
lands, sagði að yrði Arafat flæmdur brott frá Palest-
ínu myndi það hafa víðtækar og alvarlegar afleið-
ingar.
Kofi Annan, framkvæmdastjóri Sameinuðu þjóð-
anna, skoraði á Ísraelsstjórn að endurskoða þessa
ákvörðun sína; það yrði „hættulegt og óskynsamlegt“
að reyna að gera Arafat útlægan.
Ahmed Qurei, tilvonandi forsætisráðherra palest-
ínsku heimastjórnarinnar, sagðist myndu hefja um
helgina viðræður um myndun nýrrar stjórnar „í fullri
stærð“, eftir að tillaga hans um myndun sex manna
bráðabirgðastjórnar náði ekki fram að ganga vegna
andstöðu forystu Fatah-flokks Arafats, sem ræður yf-
ir meirihluta á heimastjórnarþinginu. Markmið Qur-
eis með skyndimyndun bráðabirgðastjórnar miðaði að
því að fylla sem fyrst upp í það valdatómarúm sem af-
sögn Mohammeds Abbas úr forsætisráðherraembætt-
inu hefur haft í för með sér. Myndun fullskipaðrar
heimastjórnar, með um 20 ráðherrum, gæti tekið
nokkrar vikur.
AP
Palestínumaður hrópar vígorð til stuðnings Yasser Arafat í Nuseirat-flóttamannabúðunum á Gazasvæðinu í gær.
Hótun Ísraela um
Arafat fordæmd
Ramallah, Ein El-Hilweh, Fort Stewart. AP, AFP.
FRANSKA stjórnin kvaðst í gær
ætla að styðja tillögu um að örygg-
isráð Sameinuðu þjóðanna aflétti
refsiaðgerðum gegn Líbýu eftir að
líbýsk stjórnvöld undirrituðu samn-
ing um auknar bótagreiðslur til
fjölskyldna 170 manna sem fórust
þegar frönsk farþegaþota var
sprengd í loft upp yfir Níger árið
1989.
Dominique de Villepin, utanrík-
isráðherra Frakklands, sagði að
Frakkar væru nú ekki lengur and-
vígir því að refsiaðgerðunum yrði
aflétt og vildi að atkvæðagreiðslan
færi fram sem fyrst.
Búist er við að öryggisráðið
greiði atkvæði í dag um ályktunar-
tillögu þess efnis að ellefu ára refsi-
aðgerðum gegn Líbýu verði aflétt.
Bretar höfðu viljað að atkvæða-
greiðslan færi fram á þriðjudaginn
var eftir að samkomulag náðist um
bætur milli stjórnarinnar í Líbýu
og fjölskyldna 270 manna sem fór-
ust þegar bandarísk farþegaþota
var sprengd í loft upp yfir skoska
bænum Lockerbie árið 1988.
Hótuðu að beita
neitunarvaldi
Atkvæðagreiðslunni var frestað
eftir að Frakkar hótuðu að beita
neitunarvaldi sínu gegn tillögunni
nema fjölskyldur þeirra sem fórust
með frönsku þotunni fengju svip-
aðar bætur og fjölskyldur þeirra
sem létu lífið í Lockerbie-tilræðinu.
Áður hafði verið samið um miklu
minni bætur vegna frönsku þot-
unnar.
Ekki var skýrt frá því hversu
miklar bætur fjölskyldur farþega
frönsku þotunnar fá. Talsmaður
þeirra sagði að með samningnum
hefðu þær afsalað sér rétti til frek-
ari lögsókna. „Samningurinn leiðir
til algjörra sátta og tengslum verð-
ur aftur komið á milli Líbýu og
Frakklands,“ sagði talsmaðurinn.
Líbýumenn semja
um bætur vegna
sprengjutilræðis
Frakkar
styðja af-
nám refsi-
aðgerða
París. AFP.
ADRIENNE Clarkson, land-
stjóri í Kanada, sætir nú harðri
gagnrýni heimafyrir vegna
væntanlegr-
ar heim-
sóknar
hennar til
Íslands,
Finnlands
og Rúss-
lands.
Ferðalagið
þykir kosta
skattborg-
arana óþarf-
lega háar fjárhæðir og ýmsir
eiga líka erfitt með að sjá hvað
Kanada geti mögulega grætt á
því að landstjórinn heimsæki
einmitt þessi þrjú lönd.
Clarkson leggur upp í ferða-
lag sitt 23. september nk. og
mun það vara meira en þrjár
vikur. Eiginmaður hennar,
John Ralston Saul, verður með
í för en einnig 59 aðrir máls-
metandi Kanadabúar, bæði úr
viðskipta- og menningarlífinu.
Ferðalagið er sagt munu kosta
meira en eina milljón kanad-
ískra dollara, tæplega 60 millj-
ónir íslenskra króna, að því er
fram kemur í frétt The Gazette,
og hefur John Williams, for-
maður þingnefndar sem eftirlit
hefur með fjárreiðum hins op-
inbera, kallað ferðina „rándýra
skemmtireisu“.
Hefur líka verið gagnrýnt
hvernig staðið var að vali
þeirra, sem boðið er með í ferð-
ina, en gefið hefur verið í skyn í
kanadísku blöðunum að flestir
ferðalanganna séu vinir land-
stjórans eða vandamenn.
Ætti að borga ferðina sjálf
Í leiðara The National Post í
gær kemur fram að Clarkson
hafi réttlætt ferðina með því að
tala um nauðsyn þess að Kan-
adamenn leggi rækt við nor-
ræna arfleið sína, sem þeir deili
með Íslendingum, Finnum og
Rússum.
Leiðarahöfundur blaðsins
segir að auðvitað sé enginn
mótfallinn því að embættis-
menn fari í ferðalög til Evrópu
ef tilgangurinn er mikilvægur –
t.d. ef með þeim má efla vöruút-
flutning frá Kanada til viðkom-
andi landa eða ef ráðamenn eru
að koma fram fyrir hönd lands-
ins á fundi alþjóðastofnana.
Leiðarahöfundurinn segir hins
vegar að Kanada eigi ekkert
meira sameiginlegt með Rúss-
landi, Finnlandi og Íslandi en
t.d. Nýja Sjálandi, Ísrael eða
Möltu.
„Ísland, Finnland og Rúss-
land eru allt áhugaverðir ferða-
mannastaðir og flestir venju-
legir Kanadabúar myndu hafa
mikinn áhuga á að heimsækja
þessi lönd. Venjulegir Kan-
adabúar myndu hins vegar auð-
vitað verða að greiða fyrir
ferðalagið sjálfir. Þar sem ekki
er hægt að sjá að væntanleg
skemmtireisa frú Clarkson hafi
neinn lögmætan tilgang þá
ættu hún og hennar vinir að
gera slíkt hið sama,“ segir síð-
an í leiðara The National Post.
Íslands-
heimsókn
gagnrýnd
Adrienne Clarkson