Morgunblaðið - 06.12.2003, Blaðsíða 54

UMRÆÐAN
54 LAUGARDAGUR 6. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Margur ágirnist meira en þarf.
Maður einn fór að veiða skarf.
Hafði fengið fjóra.
Elti þann fimmta en í því hvarf
ofan fyrir bjargið stóra.
Þessi gamla vísa kom undirrit-
uðum í hug þegar hann frétti að for-
maður Framsóknarflokksins hefði
farið í vígamóð að
formanni Sjálfstæð-
isflokksins og náð af
honum forsætisráð-
herraembættinu –
með aðstoð Sólrúnar
Samfylkingar af öll-
um mönnum.
Ýmsum þótti nóg um frekjuna og
þrælmennnskuna sem Davíð var
beittur. Þeir hinir sömu geta rétt
ímyndað sér hvað honum sjálfum hafi
fundizt. Enda mun hann gjalda rauð-
an belg fyrir gráan. Og smjörþefinn
hafa þeir framsóknarmenn þegar
fundið.
Lómatjarnarfrúin, kostuð af Sam-
herja og ÚA, hafði aflað sér fjölda at-
kvæða með því að lofa Héðinsfjarð-
argöngum. Hún var strax hýrguð
með því að þeim var slegið á frest og
hún gerð ómerk orða sinna. Allt tal
um að viðhorfið í efnahagsmálum
hefði breytzt á kosninganóttina var
auðvitað út í hött. En annað breyttist
hastarlega sem koma mun Framsókn
í koll – jafnvel svo að hún muni hverfa
,,ofan fyrir bjargið stóra“.
Því næst var það snjallræði fundið
að níðast á atvinnulausum. Þær öldur
allar munu brotna á félagsmálaráð-
herranum eins og til var ætlazt.
Ótrúlegasta herbragðið, sem enn
hefir séð dagsins ljós, eru svikin við
öryrkja. Eftir allt sem á undan var
gengið í samskiptum ríkisvaldsins við
þá vora minnstu bræður, eru þau
samningsrof með slíkum ólíkindum
að til þarf skáldlegt hugarflug að láta
sér til hugar koma. En það var sem
sagt til staðar og því fór sem fór fyrir
heilbrigðisráðherranum Jóni Krist-
jánssyni sem fær að súpa seyðið.
Allt – blátt áfram hvert einasta at-
riði á hinum langa loforðalista ráð-
stjórnarflokkanna í kosningabarátt-
unni sl. vor hefir verið svikið. Á þeim
loforðum hvílir þingmeirihluti þeirra
nú. En: ,,Illur fengur illa forgengur“,
segir gamla máltækið. Það mun
ásannast óðar en varir. Núverandi
ráðstjórn hefir að vísu komizt upp
með ótrúlega hluti, án þess að kjós-
endur hafi uggað að sér. Það hefir
þeim tekizt vegna þess hversu sam-
stiga flokksformennirnir hafa verið í
yfirganginum og undirferlinu.
En sá friður er úti. Formaður
Sjálfstæðisflokksins smíðar nú bana-
spjótin, sem þeir munu berast á, og er
sá atgangur hafinn. Svo frekur er for-
maður Framsóknar til fjörsins að
hann gleymir hvaða mann fóstbróðir
hans fyrrverandi hefir að geyma. En
á þeim kólfi mun hann fá að kenna
ótæpilega. Þau dæmi, sem nefnd hafa
verið, eru aðeins smjörþefurinn.
Nú spyrja menn að vonum: Hvern-
ig má það vera að hinn ærukæri fjár-
málaráðherra þjónustar hinn hrekk-
vísa núverandi forsætisráðherra eins
og dæmin sanna í öryrkjamálinu og
vegna atvinnuleysisbótanna?
Svarið er afar einfalt og augljóst
öllum, sem þekkja stöðu mála í Sjálf-
stæðisflokknum. Þar bíður Björn
Bjarnason með lífið í lúkunum eftir
að ná formennsku. Hann lætur sig
engu varða ósigurinn í borgarstjórn-
arkosningunum. Hann tekur aðeins
mið af því, hvernig honum tókst létti-
lega að skáka eiginkonu Geirs
Haarde innan flokksins frá forystu í
borgarmálefnum. Og nú er komið að
eiginmanninum.
Núverandi varaformaður, Geir
Haarde, gerir sér fulla grein fyrir, að
þjónusti hann formanninn ekki að
geðþótta hans, muni fara í verra. Svo
vel þekkir hann sitt heimafólk. Við
minnsta misstig yrði Geir ekki ,,Odd-
sons Efterfölger“ eða ,,Oddsons succ-
essor“ svo bæði eldri og yngri lands-
menn skilji hvað við er átt.
