Morgunblaðið - 09.01.2005, Blaðsíða 18
18 SUNNUDAGUR 9. JANÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
Ég er framsóknarmann-eskja í húð og hár, fæddinn í flokkinn,“ segir húnbrosandi, þegar ég spyrhver Hansína Ásta
Björgvinsdóttir sé.
„Ég fékk pólitíkina frá föðurfólk-
inu. Ég er fædd á Eyrarbakka hjá
ömmu og afa og Jarlinn í Sigtúnum
átti hjörtun í okkur öllum!
Foreldrar mínir, Björgvin Jóns-
son og Ólína Þorleifsdóttir, hittust í
Samvinnuskólanum hjá Jónasi frá
Hriflu og það kostaði móður mína
frekari skólagöngu að eignast mig.
Hún var Austfirðingur, komin af
miklu skipstjórakyni, og pabbi var
Árnesingur og Eyrbekkingur fyrst
og fremst.
Þegar ég var fimm ára gömul
fluttust foreldrar mínir til Seyð-
isfjarðar, en ég varð eftir á Selfossi
í eitt ár, en fór svo austur til þeirra
sex ára gömul. Pabbi var þar kaup-
félagsstjóri, sat í bæjarstjórn og
hann var síðasti þingmaðurinn sem
Seyðfirðingar áttu fyrir kjördæma-
breytinguna ’59. Og ég eignaðist
fimm systkini.“
– Hvernig var að alast upp á
Seyðisfirði?
„Það var svo gaman að alast þar
upp. Í minningunni er oft svo sól-
ríkt fyrir austan og vorið og haust-
ið lengdu sumarið í báða enda.
Ég man alla þessa algengu
krakkaleiki og á sumrin syntum við
í sjónum og urðum sólbrún og
hress. Á veturna var allt ísi lagt og
þá voru allir á skautum.
Og svo var maður ekki gamall
þegar vinna bauðst og það var gagn
að manni. Við vorum að breiða fisk,
mættum þegar hvíta lakið var sett
upp. Svo kom síldin og það var
sannkallað ævintýri, fjörðurinn
fullur af siglutrjám og á götunum
heyrðust alls konar tungumál.
Það var svo skemmtilegt fólk á
Seyðisfirði fannst mér, til dæmis
Steinskrakkarnir; Kristín, Iðunn
og þau systkinin öll. Ég held enn
sambandi við fólk frá þessum tíma
á Seyðisfirði, skrifa jólakort og
sendi því kveðju.
Þær systur, Kristín og Iðunn,
skrifuðu meðal annars leikritið
Síldin kemur og síldin fer og þar í
er ég bláeyga stúlkan, sem er með
menntamanninum af Laugarvatni.“
Og Hansína hlær við endurminn-
ingunni. Menntamaðurinn af Laug-
arvatni er Ingvi Þorkelsson, eig-
inmaður hennar. Þau kynntust í
Menntaskólanum að Laugarvatni,
en þangað fór hún haustið 1962, þá
17 ára gömul.
Svona var ég orðin
gömul kennslukona!
En að fyrsta Laugarvatnsvetr-
inum liðnum fluttu foreldrar Hans-
ínu í bæinn og þá þótti ekki rétt að
eyða peningum í frekari heimavist-
ardvöl.
„Ég fór í MR, en var þar bara í
sex vikur. Mér leiddist svo mikið!
Ég skildi ekki það sem krakkarnir
sögðu og var alveg utangátta.
Þá hafði einhver ömmusystirin
samband við Brodda Jóhannesson
og þessi elskulegi maður bauð mér
í heimsókn upp í Kennaraskóla. Ég
fór þangað með fýlu. En Broddi fór
bara með mig inn í annan bekk,
kynnti mig þar sem nýjan nemenda
og áður en ég vissi af var ég setzt á
kennaraskólabekk.
Í Kennaraskólanum hitti ég fyrir
miklu blandaðri krakkahóp, sem ég
féll fljótt og vel inn í. Þetta voru
hressir krakkar, sem ég komst al-
veg í kontakt við.“
Tvítug verður Hansína kennari
og byrjar haustið ’66 að kenna í
Vogaskóla. Þau Ingvi hafa þá eign-
azt sitt fyrsta barn og eru að berj-
ast í því að kaupa sína fyrstu íbúð í
Sólheimum 25.
Fimm árum síðar flytjast Hans-
ína og Ingvi í Kópavoginn og hún
fer að kenna við Kópavogsskóla.
Börnin verða tvö og þrjú. Nú eiga
þau Ingvi þrjú barnabörn og augun
í Hansínu hitna um nokkrar gráð-
ur, þegar hún segir mér frá þeim.
