Morgunblaðið - 23.12.2004, Qupperneq 6

6 FIMMTUDAGUR 23. DESEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Fyrsta bókin
um íslenska
stjörnuhimininn
Loksins er fáanleg handbók fyrir þá sem hafa unun af því að horfa
til himins á vetrarkvöldum. Með myndum og kortum og
greinargóðum upplýsingum er kennt hvernig best er að standa að
stjörnuskoðun hérlendis. Bók sem ekkert heimili getur verið án.
Í fyrsta sinn á Íslandi!
• 53 stjörnumerki sem sjást frá Íslandi
• Allt um stjörnuskoðun
• Örnefnakort af tunglinu
• Mikill fjöldi mynda og stjörnukorta
Stjörnuskífa
fylgir með!
1. sæti
Handbækur
2. prentun
komin í
verslanir
1. prentun
uppseld
2. sæti
Handbækur
Penninn Eymundsson
og Bókabú›ir MM
15. – 21. des.
MEIRIHLUTI þeirra jólatrjáa sem prýða heimili lands-
manna um jólin er norðmannsþinurinn sem er fluttur inn
frá Danmörku. Að sögn Kristins Einarssonar, fram-
kvæmdastjóra Blómavals, eru á bilinu 80–90% allra
seldra lifandi jólatrjáa hérlendis norðmannsþinur. Hann
reiknar með að heildarsala jólatrjáa á landsvísu sé á
bilinu 40–45 þúsund jólatré og gætu íslenskir skógar
ekki annað slíkri eftirspurn. Íslenska stafafuran hefur
verið mjög vinsæl fyrir þessi jól og sums staðar selst upp,
en framboðið er skiljanlega mun minna en á erlendum
trjám. Jólatré hérlendis koma úr grisjuðum skógum en
eru ekki sérstaklega ræktuð til þess líkt og í Danmörku.
Af íslensku trjátegundunum selst mest af stafafuru og
rauðgreni. „Við fáum engan veginn annað eftirspurn eft-
ir íslenskum trjám,“ segir Kristinn.
Mest selt síðustu daga fyrir jól
Aðspurður segir Kristinn jólatrjáasöluna ná hámarki
tveimur dögum fyrir jól en hann átti von á því að heild-
arsalan í gær næmi á bilinu 10–15% af heildarsölu jóla-
trjáa sem hófst 1. desember. Hann segist hafa veitt því
eftirtekt að fólk kaupi hærri jólatré en oft áður. Hann
bendir á að verð á jólatrjám hafi verið að lækka og getur
það átt sinn þátt í því að fólk kaupi hærri og dýrari tré.
Hann segir að tré sem eru á bilinu tveir til tveir og hálfur
metri á hæð séu orðin mjög algeng. „Við höfum aldrei
selt eins mikið í sögu Blómavals af yfir tveggja metra
trjám,“ segir Kristinn.
Mest hefur selst af norðmannsþin hjá Garðheimum
líkt og í Blómavali enda mest framboð af þeim trjám. Þar
var búist við að gærdagurinn yrði einn stærsti söludag-
urinn fyrir jól líkt og undanfarin ár. Að sögn Steinunnar
Reynisdóttur, deildarstjóra garðyrkjudeildar, hefur sal-
an verið nokkuð jöfn í desember. Hún segir töluvert
framboð hafa verið af íslenskum trjám en þau séu hins
vegar að klárast. „Það eru allir að leita að coca cola-
trénu,“ segir Steinunn aðspurð um hvernig jólatré fólk
sé að leita að. Hún segist eiga við með því að trén eigi að
vera þétt alla leið upp og ekki mjög umfangsmikil.
Þægilegt að eiga við gervitrén
Hjá Bandalagi íslenskra skáta (BÍS) er hægt að kaupa
eina tegund gervitrés í mörgum stærðum, eða frá 90 cm
upp í fimm metra hátt. Tréð er einna líkast norðmanns-
þin í útliti að sögn Þorsteins Sigurðssonar, framkvæmd-
arstjóra BÍS. Hann telur að rúmur helmingur íslenskra
heimila sé með gervitré. BÍS hóf sölu á gervitrjám fyrir
11 árum og frá þeim tíma hafa á bilinu 17–20 þúsund
gervitré selst hjá BÍS. Hann segir fólk duglegt að kaupa
gervitré þótt eitthvað hafi dregið úr sölunni að und-
anförnu enda fleiri aðilar farnir að selja gervitré.