Fram til 15. september 2004 eiga
menn eftir að sjá slík rassaköst í for-
sætisráðuneytinu, að stærstu kúa-
bændur hafa ekki séð annað eins á
vordegi. Og úr klaufunum mun held-
ur betur slettast á kúarektor Fram-
sóknar.
Smjörþefur
Eftir Sverri Hermannsson
Höfundur er fv. form.
Frjálslynda flokksins.
ÞAÐ má öllum vera ljóst sem
ekið hafa leiðina um Strandir og
Djúp (Djúpveg nr. 61) til Vest-
fjarða að sá vegur
er að mestu barn
síns tíma. Hann er
bæði þröngur og að
töluverðum hluta
lagður einbreiðu
slitlagi. Viðhald á
þessum vegi er lítið,
aðeins sett í mestu holurnar í mal-
bikinu og heflað annað slagið, þó
aldrei fyrr en hann er orðinn svo
slæmur að fólk er farið að veigra
sér við að keyra hann.
Einbreitt malbik var ein af þeim
aðgerðum sem áttu að friða fólkið.
En hverju skilar einbreitt slitlag?
Þegar fólk, sem vant er orðið betri
vegum, kemur á þessa vegi er voð-
inn vís. Í flestum tilfellum víkur
það illa, sem oft og tíðum leiðir af
sér að hinn bíllinn þarf að fara al-
veg út á ystu nöf til að forðast
árekstur. Staðreyndin er sú að
stór hluti þjóðarinnar hefur aldrei
keyrt á svona vegum og kemur því
inn í „annað land“ á Vestfjörðum.
Kantarnir á einbreiða malbikinu
eru víða brotnir, sem gerir það enn
erfiðara að víkja.
Þegar þessir vegir voru lagðir
var vörubílaumferð aðeins brot af
því sem hún er í dag kannski 2-3
bílar á dag í stað 10-15 núna. Sem
kunnugt er lagði annað skipa-
félagið niður strandsiglingar fyrir
nokkrum misserum og „tekur nú
allt með trukki“. Afleiðingin af tíð-
ari ferðum flutningafyrirtækja og
lélegu viðhaldi hefur leitt af sér
ónýta vegi á stórum köflum. Á síð-
ustu þremur mánuðum hafa a.m.k.
þrír vörubílar oltið eða lent út fyr-
ir veg á leiðinni Hólmavík-Brú.
Ég tel að menn geti verið sam-
mála um að Bitrufjörðurinn sé
versti kaflinn á þessari leið og í
raun tifandi tímasprengja. Þarna
er 15-20 ára gamall vegur, lagður
einbreiðu slitlagi, svo illa farinn að
það er lífshættulegt að keyra hann
yfir vetrartímann. Í veginn eru
komin djúp hjólför og hann nær
ekki að ryðja sig af vatni. Þegar
frystir myndast þarna iðulega mik-
il hálka og dæmi eru um að fólk
hreinlega keyri ekki þessa leið
meðan vörubílaumferðin er sem
mest.
Fyrir skömmu var mikil hálka
sem leiddi af sér 3 útafakstra í Ísa-
fjarðardjúpi. Þegar farið var að
inna Vegagerðina eftir því hvers
vegna ekkert væri gert til þess að
reyna að eyða þessari hálku var
svarið þetta, skv. fréttum Rík-
isútvarpsins 1. desember 2003:
„Starfsmaður Vegagerðarinnar á
Hólmavík upplýsti að vegurinn um
Ísafjarðardjúp og Strandir væri í
lágum þjónustuflokki og þar væri
óheimilt að nota saltpækil á hálk-
una sem væri það eina sem dygði.“
Með öðrum orðum þýðir þetta
að þeir sem aka um þessa vegi eru
skv. Vegagerðinni 4. flokks borg-
arar, því þessi vegur mun vera í
þjónustuflokki 4.
Eftir að hafa lesið stefnu Vega-
gerðarinnar í umferðarörygg-
ismálum er nánast hægt að full-
yrða að þessi grein er ekkert nema
staðlausir stafir. Þar er í mesta
lagi átt við einhvern hluta þjóð-
arinnar sem aldrei þarf að fara um
vegi sem Vestfirðingum er boðið
upp á. Svar Vegagerðarinnar í
fréttum RÚV þýðir einfaldlega að
líf þeirra og farartæki sem um
þessa vegi keyra er afar verðlítið.
Nú er það svo að ég þarf stund-
um að hafa samskipti við bílstjóra
sem keyra vörubíla um Norður-
land eystra, þ.e. frá Húsavík með
ströndinni til Vopnafjarðar. Að
þeirra sögn er það nánast und-
antekningarlaust að hættulegir
vegarkaflar, s.s. við einbreiðar
brýr, eru sandbornir í hálku. Það
vill þannig til að þessar leiðir eru í
sama þjónustuflokki.
