Réttur - 01.08.1931, Blaðsíða 70

182 LANDBÚNAÐARKREPPAN í DANMÖRKU [Rjettur
héruðum, taki þátt í henni. Deildirnar höfðu þó ekki
stofnað með sér landssamband er þetta var ritað, en
það mun gert í byrjun ágústmánaðar.
Félagsskapur þessi hefir enn enga skráða stefnu-
skrá, og foringjunum ber ekki alveg saman um hver
hún skuli vera. En aðaltilgang félagsins segja þeir
vera þann, að safna öllum bændum án tillits til stærð-
ar býla þeirra, í eina fylkingu, fyrir sameiginlegum
hagsmunum sínum, sem sé: lækkun tekju- og eigna-
skatta bænda, verndartollar fyrir landbúnaðinn, út-
flutningsverðlaun og ríkisstyrkir, lækkun framleiðslu-
kostnaðar landbúnaðarins og iðnaöarins, sérstaklega
meb því aö læklca verkamannalamvin svo þau verði ekki
hærri en tekjur bænda.
Nú er fyrst að athuga: hafa allir bændur raunveru-
lega sömu hagsmuna að gæta? Stórjarðeigendurnir
skipta venjulegast jörðum sínum í smáskika og leigja
þá bændum fyrir 2—4falt meira verð í hektar en þeir
hafa sjálfir borgað. Jarðarverð og jarðarafgjöld hafa
ekki lækkað þrátt fyrir kreppuna, því vegna atvinnu-
leysisins eykst eftirspurnin eftir landi stöðugt. En þó
að stórjarðeigendur búi sjálfir á jörðum sínum að ein-
hverju ieyti, þá hafa þeir tiltölulega mjög góða af-
stöðu. Þeir hafa fé, eða geta fengið það með góðum
kjörum í banka og geta því rekið nýtísku stórlandbún-
að með ódýru vinnuafli, og notfært sér nýtísku vélar
og aðferðir. Líku máli er að gegna um stórbændur.
Sölufélög bænda eru beint eða óbeint í höndum stór-
jarðeigenda og stórbænda, og þau skamta smábændum
verðið fyrir afurðir þeirra, og græða þannig altaf á-
gætlega þrátt fyrir verðhrunið á markaðinum. Þannig
græða stórbændur og stórjarðeigendur enn. Samkvæmt
nýjustu útreikningum borgarablaðanna, stenst fram-
leiðslukostnaður og tekjur bænda á að meðaltali, þ. e.
a. s. gróði stórjarðeigenda og stórbænda stenst á við
reksturstap smábænda.