Morgunblaðið - 10.09.2006, Blaðsíða 36

PS Ísland, ný ljós-myndabók PálsStefánssonar,
opinberar náið ástarsam-
band höfundar við birtu.
Raunar hefur sambandið
verið einkar kært í hartnær
þrjá áratugi og því hefur áð-
ur verið gerð góð skil á fjöl-
mörgum blaðsíðum í tíu
bókum, síðast fyrir sex ár-
um, að ógleymdum blöðum
og tímaritum heima og
heiman.
Páll minntist á ástarsam-
bandið að fyrra bragði,
sagði það vera orðið nánara
og persónulegra en áður,
rétt eins og bókin sjálf, en
vissulega þyrfti að hafa
mikið fyrir því.
Þannig tala aðeins þeir
þroskuðu. „Ég hlýt að hafa
lært eitthvað á ferlinum,“
segir Páll. „Svo má ekki
vanmeta að maður er orð-
inn mjög góður veðurfræð-
ingur,“ bætir hann við og
kinkar kolli þegar getum er
að því leitt að hann hljóti að
bera óvenjulega gott skyn-
bragð á liti.
Galdurinn í
draumalandinu
Leikmanni dylst ekki að birtan
leikur aðalhlutverkið í landslags-
myndunum 130, sem prýða bókina.
Hún er galdurinn. Og landið virðist
vera draumalandið, hvort sem það
birtist friðsælt og fagurt eða hrika-
legt og ólgandi. Svo óraunverulegt á
stundum að það jaðrar við að vera
súrrealískt. Fleiri lýsingarorð mætti
viðhafa. Kynngimagnað til að
mynda.
Páll vekur athygli á að einungis
örfáar myndanna í bókinni sýna him-
ininn heiðan og bláan. „Ég leita ekki
uppi stillur og gott veður, oft kýs ég
frekar að mynda í vondu veðri og
endurspegla þannig kraftinn í nátt-
úrunni. Aftur á móti gildir einu hvort
heitt eða kalt er í veðri, hitastigið
sést ekki á mynd,“ segir hann bros-
andi.
Gagnstætt flestum finnst honum
hann oft vera lukkunnar pamfíll þeg-
ar gerir aftakaveður á ferðalögum.
Allt frá því að hann var ráðinn ljós-
myndari og myndritstjóri hjá Ice-
land Review/Atlantica árið 1982 hef-
ur hann ferðast um landið þvert og
endilangt. Hann gjörþekkir fleiri gil
og gljúfur, læki, vötn, hraun og fossa
en flestir kunna að nefna, og er
nokkuð glöggur að spá fyrir um
veðrið á hverjum stað á nóttu sem
degi, vetri sem sumri.
Gæðin meiri með filmu
Páll segist aldrei fara út fyrir
borgarmörkin án myndavélarinnar,
fyrir honum sé slíkt hluti af því að
vera til, landslagið sé alltaf til staðar
– tilbúið í myndatöku. Myndavélin
sem hann hefur mest dálæti á um
þessar mundir, og tók flestar mynd-
anna í bókinni á, er áratug eldri en
hann sjálfur, Hasselblad V frá árinu
1948. „Tæknin er ekkert flókin eða
öðruvísi en að læra stafsetningu; til
dæmis að það er ypsilon í yfir. Ég tek
allar mínar myndir á filmu vegna
þess að þannig verða gæðin margfalt
meiri. Stafræna tæknin er ekki orðin
nógu þróuð og verður trúlega ekki
næstu árin. Filmumyndavélar hafa
hins vegar lítið breyst í áranna rás
utan þess að linsurnar hafa batnað.
Akrafjall Mér finnst skemmtilegt að mynda á dögum sem hafa merkingu og eru sérstakir fyrir einhverjar sakir. Þessi mynd er tekin á lengsta degi ársins og ég fór á stjá til að taka myndir af
þeirri ástæðu einni. Myndin er tekin frá Seltjarnarnesi í áttina að Akrafjalli því þótt Reykvíkingar sjái því miður ekki miðnætursólina við sjóndeildarhring eins og þeir fyrir norðan er náttbirtan
ekkert ófegurri fyrir það. Á korti sé ég að hafsvæðið á milli Seltjarnarness og Akraness heitir Svið. Ætli megi ekki segja að hér sé horft yfir Sviðið.
Morgunblaðið/Einar Falur
Páll Stefánsson ljósmyndari hefur lag á að taka mynd af því sem öllum öðrum yfirsést segir inni á bókarkápu PS Ísland,
sem er nýkomin út á íslensku og ensku. Valgerður Þ. Jónsdóttir fletti bókinni með höfundinum, sem er í stöðugri leit að
blæbrigðum birtunnar í íslenskri náttúru, og hlýddi á nokkrar örsögur um tilurð myndanna.

Brúará Sagan segir að það
hafi verið náttúruleg brú á
Brúará en að bryti Odds Ein-
arssonar biskups í Skálholti hafi
brotið hana til að varna förufólki
að komast yfir ána og þannig
heim til biskupssetursins í mat-
arleit. Það varð honum að sjálf-
sögðu ekki til gæfu. Seinna var
plönkum skotið yfir mjóa rennuna
svo áin varð sannkölluð Brúará.
Mér gekk það eitt til að fanga
þennan sérkennilega fagra foss
sem maður heyrir í langar leiðir
þótt hann sé ekki stór.
PS: með
kveðju frá
manni ljóss
og lita
Grímsey Ég var að reyna að ná
mynd af fuglabjargi í Grímsey og
niðurstaðan af þeirri ferð var þessi
mynd. Ég held að fá myndefni lýsi
landinu betur en svona staurar og
ryðgaðar girðingarnar sem þeir
halda uppi. Þessar girðingar má sjá
um allt land og ekki síst þegar
gengið er um eyðibyggðir. Þessir
staurar eru líka gott dæmi um toll-
frjálsan innflutning. Það borgar
enginn aðflutningsgjöld af rekaviði.
Ljósmyndabók er svipuð
skáldsögu þar sem ein setn-
ing tekur við af annarri.
Hverri opnu er ætlað að koma
á óvart og ríma við það sem á
undan er komið og það sem á
eftir kemur.
Páll Stefánsson ljósmyndari.
náttúrumyndir
36 SUNNUDAGUR 10. SEPTEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