Réttur - 01.08.1931, Blaðsíða 35

Rjettur] STJETTABAÍtÁTTAN I SVEITUM
147
valdið ekki haldið völdum sínum. Aldrei hefur þó verið
gert eins mikið að þessu eins og við síðustu kosningar,
þegar heita mátti að baráttan stæði milli »bændavalds«
og »kaupstaðavalds«, — svo fullkomlega hafði auðvald-
inu tekist að láta alla flokka nema Kommúnistaflokk-
inn leika þennan hörmulega klofningsleik því til
þægðar.
íhaldsmenn sem sósíaldemókratar töluðu þá af fjálg-
leik miklum um rjett »bæjanna« — og Framsókn hins-
vegar álíka uppþembd af fornum rjetti og valdi »sveit-
anna«, en Kommúnistaflokkurinn einn hjelt því fram,
að aðeins með samvinnu verkalýðs og fátækra bænda
tækist andstæðingum auðvaldsins að sigra. Það sýndi
sig líka að í þeirri sýslu, sem talin er róttækust bænda-
kjördæma og bændur taldir brjóta mest heilann um
þjóðfjelagsmál, þar fjekk Kommúnistaflokkurinn eins
mörg atkvæði eins og kratar fengu í 3 sveitakjördæm-
um til samans.
En eins og rjettur »bæjanna« er ekkert nema orða-
hjóm, sem gufar upp fyrir rjettarbaráttu hinna undir-
okuðu í bæjunum gegn kúgurum bæjanna, eins er líka
hugmyndin um »bændavald« hin heimskasta blekking,
og skoðun sú, að sveitabúar sjeu ein heild, er fylkja
skuli sjer saman undir mislitum fána Framsóknar,
byggist á algerðum misskilningi.
Skal nú athugað nánar, hvernig háttar til í þessu
efni á íslandi, þótt hagskýrslur um þessi atriði sjeu
því miður af skornum skamti.
Stjettaskiftingin til sveita.
óhætt má fullyrða að til sveita sje minst 6 afbrigði,
sem ná alt frá hreinum launaverkalýð yfir í algerða
stóratvinnurekendur, svo til sveita megi vel tala bæði
um launaverkalýð, millistjett og stórlaxa.
1) Fyrst er þá hinn launaði verkalýður sveitanna,
10*