Morgunblaðið - 29.01.2004, Blaðsíða 59

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 29. JANÚAR 2004 59
www.laugarasbio.is
„Besta mynd ársins.“
SV MBL
Yfir 85.000 gestir
Sýnd kl. 5.40, 8 og 10.20. B.i. 14ára.
Svakalegasti
spennutryllir
ársins
frá leikstjóra
Face/Off og
Mission
Impossible 2.
4 GOLDEN GLOBEverðlaun
Tilnefningar til
óskarsverðlauna11Tilnefningar til
óskarsverðlauna
Besta leikkona í aðalhlutverki
Besti leikari í aukahlutverki
2
21
GRAMM
Sýnd kl. 5.40, 8 og 10.20. Sýnd kl. 5 og 9.
HJ Mbl.
Nýr og betriHverfisgötu
551 9000
„Besta mynd ársins.“
SV MBL
Yfir 85.000 gestir
Sýnd kl. 6.
Allra síðustu sýningar. B.i. 16.
Mögnuð mynd frá leikstjóra
Amores Perros
Þrjár sögur tvinnast saman á
ótrúlegan hátt í einstakri
mynd Með Sean Penn,
Benicio Del Toro og Naomi
WattsMissið ekki af þessu
margverðlaunaða meistara-
stykki
Tilnefningar til
óskarsverðlauna
Besta leikkona í aðalhlutverki
Besti leikari í aukahlutverki
21
GRAMM
www .regnboginn.is
Sýnd kl. 5.30, 8 og 10.30.
Sýnd kl. 8.30. B.i. 12.
4 GOLDEN GLOBEverðlaun
2
Tilnefningar til
óskarsverðlauna
M.a. besta mynd og besti leikstjóri
10
Tilnefningar til
óskarsverðlauna11
Sýnd kl. 5.20, 8 og 10.40.
B.i. 10 ára.
HJ Mbl.
Sýnd kl. 5.30, 8 og 10.30.
HEIMUR farfuglanna var opn-
unarmynd frönsku kvikmyndahátíð-
arinnar sem nú stendur yfir í Há-
skólabíói. Henni lýkur 12. febrúar og
það eru sem fyrr
Alliance Franç-
aise og Film-
Undur sem
standa að hátíð-
inni. Leikstjórinn
Jacques Perrin
kom hingað til
lands til að vera
viðstaddur frum-
sýninguna. Með
honum í för var
m.a. Marc Crémadès, sem var yfir-
dýrafræðingur myndarinnar, og gáfu
þeir sér góðfúslega tíma til að ræða
við Morgunblaðið um gerð mynd-
arinnar.
Perrin á athyglisverðan feril að
baki í kvikmyndaheiminum. Hann
hefur leikið í yfir hundrað myndum,
fór meðal annars með hluverk í Para-
dísarbíóinu (Cinema Paradiso) og
Stanno Tutti Bene (Allt í besta lagi).
Hann hefur þá verið mikilvirkur í
framleiðslu á kvikmyndum en það
var ekki fyrr en nýverið sem hann fór
sjálfur að búa til myndir og Heimur
farfuglanna er fyrsta leikstjórnar-
verkefnið hans.
Uppeldi
Hvað er það sem vakti áhuga þinn
á þessu efni?
Perrin: „Ég vil sýna náttúruna í
gegnum kvikmyndirnar mínar. Nátt-
úran er í sjálfri sér stórfengleg en
maður hefur sjaldan tíma eða þolin-
mæði til að sjá birtingarmyndir
hennar á mismunandi árstíðum eða
þá að fylgjast með skepnunum sem
þar búa. Ég gerði til dæmis mynd
fyrir nokkrum árum um apa og svo
mynd um skordýr – Microcosmos. Að
fylgjast með þessum dýrum getur
verið ótrúlegt en kvikmynda-
framleiðendur og myndatökumenn
eru mjög áhugalausir um þetta öðru-
vísi en í þessum hefðbundnu dýralífs-
myndum.
Við gerðum okkur grein fyrir að
kvikmynd um fugla væri möguleg
eftir að við heyrðum af Kanadamanni
sem varð fyrstur til að fljúga með
gæsum um 1990. Hann hafði gert
smáheimildarmynd um þetta fyrsta
flug. Þegar ég sá þessa mynd datt
mér í hug að hægt væri að gera kvik-
mynd um fugla, ekki einungis um
hegðun þeirra heldur einnig táknmál
fuglanna og lífsmynstur.“
Það var athyglisvert að sjá einn
fuglinn festast í olíupytti. Eru ein-
hver pólítísk skilaboð sem þú vilt
koma á framfæri?
