Réttur - 01.08.1931, Blaðsíða 19

Rjettur] FRAMSÓICN OG FÁTÆKIR RÆNDUR
131
Orsökin til þess að tilraunir Framsóknar mishepnast
eru eftirfarandi:
1) Flokkurinn reynir að koma á vjelnýtingu í land-
búnaðinum í auðvaldskipulagi og halda bændum samt
sem áður sjálfstæðum í smárekstri þeirra. Þetta er að
tvennu leyti ófært. Annarsvegar útheimtir fullkomin,
nýtísku vjelnýting stórrekstur. Hinsvegar sýnir reynsl-
an í öllum auðvaldslöndum, að við vjelnýtinguna hverf-
ur sjálfstæði hinna mörgu, smáu bænda, en upp rísa
í staðinn ýmist stórbú með tugum lágt launaðra verka-
manna (líkt og t. d. Korpúlfsstaðir) eða bankarnir
verða, þar sem smábýlin haldast, hinir raunverulegu
eigendur jarðanna með fáeinum fátækum, sívinnandi
sveitamönnum á hverri jörð, sem hafa lítil laun eða
stundum engin, en þræla baki brotnu fyrir þá hug-
sjón að eignast jörðina skuldlausa, en vinna þó sífelt
fyrir gíg og fyrir bankaauðvaldið. Jafnvel í efnuðum
bændalöndum sem Svíþjóð er helmingur allra jarða
veðsettur bönkunum og þvingunaruppboðum á jörðum
fer sífelt fjölgandi.
2) Flokkurinn reynir að útvega lánin og styrkina til
bænda sem nokkra mola, er falli af borðum auðvalds-
ins til þeirra, til að hafa þá góða sem verndarlið hins
borgaralega þjóðfjelags. »Framsókn« hvorki þorir nje
vill bæta kjör bænda á kostnaÖ cmðvaldsins. Besta
dæmið er breytingin á byggingar- og landnámssjóðs-
frumvarpi Jónasar frá Hriflu, frá því það fyrst kom
fram, þegar átti að taka tekjurnar með sjerstökum
sköttum á stóreigna- og hátekjumönnum, og þar til það
varð að lögum, þegar tekjurnar voru teknar með toll-
um á alþýðu. Framsókn hefur tekið fjeð handa bænd-
um með tollum á alþýðu sjálfri og af þeim greiða
bændur sinn drjúga skerf. Hún hefur því gefið með
annari hendinni, en tekið það aftur með hinni í aukn-
um álögum. En þar með hefur líka mest verið tekið
af fátækustu bændunum, sem mesta áttu ómegðina og
9"