Morgunblaðið - 10.09.2006, Qupperneq 65

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 10. SEPTEMBER 2006 65
menning
Nýr umboðsaðili fyrir Sandvik renniverkfæri á Íslandi
Þann 1. september 2006 tók Fossberg ehf. upp samstarf við Sandvik Coromant
og verður hér eftir einkaumboðsaðili fyrir vörur fyrirtækisins á Íslandi.
Til að kynna breytingarnar bjóðum við rennismiðum til morgunverðarfundar á:
Nordica hótel, mánudaginn 11. september, kl. 9:00-10:30
Þar munu tæknimenn frá Sandvik kynna vörur og þjónustu Sandvik Coromant
og farið verður yfir hvernig staðið verður að sölu og þjónustu á þessum vörum.
Margar spennandi nýjungar verða einnig kynntar á fundinum.
B
jö
rg
vi
n
Ó
sk
ar
ss
on
, g
sm
:6
92
-7
46
4
Dugguvogi 6 Sími: 5757 600
www.fossberg.is
Tveir öflugir taka höndum saman
Skógarhlíð 18 – 105 Reykjavík – sími 591 9000
Akureyri – sími 461 1099 • Hafnarfirði – sími 510 9500
www.terranova.is
Tryggðu þér einstaka borgarferð. Terra Nova býður helgarferðir í
október í beinu flugi til þessarar stórkostlegu borgar í hjarta
Evrópu. Tallinn er í dag afar vinsæll áfangastaður í borgarferðum,
enda býður borgin einstakt mannlíf, menningu og skemmtun. Þú
velur um góð 3 og 4 stjörnu hótel í hjarta Tallinn og spennandi
kynnisferðir með fararstjórum
Terra Nova. Kr. 19.990
Tallinn
í haust
frá kr.19.990
- SPENNANDI VALKOSTUR
Flugsæti báðar leiðir með sköttum,
m.v. 2 fyrir 1 tilboð.
29. október. Netverð á mann.
Kr. 36.734
Netverð á mann, m.v. 2 í herbergi
15. okt. í 3 nætur á Hotel L´Ermitage með
morgunmat.
BRESKI leikstjórinn Ken Loach á
að baki litríkan og eftirminnilegan
feril. Frá því á níunda áratugnum
hefur hann sent frá sér fjöldann allan
af aðkallandi myndum þar sem tekist
er á við mörg af viðkvæmustu og
flóknustu samfélagsmálum líðandi
stundar. Í sínu nýjasta verki lítur
hann hins vegar um öxl, en Vind-
urinn sem skekur byggið greinir frá
upphafsárum borgarastríðsins á Ír-
landi og þeim átökum sem gerðu
Írska lýðveldisherinn að þeirri sam-
félagsstofnun sem hann hefur verið
þar í landi bróðurhluta tuttugustu
aldarinnar. Fyrir myndina hlaut
Loach Gullpálmann á kvikmyndahá-
tíðinni í Cannes nú í vor og hafa sum-
ir litið á myndina sem hápunktinn á
ferli leikstjórans. Því er ég að vísu
ekki sammála – myndin hefur af
ákveðna veikleika hvað formgerð og
flæði varðar en hér er vissulega á
ferðinni athyglisvert verk. Sagan
snýst um tvo bræður, þá Damien
(Cillian Murphy) og Teddy (Padraic
Delaney) en sá fyrrnefndi er um það
bil að halda til Lundúna í sérnám í
læknisfræði þegar myndin hefst.
Tom er hins vegar meðlimur í IRA
og mikill baráttumaður fyrir sjálf-
stæði Írlands. Damien snýst á sveif
með bróður sínum eftir að hafa orðið
vitni að grimmilegum aðferðum
bresku nýlenduhermannanna í sinni
heimasveit. Við tekur blóðug barátta
sem Loach gerir vel skil en myndin
er metnaðarfull og leitast við að segja
umfangsmikla sögu. Frásögninni
lýkur því ekki þegar friðarsamningur
næst við England og Írum er veitt
heimastjórn. Hér tekur við tímabil
sem er bæði flókið og harmrænt, en
umtalsverður hluti írsku uppreisnar-
mannanna getur ekki sætt sig við
þennan takmarkaða sigur og bar-
áttan snýst nú inn á við, og Írar berj-
ast við Íra, og bróðir við bróður. Ekki
er hægt annað en að hrósa Loach fyr-
ir að að fylgja sögulegum veruleika
jafn langt og það tekst honum án
þess að glata dramatískum slag-
krafti. Veikleikarnir eru samt nokkr-
ir og sérstaklega taka þeir að birtast
þegar pólitískt landslagið flækist og
myndin vill koma skilaboðum sínum
á framfæri. Loach er mikið í mun að
áhorfendur skilji um hvað málin snú-
ast en því miður leiðir það til þess að
samræður verða oft stirðar og heilu
myndskeiðin virðast einkum þjóna
kennslufræðilegu hlutverki. Þetta
dregur mátt úr mynd sem að öðru
leyti er vel gerð og skartar frábærum
leikurum í öllum hlutverkum.
Bræður munu berjast
Kvikmynd
IIFF. Regnboginn
Leikstjórn: Ken Loach. Aðalhlutverk:
Cillian Murphy, Padraic Delaney, Liam
Cunningham. Handrit: Paul Laverty. Bret-
land, 127 mín.