Perrin: „Í myndinni reyndum við
að hafa eins lítið af töluðu máli og
hægt var því við vildum ekki hafa
nein töluð skilaboð. Í raun eru það
sjálf myndskeiðin sem segja söguna.
Í myndinni eru einföld skilaboð
sem sýna að náttúran er falleg en um
leið viðkvæm. Við sýnum tegundir
sem eru í stöðugri baráttu við veðrið,
mengun og veiðar mannanna á þeim.
Líf fuglsins er erfitt líf, ekki einfald-
lega fallegt og þægilegt eins og flug á
heiðum himni.“
En hvernig getið þið myndað flug
með gæsum t.d.? Hvernig komist þið
svona nálægt þeim?
Perrin: „Helmingur myndarinnar
var gerður með villtum fuglum en
hinn helmingurinn var gerður með
fuglum sem höfðu verið aldir. Þá eru
eggin tekin og ákveðnir starfsmenn
okkar gerðust „foreldrar“ fuglanna
sem urðu ósjálfrátt mjög hændir að
mannverunum. Strax á fyrstu mán-
uðunum þegar fuglarnir eru að byrja
að fljúga elta þeir mann ósjálfrátt –
meira að segja þegar maður sest upp
í flugvél. Það voru nemar í dýralækn-
ingum eða líffræði sem hugsuðu um
þessa fugla en til þess að árangur
næðist urðu þau að vera stöðugt með
þeim. Þau þurftu að sofa með þeim
og borða með þeim. En við þurftum
líka að venja fuglana við hljóðið sem
flugvélarnar gefa frá sér þannig að í
stað þess að fuglarnir flýi óhljóðin í
vélunum þá einmitt elta þeir þetta
ákveðna vélarhljóð. Þeir vita að ná-
lægt þessu hljóði er öryggi. Þetta er í
raun mikil ástarsaga og samhæfing
milli efnisins og áhorfandans, milli
alandans, tökumannsins og fuglanna.
Þeir fljúga saman yfir höf og fjöll í
fullkomnu samlyndi.“
Hið stórfenglega Ísland
Þetta ferli hefur sem sagt tekið þó
nokkur ár?
Perrin: „Tökurnar sjálfar tóku um
fjögur ár en þó nokkur undirbún-
ingur hafði verið unninn áður. Sá sem
hugsaði um allan undirbúning og sá
til þess að við hefðum nægilegan
fjölda fugla og nægilega fjölbreyttar
tegundir var Marc Crémadès. En
það var endalaus þvælingur á þess-
um fjórum árum því við fórum til
fjörutíu landa sem þýðir að við flug-
um yfir allar heimsálfurnar. Og allan
þennan tíma voru sex teymi að
mynda út um allan heim. En fyrsta
landið sem við vorum í samstarfi með
og dreymdi öll um var Ísland. Ís-
lenskir vísindamenn eru mjög alvar-
legt fólk og stundum jafnvel of alvar-
legt. En með þeim áttum við
langfarsælasta samstarfið. Þeir
sögðu t.d. ekki strax: „Já, frábært,“
heldur tóku þessa hluti mjög alvar-
lega. Íslensku vísindamennirnir
komu í höfuðstöðvar okkar í Frakk-
landi til að sjá hvernig aðstæður
fuglanna væru, sjá hvort hreinlætis-
staðlar væru virtir og það var ekki
fyrr en þeir höfðu séð að Marc hafði
gert allt mjög vel að þeir gáfu okkur
vilyrði fyrir samvinnu.“
Crémadès: „Þeir létu okkur fá egg
og staðla sem við þurftum að fara eft-
ir í einu og öllu. Hvernig við flyttum
eggin, staðla um hreinlæti hjá „for-
eldrum“ og svo framvegis. Með okk-
ur tókst farsæl samvinna í 3 ár.“
Það er einmitt þó nokkur hluti
myndarinnar sem gerist hér, hvað
var það sem ykkur þótti markverðast
við tökur hér á landi?
