Morgunblaðið - 07.05.2006, Qupperneq 27

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7. MAÍ 2006 27
FRÉTTIR
Alltaf öðru hverju kemur upp sústaða á að maður staldrar við og
skoðar hugsandi vegferð sína – nú er
hún Snorrabúð stekkur – eða þannig.
Þetta gerðist einmitt núna 1. maí í
mínu hugskoti.
Þannig var að ég lá upp í rúmi,
nokkuð slæpt eftir harðsvírað liða-
gigtarkast þegar vinkona mín hringdi
í mig og sagði formálalaust: „Ætlar
þú ekki niður í bæ 1.
maí?“
– Ja, ég er nú að
lesa og bara hvíla
mig, svaraði ég.
„Uss, komdu
bara niður í bæ, við
getum skoðað fólkið
og fengið okkur
kaffi,“ sagði hún –
og þar með var það ákveðið.
Ferðin byrjaði ekki vel, ég fór á
bílnum mínum, vel klædd, en þegar
ég kom að húsi vinkomu minnar var
loftið sigið að mestu úr vinstra fram-
dekkinu. Ég hljóp inn og kallaði: „Þú
verður að sækja mig upp á dekkja-
verkstæði, loftið er alveg að verða bú-
ið í dekkinu að framan.“
– Ókey, svaraði vinkona mín önnum
kafin við að laga sig til fyrir bæjar-
ferðina.
Ég komst klakklaust upp að verk-
stæðinu, lagði þar bílnum og hugsaði:
„hjúkk, það mátti ekki á tæpara
standa að ég eyðilegði felguna.“
Hópur ungra útlendinga stóð við
dekkjaverkstæðið, auðvitað var það
lokað 1. maí.
Útlendingarnir fylgdust með mér og
þótti ferðalag mitt greinilega dularfullt.
Loks komu þeir allir til mín, bentu mér
á að það væri lokað og buðust til að
skipta um dekk hjá mér, svo ég gæti
farið. Ég sagði þeim að varadekkið
væri líka sprungið. Þá sneru þeir þöglir
aftur að veggnum en ég beið áfram í
bílnum. Það stóðst á endum að vinkona
mín kom að sækja mig um leið og bíll
kom að mönnunum við vegginn.
Við ókum burtu meðan mennirnir
voru að ráðslaga við hinn aðvífandi
bíleiganda. Bíllinn minn blessaður
stóð eftir, ákaflega einmanalegur og
samansiginn á auðu stæðinu.
Þegar við komum niður í bæ var
komið einhverskonar blautt haglél.
„Ég vil fara beint í kaffi,“ sagði ég.
En vinkona mín hafði lagt rétt hjá
Kolaportinu og kvaðst nú vilja líta þar
inn í leiðinni. Ég lét það eftir henni og
við hófum hringgöngu um þetta sér-
kennilega svæði, þar sem sagan blasir
við í hverju horni.
Það var einmitt þá sem eitthvað fór
að gerast í huganum á mér.
Eftir að við höfðum farið framhjá
bókastöflum, gömlum skóm, barna-
fötum á 100 krónur, postulínsstellum
sem merkt voru löngu látnum eigend-
um og gömlum selskapskjólum sáum
við bás sem greinilega var mikið fjör í.
Vinkona mín gekk þangað rösklega
og viti menn, þar var fólk hópum sam-
an að máta kápur, jakka og pils úr fín-
asta leðri. Nú vissi ég hvað myndi
gerast og það gerðist. Vinkona mín
snaraðist úr kápunni sinni og fór að
máta af hjartans lyst. Þessar flíkur
voru á svo góðu verði að ég hvíslaði að
vinkonu minni að þetta hlyti annað-
hvort að vera þýfi eða þrælavinna.
„Uss,“ sagði hún aðvarandi. „Farðu
bara að máta, þú hefur gott af að eign-
ast leðurjakka.“
– Ég hef ekki átt leðurjakka síðan
ég var unglingur, og kannski var hann
bara úr apaskinni,“ tautaði ég.
Áður en ég vissi var ég, nánast eins
og fyrir tilviljun, komin í svarbrúnan
leðurjakka. Rétt í sama mund spurði
einhver kaupkonuna hvers vegna leð-
urfötin væru svona ódýr.
„Það er 1. maí og ástæða til að gefa
íslenskum verkalýð tækifæri til að
eignast leðurjakka á spottprís,“ svar-
aði hún glaðbeitt.
Þá var það sem naflaskoðunin
skaust upp á yfirborðið, ég fór að
hugsa um hvernig allt breytist í þess-
ari veröld.
Seint hefði mér dottið í hug á vori
lífsins að ég myndi 1. maí standa inni í
Kolaporti mátandi leðurjakka meðan
hinn íslenski verkalýður berðist fyrir
tilvist sinni í hretviðrinu fyrir utan.
Sú var tíðin að ég skundaði hnakka-
kert undir rauðum fánum niður
Laugaveginn og lét mig stolt engu
skipta „foragtarleg“ augnaráð „borg-
aranna“ sem stóðu á gangstéttunum
og gláptu á göngufólkið.
Ég hefði heldur aldrei trúað því þá
að ameríski herinn vildi sjálfviljugur
fara héðan og ég fyndi varla til annars
við þá ákvörðun en léttis að búa á
svæði þar sem ekki væri ófriðlegra en
svo að vanþörf væri talin á hervörn-
um.
