Réttur - 01.08.1971, Page 45

ERLEND p m i
VÍÐSJÁ mm HváH
HEIMSVELDI Á
HELVEGI
Upplausnin í bandaríska þjóðfélaginu
gengur hröðum skrefum. Ameríska auð-
mannastéttin hefur ginið yfir of stórum bira,
er hún ætlaði sér heimsforræði. Nú verður
ameríska þjóðfélagið að borga brúsann.
Bandaríkin — auðugasta og sterkasta her-
veldi heims — hefur tapað stríði í fyrsra
skipti í sögunni, árásarstríði sínu á eina fá-
tækusm þjóð veraldar. „Hið breska gull skal
fúna fyr en frelsisþrá sé börð á dyr,” —
kvað Stephan G. forðum.
Forsetar Bandaríkjanna og herforingjar í
20 ár eru uppvísir að því að hafa logið að
þingi og þjóð um stríðið í Indó-Kína.
Her Bandaríkjanna í Víetnam er í upp-
lausn — og þar með er her þeirra að bíða
óbætanlegt siðferðilegt tjón: 89 þúsund
bandarískir hermenn struku úr herdeildum
sínum á síðasta ári. Yfir 90 þúsund hermenn
voru dæmdir af herrétti í fyrra. 12 þúsund
hermenn, að meðaltali 19 ára, sitja í her-
fangelsum. Það fást ekki nægir sjálfboðaliðar,
þrátt fyrir allan áróður. „Við stöndum
frammi fyrir mannaskorti, sem nálgast hrun,"
segir sjóherforinginn Elmo Zumwalt aðmír-
áll. Andúð almennings á hernum hefur tek-
ið við af aðdáuninni fyrrum. „Dead for what"
(dáinn fyrir hvað?) lét Montgomery-fjöl-
skyldan í San Fransisco setja á legstein 19
ára sonar síns, Steve, er féll í Víetnam.
Ridgeway herforingi, er var herráðsfor-
maður eftir síðustu heimsstyrjöldina, segir:
„Aldrei á æfi minni hefur álit hersins orðið
fyrir öðrum eins hnekki og sokkið eins djúpt
og nú." — Og hvað bíður hermannanna er
heim koma? Hvorki þakkir né atvinna. Þeir
bætast í atvinnuleysingjaherinn, sem er 5
miljónir fyrir. Þeir koma heim, hafa það á
tilfinningunni að háfa verið blekktir og svikn-
ir til að berjast, hafa lært að drepa, haía
sýkst af eiturnautn (30.000 amerískir her-
menn í Víetnam neyta heroins), og þjóðin
veit ekkert hvað við þá á að gera. Heima
fyrir bíða best skipulögðu glæpafyrirtæki
heims þess að hagnýta sér slíka menn. —
Herinn er orðinn ótryggur, óvíst hvort hann
hlýðir þeim fyrirskipunum, er næst kunna að
verða gefnar.
Dollarinn er í upplausn, — dollarinn,
sem átti að drottna og hefur drottnað, er
ekki lengur gulls ígildi. Ræða Nixons 16.
ágúst var raunverulega gjaldþrotayfirlýsing
ríkisstjórnar hans, hvað efnahagslífið snerti,
— og um leið tilraun til að velta kreppunni
í Bandaríkjunum yfir á önnur auðvaldslönd.
Síðan Nixon tók við í janúar 1969 hefur
tala atvinnuleysingjá í Bandaríkjunum vax-
ið úr 2,6 miljónum upp í 5,3 miljónir. Samt
vex verðbólgan með 6% á ári. Og fram-
leiðslan í iðnaðinum minnkaði í júlí sl. um
0,8%. — I hinu lofsungna landi frelsisins
er gripið til þrælataka: Allar kauphækkan-
ir bannaðar, — og forstjórar auðhringanna
fagna, en forustumenn verklýðssamtakanna
hóta stéttastyrjöld. Og um leið setja þessir
165