Perrin: „Í þeim ferðum sem ég tók
þátt í hér á landi stendur eyjan
Skrúður út af Austfjörðum mér efst í
huga. Það fyrsta sem mér kom í hug í
þeirri ferð var bókin Frönsku sjó-
mennirnir; eyjan sem maður sér inn-
an af firðinum er ekki svo langt í
burtu en þegar maður fer þangað sér
maður að sjórinn leynir á sér. Eyjan
er sannkölluð paradís langvíunnar,
álkunnar, lundanna, súlunnar og
fleiri tegunda. Þetta er einstakt því
þetta er ekki manngert friðland eins
og verið er að búa til út um allan
heim. Þegar maður nálgast eyjuna
virðist ekki vera mikið um að vera en
síðan fer maður að heyra í fuglunum
og svo birtist þetta samfélag í allri
sinni dýrð. Við dvöldum þar fyrst í
tvo mánuði en komum svo aftur
næstu tvö sumur. Á Skrúði vorum við
að mynda algerlega villtar tegundir
en við tókum eftir að dýrin í svona
villtu umhverfi eru ekki hrædd sem
gerði tökumönnum auðveldara fyrir.
Þegar við vorum að fljúga yfir
landið með grágæsunum þá hugs-
uðum við að hvort sem myndin verð-
ur góð eða ekki þá er víst að lands-
lagið hérna mun standa fyrir sínu.
Þetta er eins og að fljúga yfir upphaf
heimsins; eldfjallalandslagið, hraun-
ið, skýin og fuglarnir – þetta spilaði
ótrúlega vel saman. Sumir héldu að
þetta væru tæknibrellur. En í þessari
mynd er mjög lítið af tæknibrellum
því þetta samspil landslagsins og
fuglanna að fljúga yfir er svo fallegt
að það er gersamlega ónauðsynlegt
að bæta þar við.“
Litli trúðurinn
Þegar maður horfir á þessa mynd
fer maður ósjálfrátt að hugsa um
náttúruvernd. Hvað finnst ykkur um
náttúruvernd á Íslandi?
Perrin: „Þær varúðarráðstafanir
sem gerðar eru hér á landi við vernd-
un stofna með ströngum innflytj-
endareglum eru mjög góðar og í raun
til fyrirmyndar.“
Crémadès: „Við tókum upp í fjöru-
tíu löndum og skoðuðum um sextíu
og við héldum að það að lifa í sátt við
náttúruna væri eitthvað sem ein-
kenndi þróunarlönd. En við tókum
eftir því að Ísland er eitt af fáum
löndum í vestrænum menning-
arheimi þar sem fólk lifir við mjög
háa tæknistaðla, en lifir þó í sátt við
náttúruna. Íslendingar nýta fugla sér
til matar og æðardún og fleira en það
er jafnvægi og dýrin halda áfram að
koma á hverju vori. Í miðbæ Reykja-
víkur sér maður farfugla sem hafa
fasta viðkomu og það er einstakt,
þetta jafnvægi er að finna á mjög
fáum stöðum í heiminum.
Perrin: „En ekki halda að við séum
bara að segja þetta af því við erum
hér. Við höfum nú verið að kynna
þessa mynd um allan heim og það er
undarlegt að þetta er eitt af síðustu
löndunum sem við kynnum myndina í
því að hér hófum við þó upptökur.“
Hver er svo uppáhaldsfuglinn ykk-
ar?
Crémadès: „Albatrosinn kemur
kannski fyrst upp í huga en lundinn –
þessi litli trúður – er eitthvað svo við-
kunnanlegur. Lundinn hefur ekki
sömu getu og albatrosinn, flug hans
er eitthvað svo viðkvæmt og erfitt
jafnvel þótt hann leiki sér með vind-
inn. En já, lundinn er svona þessi
vinalegasti. Auk þess sem erfitt er að
gleyma lundanum því peysa eins
tökumannsins lyktaði af lunda í
nokkur ár!“
En svona að síðustu, hvert er
næsta viðfangsefni?
Perrin: „Það eru náttúrulega mörg
verkefni í deiglunni. En eitt þeirra
sem mun líklegast leiða okkur aftur
hingað til lands er kvikmynd sem við
erum að gera um höfin.“
Rætt við Jacques Perrin, leikstjóra Heims farfuglanna
„Þetta er í raun mikil ástarsaga…“
Heimur farfuglanna er óvenjulegt þrek-
virki og í raun einstakt afrek hvað heim-
ildarmyndir varðar. Móheiður Hlíf Geir-
laugsdóttir ræddi við þá Jacques Perrin
og Marc Crémadès um gerð hennar.
Morgunblaðið/Jim Smart
Heimur farfuglanna var meira en fjögur ár í vinnslu þar sem yfir sextíu
lönd voru heimsótt.
Leikstjórinn á vettvangi.
Jacques Perrin