Meirihluti jólatrjáa er norðmannsþinur en furan vinnur á
„Það eru allir
að leita að coca
cola-trénu“
Morgunblaðið/RAX
Guðjón og Kristjana kaupa jólatré í Garðheimum.
NEFND, sem vinnur að því að Bobby Fischer fái
frelsi, hefur leitað til Junichiro Koizumi, forsætis-
ráðherra Japans, og beðið hann að beita sér fyrir
því að Bobby Fischer fái að yfirgefa Japan og fara
til Íslands. Í gær hafði ekki borist svar við mála-
leitaninni. Koizumi var sent bréf 20. desember síð-
astliðinn og undir það ritar John Bosnitch, sem
unnið hefur að lausn Fischers. Þar kemur fram að
nefndin telur sig hafa óvefengjanlegar sannanir
fyrir því að bandaríska utanríkisráðuneytið hafi
ekki beitt lögmætum aðferðum þegar vegabréf
Fischers var ógilt. Svo virðist sem reyna hafi átt
að fá Fischer framseldan frá Japan „bakdyrameg-
in“ vegna alls óskyldrar ákæru frá 1992.
Bréfritari kveðst ekki hafa ritað Koizumi fyrr
því fram að þessu hafi engin leið virst fær, að jap-
önskum lögum, fyrir forsætisráðherra landsins að
beita valdi sínu til að leysa þetta
mál með friðsamlegum hætti.
Yfirlýsing ríkisstjórnar Íslands,
hinn 15. desember síðastliðinn,
um að hún sé fús að veita Fisch-
er dvalarleyfi hér á landi og
leyfa honum að koma vega-
bréfslausum hafi breytt stöð-
unni. Þar til þetta boð barst hafi
verið erfitt fyrir Japan að leyfa
Fischer að yfirgefa landið, því
hann sé án gildra ferðaskilríkja.
Vitnað til tengsla við „Ljónshjarta“
Vitnað er til þess að forsætisráðherra Japans
gefur út fréttabréf sem heitir „Ljónshjarta“ og á
það að vísa til þess að hár forsætisráðherrans þyk-
ir líkjast ljónsmakka. Bréfritari telur titilinn frem-
ur vísa til hjartalags en hárs Koizumis, manns sem
sýnir þá dirfsku að breyta rétt í erfiðum kring-
umstæðum. Þekktasta „ljónshjartað“ hafi verið
Ríkarður I, Englandskonungur, sem sjálfur varð
fyrir því að vera haldið saklausum fjarri fóstur-
jörðinni. Enginn maður, hvorki konungur skák-
borðsins né konungur lands, ætti að þurfa að þola
langa fangavist þegar réttlát og skynsamleg leið
opnaðist til að láta hann lausan. Í japönskum lög-
um sé fær leið, „sjálfviljug brottför“. Þar er ein-
staklingi, sem stendur frammi fyrir því að vera
vísað frá Japan, leyft að yfirgefa landið af eigin
vilja. Boð Íslands um að taka við Fischer, án gilds
vegabréfs, geri „sjálfviljuga brottför“ mögulega.
Höfðað til forsætisráðherra
Japans að láta Fischer lausan
Junichiro Koizumi
 Sjá www.mbl.is/ítarefni
FUNDUR um Bobby Fischer var haldinn í Iðnó í
Reykjavík í hádeginu í gær, á vegum Fischer-
nefndarinnar. Þar var sagt frá ævi skáksnillings-
ins sem hlaut heimsmeistaratitil þegar hann sigr-
aði Boris Spassky í „einvígi aldarinnar“ í Reykja-
vík 1972.
Á dagskrá fundarins var umfjöllun um ávinning
sem íslenska þjóðin hafði af skákeinvíginu, lestur
Ólafs Jóhanns Ólafssonar úr nýrri skáldsögu
sinni, Sakleysingjarnir og ávörp Guðfríðar Lilju
Grétarsdóttur, forseta Skáksambandsins, Guð-
mundar G. Þórarinssonar, fyrrverandi forseta
Skáksambandsins, Helga Ólafssonar stórmeist-
ara, Sæmundar Pálssonar og Hrafns Jökulssonar.
Morgunblaðið/Ómar
Fundað um Fischer
SÆMUNDUR Pálsson, stuðningsmaður og vin-
ur Bobby Fischers skákmeistara, taldi í gær
ólíklegt að nokkuð nýtt yrði að frétta af málum
Fischers fyrr en í fyrsta lagi í fyrramálið. Í dag
mun vera frídagur í Japan og skrifstofur lok-
aðar.