Það fór svo að vinkona mín keypti
þrjá leðurjakka, ég tvo, annan fyrir son
minn sem vildi þegar til kom ekki sjá að
vera í honum og hinn fyrir sjálfa mig. Sá
er nú í fatahenginu og mætti ætla að
hann hefði orðið fyrir skæruliðaárás,
mér fannst hann þegar til kom alltof
herðabreiður svo ég rakti upp axla-
sauminn öðrum megin en komst svo að
því að leðrið væri ósaumanlegt bæði
með nál og tvinna og þess þá heldur í
venjulegri saumavél.
Svona er sem sagt staðan: Ég er
hætt að fara í 1. maí göngu, læt mig
furðu litlu skipta hvort herinn er eða
fer og á sundurskorinn leðurjakka í
fatahenginu.
Gaman væri að vita hvernig allt
verður næst þegar ég staldra við og
geri stöðumat á vegferðinni. En þann-
ig þankar gera ekki boð á undan sér,
þeir koma bara óforvarindis – á hin-
um ólíklegustu stöðum og tímum –
það væri reyndar líka gaman að vita
hvers vegna undirvitund fólks þykir
allt í einu rétti tíminn vera kominn til
kominn að gera nýtt stöðumat. Það er
svo margt sem maður veit ekki um
sjálfan sig.
ÞJÓÐLÍFSÞANKAR/Þýfi eða þrælavinna?
Leðurjakkinn
sundurskorni
eftir Guðrúnu
Guðlaugsdóttur
NÁM
AR
G
US
/
06
-0
26
6
SAMHLIÐA STARFI
Umsóknarfrestur er til 10. maí!
Nánari upplýsingar á
www.endurmenntun.is og í síma 525-4444
3020126SPF
Eina sólarvörnin sem er skráð læknisfræðileg
6 klukkutíma sólarvörn
Vörnin
virkar strax !
Fæst í apótekum og fríhöfninniwww.celsus.is
Gefur fallegan
endingargóðan
sólbrúnan lit.
Þolir endurtekið í
6 klst. sjó, sund,
svita, sand og leik.
HÁSKÓLI Íslands og Hafréttar-
stofnun Íslands hafa gert með sér
samning um að Hafréttarstofnun
standi straum af helmingi kostnaðar
af stöðu lektors í auðlindarétti við
lagadeild Háskóla Íslands. Samning-
urinn var undirritaður 2. maí 2006
af Kristínu Ingólfsdóttur, rektor Há-
skólans, og Páli S. Hreinssyni, for-
seta lagadeildar, annars vegar og
Tómasi H. Heiðar, forstöðumanni
Hafréttarstofnunar, hins vegar.
Gerð samningsins er liður í sér-
stöku átaki á sviði auðlindaréttar
innan lagadeildar, en tvær stöður
hafa nú þegar verið kostaðar á þessu
réttarsviði. Með framlagi Hafrétt-
arstofnunar er stefnt að því að efla
kennslu og rannsóknir í þeim þætti
auðlindaréttarins sem lýtur einkum
að hafrétti og auðlindum hafsins.
Samningurinn er einnig liður í
þeirri stefnu Háskóla Íslands að efla
tengsl skólans við rannsóknarstofn-
anir og atvinnulíf og fjölga störfum
við skólann sem kostuð eru af utan-
aðkomandi aðilum.
Hafréttarstofnun Íslands er rann-
sókna- og fræðslustofnun á sviði haf-
réttar við Háskóla Íslands og var
henni komið á fót árið 1999 í sam-
vinnu við utanríkisráðuneytið og
sjávarútvegsráðuneytið. Megin-
markmið stofnunarinnar er að
treysta þekkingu á réttarreglum á
sviði hafréttar.
Samningur Hafréttarstofnunar og
Háskólans kemur til framkvæmda 1.
janúar 2007. Samningurinn er gerð-
ur til þriggja ára.
Ljósmynd/Jóra Jóhannsdóttir
Páll S. Hreinsson deildarforseti, Kristín Ingólfsdóttir rektor og Tómas H.
Heiðar forstöðumaður undirrita samninginn um stöðu lektors.
Styrkir stöðu lektors
við lagadeild HÍ
„UMFRAMLÍFEYRISKJÖR þing-
manna í dag eru ígildi 51 milljónar
króna starfslokagreiðslu miðað við
sex kjörtímabil, borið saman við líf-
eyrisréttindi í Lífeyrissjóði verzlun-
armanna og umframlífeyriskjör ráð-
herra sem gegnir embætti í þrjú
kjörtímabil eru ígildi 102 milljóna
króna.“
Þetta segir í grein sem birt er í ný-
útkomnu fréttabréfi Samtaka at-
vinnulífsins.
Þar segir ennfremur að umfram-
lífeyriskjör forsætisráðherra sem
situr í tvö kjörtímabil séu ígildi 113
milljóna króna starfslokagreiðslu.
Fram kemur að það tekur þing-
mann rúm 23 ár að komast í 70% há-
mark eftirlaunahlutfallsins og ráð-
herrann tæp 12 ár. Sé miðað við að
þingmaður hefji þingmennsku 41 árs
þá nær hann hámarksrétti til lífeyr-
is, 330 þús. kr. á mánuði, þegar hann
verður 64 ára. Sjóðfélagi í Lífeyris-
sjóði verslunarmanna ávinni sér rétt
til 168 þús. kr. lífeyris á sama tíma
miðað við nýjar reglur um aldurs-
háða ávinnslu.
Varanleg sátt um launakjör þing-
manna og ráðherra, segir í greininni,
mun ekki skapast nema að eftir-
launakjör þeirra verði færð til sam-
ræmis við það sem aðrir landsmenn
búa við og umframkjör verði færð
inn í grunnlaun þeirra.
Ráðherra
12 ár að ná
hámarkinu