En svo vék kennslan fyrir póli-
tíkinni.
„Kennslan var nú orðin nokkuð
löng lota hjá mér. Ég var farin að
kenna ekki bara börnum þeirra,
sem ég kenndi fyrst, heldur líka
barnabörnum. Gamlir nemendur
komu að máli við mig; Hansína,
sögðu þeir og það jaðraði við að það
lægi einhvern veginn í orðunum:
Hvað, ert þú ekki dauð? Svona var
ég nú orðin gömul kennslukona!
Ég tók mér tímabundin frí frá
kennslunni til að sinna pólitíkinni,
en svo kom að því að ég fann að ég
var ekki heil í kennslunni lengur og
það þótti mér vont. Ég vil vera heil
í því sem ég tek mér fyrir hendur.
Á síðasta kjörtímabili fékk ég
launalaust leyfi og starfaði þá að
stjórnmálunum og fann að ég yrði
að hrökkva eða stökkva. Og ég
stökk.“
Blessaður, segðu
þeim að ég sé til
– Varstu pólitískur unglingur?
„Nei. Ég heyrði oft illa talað um
pabba vegna stjórnmálaafskipta
hans. Það herti mig nú reyndar í
framsóknartrúnni, en ég varð frá-
bitin stjórnmálunum og hét því að
ég skyldi aldrei leggja þau fyrir
mig.
Eins og mannlífið á Seyðisfirði
gat verið gott, þá var pólitíkin hörð
og óvægin. Og við börnin heyrðum
margt, sem við áttum ekki að
heyra. Við skildum það sem mis-
jafnt var, þótt fólk væri að reyna að
baktala föður okkar undir rós.
Mér verður oft hugsað til þess,
að fólk ætti að gæta sín betur hvað
það lætur sér um munn fara í við-
urvist barna.“
– Hvað kom þá til þess að þú
fórst að hafa afskipti af stjórnmál-
um?
„Ég lenti fyrir tilviljun í heil-
brigðisnefnd fyrir Framsóknar-
flokkinn, þegar Siggi, Sigurður
Geirdal, varð bæjarstjóri 1990.
Fram að þeim tíma getur vart heit-
ið að ég hafi vitað hvað bæjarstjóri
Kópavogs hét! Ég var bara að
kenna og sinna mínum börnum.
En þeir voru að ganga á eftir
pabba með að gefa kost á sér í
nefnd fyrir flokkinn, en hann af-
sagði það með öllu og vildi helzt að
Ingvi tæki það að sér. En hann tók
það ekki í mál. Ekki veit ég hvað
kom yfir mig, en ég sagði við
pabba: Blessaður segðu þeim bara,
að ég sé til! Og tveimur eða þremur
dögum síðar var hringt í mig og ég
beðin að fara í heilbrigðisnefndina.
Þar með varð ég auðvitað að
ganga í flokkinn. Þegar til kom,
fannst mér stjórnmálastarfið bara
skemmtilegt og þar kynntist ég
mörgu góðu fólki.
Stjórnmálaafskiptin voru fljót að
vinda upp á sig. Í bæjarstjórnar-
kosningunum ’94 var ég þriðji mað-
ur á listanum á eftir Sigga og Páli
Magnússyni. Siggi náði einn inn og
Páll var varafulltrúi, en ég tók
meðal annars við formennsku í fé-
lagsmálaráði. ’98 var ég í öðru sæti
listans og við Siggi komumst bæði í
bæjarstjórn og 2002 náðum við
þriðja manninum inn.
Við Siggi skiptum þannig með
okkur verkum, að ég sá um flokks-
starfið og félagsmálin, en hann var
mest í bygginga- og skipulagsmál-
um, auk þess sem hann var auðvit-
að mjög sprækur í bæjarstjóra-
starfinu. Hann stóð alla tíð
ákaflega vel við bakið á mér og var
afskaplega duglegur að koma, þeg-
ar flokksstarfið þarfnaðist hans.
Siggi var sá samstarfsmaður, sem
maður helzt vildi eiga, óumdeildur
foringi okkar framsóknarmanna og
framúrskarandi talsmaður bæjar-
ins.“
– Og nú þegar hann er genginn,
sezt þú í bæjarstjórastólinn.
„Já. Lífið er ólíkindatól. Það
hafði aldrei hvarflað að mér að
reyna að komast í þessa stöðu.
En þegar Siggi féll svona óvænt
frá varð ég að gera upp hug minn
til þess að taka við bæjarstjóra-
starfinu eða ekki.“
– Vafðist það eitthvað fyrir þér?
„Já, satt að segja gerði það það.
Ég hugsaði með mér, að ég gæti
aldrei farið í sporin hans Sigga.