Mosoko Suzuki, lögmaður Fischers, óskaði
eftir fundi með yfirvöldum málefna útlendinga.
Þegar hún mætti, ásamt sér eldri og reyndari
lögfræðingi, til fundarins í gær var þeim tjáð að
vegna mikilvægis málsins hefði vettvangur þess
og öll gögn verið flutt frá skrifstofu útlendinga-
eftirlitsins á flugvellinum í höfuðstöðvarnar inni
í borginni. Því þurfti að óska eftir öðrum fundi
sem verður í fyrsta lagi í fyrramálið. Að sögn
Sæmundar ætlaði Fischer að hringja í hann í
dag, þótt ólíklegt væri að hann gæti flutt nokkr-
ar nýjar fréttir.
Í málinu er á vissan hátt þrátefli, að sögn Sæ-
mundar. Japanir munu vilja að Fischer falli frá
máli sem hann höfðaði vegna þess að hann var
sviptur vegabréfinu að beiðni Bandaríkja-
manna. Sæmundur segir Fischer og fleiri telja
að ef hann falli frá málssókninni verði hann um-
svifalaust fluttur til Bandaríkjanna.
Sæmundur kvaðst ekki mundu fara til Japans
fyrr en eitthvað væri fast í hendi varðandi lausn
Fischers. „Ég er tilbúinn með þetta lítilræði
sem ég tæki með mér í töskum. Ég færi strax,
hvort heldur með áætlunarflugi eða á annan
hátt. Maður fer ekkert fyrr en fæst grænt ljós á
þetta – það grænt að það liggi ljóst fyrir að þeir
ætli að sleppa honum,“ sagði Sæmundur.
Þrátefli í máli
Bobby Fischers
AÐALHEIÐUR Steingrímsdóttir
kennari við Verkmenntaskólann á
Akureyri og varaformaður Félags
framhaldsskólakennara er ein í
kjöri til formanns félagsins næsta
kjörtímabil. Elna K. Jónsdóttir, sem
verið hefur formaður félagsins síð-
ustu ár, gefur ekki kost á sér til
endurkjörs. Tíu gefa kost á sér í
önnur sæti í stjórn félagsins.
Stjórnina skipa fimm menn og þrír
til vara. Formaður er kosinn sér-
staklega en aðrir stjórnarmenn
saman. Kjörseðlum ber að skila fyr-
ir 12. janúar nk.
Nýr formaður FF
ELDUR kom upp í íbúð í parhúsi á
Fáskrúðsfirði um kl. 14 í gær. Hús-
ráðandi, sem býr einn, var ekki
heima þegar kviknaði í. Ekki er tal-
ið að eldurinn hafi verið mikill og
var hann kulnaður þegar slökkvi-
liðið kom á vettvang. Íbúðin er þó
mjög mikið skemmd af völdum
reyks, og rúður sprungnar. Eld-
skemmdir eru mestar í eldhúsi, en
ekki liggur fyrir hver upptök elds-
ins voru. Lögreglan á Fáskrúðsfirði
rannsakar málið.
Eldur í íbúð
KB banki og Lánasjóður íslenskra
námsmanna, LÍN, hafa undirritað
samning þess efnis að ábyrgð KB
banka getur komið í stað sjálfskuld-
arábyrgðar einstaklings sem hefur
verið að öllu jöfnu skilyrði náms-
lána hjá LÍN.
Í stað þess að tilnefna ábyrgð-
armann, t.d. foreldri eða skyld-
menni, geta námsmenn nú samið
um bankaábyrgð á námslán sín
beint hjá KB banka. Ábyrgð er veitt
fyrir hvert skólaár í einu, og því
þarf námsmaður að sækja um nýja
námslánaábyrgð í upphafi hvers
skólaárs. Fyrir veitta ábyrgð þarf
lántakandi að greiða 2,5% ábyrgð-
argjald af lánsfjárhæð og 350 kr.
afgreiðslugjald. Friðrik Hall-
dórsson, framkvæmdastjóri við-
skiptabankasviðs og Hafliði Krist-
jánsson, framkvæmdastjóri sölu- og
markaðssviðs, undirrituðu samn-
inginn fyrir hönd KB banka. Gunn-
ar Birgisson, stjórnarformaður og
Steingrímur Ari Arason, fram-
kvæmdastjóri, undirrituðu samn-
inginn fyrir hönd LÍN.
LÍN semur
við KB banka