Vindurinn sem skekur byggið (The Wind
That Shakes the Barley)
Reuters
Áhugaverð Gagnrýnandi er ekki
sammála því að myndin sé hápunkt-
urinn á ferli leikstjórans Loach þó
hún sé vissulega áhugaverð.
Heiða Jóhannsdóttir
Raycharles „Ray“ LaMont-agne sækir sér innblásturí reynsluna, því hann áttierfiða æsku og tók drjúg-
an tíma að koma sér á framfæri sem
tónlistarmaður þó allt hafi gengið
honum í haginn á síðustu árum.
Hann ólst upp hjá móður sinni í hópi
sex systkina sem öll áttu mismun-
andi feður. Faðir hans stakk af
skömmu eftir að hann fæddist og
næstu árin var móðir hans á ferðinni
með barnaskarann, sífellt í leit að
betra lífi og betri aðstæðum fyrir sig
og börnin. Eins og gefur að skilja var
húsnæðið sem þau þurftu að sætta
sig við mis-gott og á milli þess sem
þau komust í þokkalegt húsnæði
bjuggu þau í tjaldi í garði kunningja,
bíl eða hænsnakofa svo dæmi séu
tekin.
Heillaður af Stephen Stills
Það kemur kannski ekki á óvart að
Ray LaMontagne rakst illa í skóla –
var hvað eftir annað að byrja í nýjum
skóla og náði að vonum illa að sam-
samast hópnum. Einhvernveginn
tókst honum þó að ljúka miðskóla og
að því loknu flutti hann að heiman til
að standa á eigin fótum.
Næstu fjögur ár fóru í ýmiskonar
vinnu, en síðan fékk hann vitrun, eða
svo lýsir hann þeirri lífsreynslu sinni
þegar hann heyrði í Stephen Stills
flytja lagið Tree Top Flyer. Um það
leyti vann LaMontagne í skófabrikku
og þurfti að vera árrisull. Ein morg-
uninn vaknaði hann síðan við Tree
Top Flyer í útvarpsklukkunni sinni
og varð svo heillaður að hann mætti
ekki í vinnuna þann daginn, heldur
leitaði hann uppi eintak af Stills plöt-
unni sem hafði að geyma einmitt
þetta lag (Stills Alone) og eftir það
komst ekkert annað að hjá honum en
að syngja.
Sjálfmenntaður söngvari
LaMontagne kenndi sér sjálfur að
syngja á ósköp einfaldan hátt, hann
lærði utananað lögin á plötunni og
fetaði sig síðan í gegnum Crosby,
Stills & Nash, Bob Dylan, Joni
Mitchell, Neil Young, Ray Charles
og Otis Redding. Smám saman lærði
hann að syngja rétt og sumarið 1999
var hann búinn að nurla saman fyrir
prufuupptökum, tíu laga safn. Hann
rekur söguna svo að það hafi verið
ákveðið áfall fyrir hann að heyra
sjálfan sig syngja, en hann komst
fljótt yfir það og byrjaði að troða upp
í litlum klúbb, hita upp fyrir hina og
þessa.
Einn af þeim sem sáu hann syngja
varð svo hrifinn að hann sendi honum
tölvupóst sem LaMontagne svaraði
og smám saman urðu þeir pennavin-
ir. Á endanum fékk pennavinurinn
LaMontagne til að koma og spila á
skemmtun í fyrirtækinu sem hann
starfaði hjá í Portland í Maine. Þá
tók lukkuhjólið að snúast því meðal
gesta var fylkisstjóri Maine sem var
svo ánægður með frammistöðu
LaMontagne að hann bauð honum
með sér á Willie Nelson og kynnti
hann fyrir frammámanni hjá rétt-
indafyrirtækinu Chrysalis.
Réttindafyrirtæki semja við tón-
listarmenn um að innheimta fyrir þá
höfundarréttar- og flutningsgjöld, en
gefa ekki út tónlist sjálf. Svo ánægðir
voru yfirmenn Chrysalis Music þó að
fyrirtækið fjármagnaði upptökur á
fyrstu eiginlegu breiðskífu LaMont-
agne sem fékk heitið Trouble eftir
einu lagi hennar. Upptökur tóku
tvær vikur og að þeim loknum hófst
leit að útgefenda sem lyktaði með því
að RCA tók plötuna að sér og gaf út
vestan hafs haustið 2004.
Rólega af stað
Trouble fór rólega af stað, seldist
þokkalega og með góðri stígandi,
ekki síst þegar LaMontagne byrjaði
tónleikaferð til að fylgja plötunni eft-
ir. Hún var svo gefin út í Evrópu
seint í síðasta mánuði.
Tónlistin sem Ray LaMontagne
spilar er ekki flókin í sjálfu sér, gríp-
andi jass og blússkotin popptónlist –
einkar dægileg og áferðarfalleg.
Röddin er aftur á móti sérstök í
meira lagi, grófur dimmur tenór
löðrandi í tilfinningu og trega. Henni
verður trauðla lýst, en menn grípa þó
til samlíkinga við Tim Buckley eða
Van Morrison.
Trouble er nýkomin út hér á landi
líkt og víðar í Evrópu, en eins og get-
ið er nokkuð um liðið síðan platan
kom út vestan hafs. Þar kom einmitt
út önnur breiðskífa Ray LaMont-
agne, Till the Sun Turns Black, fyrir
rúmri viku.
Tilfinning og tregi
Tregi Raycharles „Ray“ LaMontagne syngur tregasöngva af eigin reynslu.
TÓNLIST Á SUNNUDEGI
Árni Matthíasson