Það væri ekki á mínu færi.
Ég vissi að það sem ég ekki
kunni í bæjarmálum, það gæti ég
lært og finnst það reyndar ekki erf-
itt. En að vera fulltrúi bæjarins;
andlit hans út á við, það stóð aðeins
í mér, því ég er hlédræg að eðl-
isfari. En svo ákvað ég að setja mig
í þær stellingar sem til þarf. Og ég
veit að ég get lært þær líka.
Ég veit ég er engin Sigurður
Geirdal. En ég er sátt við sjálfa
mig og mína ákvörðun um að sækj-
ast eftir bæjarstjóraembættinu.“
Það hefur einhver ákveðinn tónn
laumast inn í annars mjúka rödd
Hansínu, þegar þessar setningar
falla, og ég finn, að nú er henni
þetta engin nauðung heldur lítur
hún á fortíðina sem nesti til sinnar
eigin pólitísku ferðar.
Það verður að vera
gaman að hlutunum
– Það voru einhverjar umræður
um aðra í bæjarstjórastólinn.
Komu þær við þig?
„Þetta voru erfiðir dagar. Bæði
sorgin, þegar Siggi dó. Það er svo
bágt að sætta sig við fráfall hans.
Og svo fann ég fyrir ákveðnu van-
trausti, þegar menn voru að bolla-
leggja eitthvað úti í bæ framhjá
mér. En ég reyndi að láta það ekki
hafa nein áhrif á mig meðan ég var
að hugsa minn gang. Það var fyrst
og fremst mín ákvörðun að taka
bæjarstjórastarfið að mér. Og þeg-
ar hún var tekin fann ég fyrir mikl-
um stuðningi; fjölskyldan studdi
mig einhuga og félagar mínir í bæj-
armálunum einnig.“
– Og nú ertu kominn á toppinn!
„Það hefur aldrei verið í mínum
huga. Ég naut þess bara að vinna í
þessum hópi í kringum Sigga.
Þetta var allt svo jákvætt og
hresst; eins konar ungmenna-
félagsandi.
Og þótt það geti verið misjafnt
að vinna með fólki, þá hef ég líka
haft gaman af samstarfinu við sjálf-
stæðismenn og fulltrúa minnihlut-
ans líka! Bæjarmálin eru alveg
ótrúlega skemmtilegur og spenn-
andi starfsvettvangur!“
– Og kjósendurnir?
„Já, ekki eru þeir leiðinlegir. Að
minnsta kosti ekki þeir sem kjósa
Framsóknarflokkinn!
En auðvitað erum við kjörin til
þess að vinna fyrir alla bæjarbúa.
Þetta er fyrst og fremst vinna
sem maður tekur að sér til þess að
verða til gagns. Maður er alltaf að
gera sitt bezta. En auðvitað verður
líka að vera gaman.
Þetta er satt að segja alveg eins
og í kennslunni. Engir tveir dagar
eins. Mér finnst ég hafa verið alveg
ótrúlega heppin að fá að starfa á
þessum tveimur sviðum.“
– Nú lýkur bæjarstjóratíma þín-
um 1. júní næstkomandi.
„Já. Það er samkomulag okkar
og sjálfstæðismanna að þá taki
oddviti þeirra við bæjarstjórastarf-
inu. Ég verð þá formaður bæjar-
ráðs og ætti að vera vel undir það
starf búin!“
– Hvað svo?
„Ertu að meina næsta kjörtíma-
bil?
Vika er langur tími í pólitík. Við
skulum bara bíða og sjá,“ segir
Hansína Ásta Björgvinsdóttir bæj-
arstjóri Kópavogs og hlær við.
Vil vera heil í því sem
ég tek mér fyrir hendur
Morgunblaðið/Jim Smart
Maður er alltaf að gera sitt bezta, segir nýr bæjarstjóri Kópavogs, Hansína Ásta Björgvinsdóttir.
Hún er tekin við bæjar-
stjórastarfinu í Kópavogi
eftir sviplegt fráfall fyrir-
rennara síns. Að vonum
setur það mark sitt á marga
hluti en Hansína Ásta
Björgvinsdóttir lítur ekki á
það sem nauðung heldur
nesti til sinnar eigin ferðar.
Freysteinn Jóhannsson
forvitnaðist um konuna,
sem bæjarstjórinn deilir
nú Hansínu með.
’Gamlir nemendur komu að máli við mig;Hansína, sögðu þeir og það jaðraði við að
það lægi einhvern veginn í orðunum:
Hvað, ert þú ekki dauð? Svona var ég nú
orðin gömul kennslukona!‘
freysteinn@mbl.is