Samkvæmt heimasíðu Vegagerð-
arinnar má salta eða sandbera á
þessari leið ef aðstæður eru þann-
ig. Flestir sem óku þessa leið um
helgina voru á því að hún hefði
verið flughál og full ástæða til þess
að hefja hálkuvarnir.
Mig langar áður en ég lýk þessu
bréfi að spyrja nokkurra spurn-
inga sem ég vil gjarnan fá svör við.
 Hversu slæmar þurfa aðstæður
á Djúpvegi að vera til þess að
framkvæmdar séu þær aðgerðir
sem viðhafðar eru annars staðar
til hálkuvarna?
 Er það lélegt ástand veganna
hér sem ræður því hversu oft
eða vel þeir eru þjónustaðir?
 Eru líf og limir þeirra sem eiga
leið um þessa vegi það lítils virði
að það þurfi mörg slys áður en
brugðist er við?
 Í ljósi síðustu atburða, megum
við vænta úrbóta á þessum veg-
um?
Að endingu er rétt að geta þess
að samkvæmt samgönguáætlun er
ekki gert ráð fyrir að Vestfirðir
komist í viðunandi vegasamband
við þjóðveg eitt fyrr en árið 2014.
Þrátt fyrir nokkrar framkvæmdir
upp á síðkastið í vegamálum Vest-
firðinga skortir heilmikið upp á að
málin séu í viðunandi horfi. Sjálfur
samgönguráðherra, Sturla Böðv-
arsson, sagði m.a. á framboðsfundi
á Hólmavík í vor að ein af for-
sendum frekari uppbyggingar at-
vinnulífs væri bættar samgöngur.
Meðan ástand vegamála er með
þessum hætti er lítil hætta á að
fjárfestar leggi í dýrar fram-
kvæmdir sem gætu orðið vest-
firsku samfélagi til heilla. Ljóst er
að Norðurlandskjördæmi eystra
leið ekki fyrir að eiga samgöngu-
ráðherra 3 kjörtímabil í röð. Vest-
firskir þingmenn mættu taka þá
félaga sína að norðan til fyr-
irmyndar og reyna nú að gerast
a.m.k. jafnokar þeirra í vega-
málum.
Opið bréf til þeirra sem hafa með
samgöngumál á Vestfjörðum að gera
Eftir Björn Hjálmarsson
Höfundur er búsettur í Hólmavík.
FYRIR skömmu skrifaði ég
stuttan pistil í Morgunblaðið og
sagði þar m.a. frá nýjungum á
heimasíðu Land-
mælinga Íslands.
Einnig minntist ég
á gömlu herfor-
ingjaráðskortin í
mælikvarðanum 1-
100.000, en þau
voru upphaflega
gefin út á fyrstu áratugum 20. ald-
ar og síðan endurútgefin. Hesta-
menn hafa lengi þekkt þessi kort
og haft þau í farteski sínu á ferða-
lögum.
Víða á þessum endurútgefnu
kortum má sjá reiðgötur eins og
þær voru í kringum 1900. Þetta
eru sömu götur og farnar hafa
verið frá því í fornöld og þær eru
enn í dag þræddar af hestamönn-
um. Þessi kort eru því á margan
hátt fullgild reiðvegakort fyrir þá
sem vilja ferðast um landið á hest-
um.
Geisladiskurinn
Nú hafa Landmælingar Íslands
sent frá sér þessi endurútgefnu
herforingjaráðskort (1-100.000) á
geisladiski. Á diskinum er líka Ís-
landskort í mælikvarðanum 1-
750.000.
Ég var að fá þennan disk upp í
hendurnar og var að skoða hann í
tölvu. Þetta er mikill munur frá
því að vera að velkjast með gömlu
kortin í mörgum hlutum á hnjám
sér. Á geisladiskinum eru 87 Atl-
askort ásamt skoðunarbúnaði. Á
honum er nafnaskrá með yfir
3.000 örnefnum, sem auðveldar
manni að leita uppi ákveðna staði
á korti. Kortin á diskinum eru auk
þess birt samhangandi þannig að
eitt tekur við af öðru. Það er veru-
legur kostur. Vandasamt hlýtur að
hafa verið að skeyta kortin saman,
en mér sýnist það hafa tekist með
ágætum.
Með skoðunarbúnaðinum má
mæla fjarlægðir, leita að örnefnum
Atlaskort á
geisladiski
Eftir Örn H. Bjarnason
Smáauglýsing
með mynd
á aðeins 995 kr.*
Alla daga
Sími 569 1111 eða augl@mbl.is
*5 línur; tilboðið gildir til 31. des.
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
M
O
R
22
76
4
1
1/
20
03