Morgunblaðið - 10.06.2007, Blaðsíða 69

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 10. JÚNÍ 2007 69
MINNINGAR
M
argir eru dárarnir
sem segja að Jes-
ús hafi verið sjálf-
um sér sund-
urþykkur og
komist í mótsögn við sjálfan sig.
Þeir segja að hann hafi ekki skilið
sínar eigin hugsanir og vegna
þessarar vankunnáttu hafi hann
tapað áttum.
En auðvitað eru þær uglur
margar sem ekki þekkja annan
söng en sitt eigið væl.
Auðvitað þekkjum við, þú og
ég, þennan orðhengilshátt lærðra
manna sem bera höfuð sín á torg
og selja þau þeim sem fyrst býð-
ur. Þessir menn bera ekki virð-
ingu fyrir neinu, nema þá helst
mönnum sem flækja málin ennþá
meira en þeir sjálfir.
Við þekkjum dvergana sem
hæðast að stærri mönnum. Við
vitum hvað ýlustráið segir um eik-
artréð og sedrusviðinn.
Ég vorkenni þeim sem aldrei
hefja sig til neinna hæða.
Ég vorkenni visnuðu sefinu
sem leggur fæð á álmtréð fyrir að
standa af sér allar árstíðir.
En meðaumkun, jafnvel allra
engla, færir þeim ekkert ljós.
Ég þekki fuglahræðuna. Tötrar
hennar blakta á kornakrinum en
sjálf veit hún ekkert um kornið og
syngjandi blæinn.
Ég þekki trúðana; hornablás-
ara og trumbuslagara, sem í æp-
andi hávaða sínum heyra hvorki í
lævirkjanum né austanblænum í
skóginum.
Ég þekki þann sem leitar á
móti öllum straumum en finnur
aldrei uppsprettu þeirra. Og þann
sem flýtur með öllum straumum
en þorir ekki að leggja út á hafið.
Ég þekki þann sem býður fram
latar hendur til að byggja must-
eri. Og þegar gagnslitlar hendur
hans fá á sig skrámur, þá segir
hann í hjarta sínu: „Það er best að
eyðileggja allt sem ég hef byggt.“
Ég þekki þá alla. Það eru þessir
menn sem mæla gegn Jesú sem
sagði eitt sinn: „Frið minn gef ég
ykkur,“ og sagði öðru sinni: „Ég
flyt ykkur sverð.“
Þeir furða sig á að hann sagði:
„Mitt ríki er ekki af þessum
heimi,“ og einnig – „Gjaldið keis-
aranum það sem keisarans er.“ –
Þeir vita ekki, að til þess að menn
séu raunverulega frjálsir til að
ganga inn í ríki andans, mega þeir
ekki standa í stríði við varðmenn
veraldlegra gæða. Það er við hæfi
að menn borgi með gleði það sem
þeim ber fyrir frelsið til að ganga
inn í borg Guðs.
Og þetta eru mennirnir sem
segja: „Hann boðaði mildi og vin-
áttu og hlýðni við foreldra, og
samt hlýddi hann hvorki móður
sinni né bræðrum þegar þau fóru
til hans á götum Jerúsalem.“
Þeir vita ekki að móðir hans og
bræður vildu, vegna umhyggju
sinnar og áhyggju, fá hann til að
snúa aftur til hefilbekksins, og
það þegar hann var að því kominn
að opna augu alls heimsins fyrir
nýjum degi.
Fjölskylda hans vildi fá hann til
að lifa í skugga dauðans, en hann
gekk á hólm við dauðann til þess
að við mættum lifa.
Ég þekki allar þessar mold-
vörpur sem grafa í tilgangsleysi
göng sem leiða ekki til neins. Eru
það ekki slíkir menn sem ásaka
Jesú um yfirlæti vegna þess að
hann sagði við mannfjöldann: „Ég
er vegurinn og hlið frelsisins.“ –
Og hann kallaði sig einnig uppris-
una og lífið.
En Jesús sagði ekki meira en
vorið segir um sjálft sig.
Hefði hann ekki átt að segja
þessi miklu sannindi vegna þess
hvað þau voru stór?
Hann sagði aðeins sannleikann
þegar hann sagðist vera vegurinn,
upprisan og lífið, og þau sannindi
fékk ég sjálfur að reyna.
Manst þú eftir mér, Nikóde-
musi, sem ekki trúði á neitt annað
en lög og reglur og lét þær stjórna
lífi mínu?
Og nú sérð þú mig, mann sem
gengur með lífinu og hlær með
sólinni frá fyrstu morgunstund
þegar hún brosir til fjallsins og
þar til hún sígur bak við hæðirnar.
Hvers vegna ertu að velta
vöngum yfir orðinu „frelsi“? Ég
hef fundið frelsi mitt í honum.
Ég hef engar áhyggjur af
morgundeginum, því að ég veit að
Jesús fyllti svefn minn lífi og
gerði fjarlæga drauma mína að fé-
lögum og samferðamönnum.
Er ég minni maður fyrir að trúa
á annan mér æðri?
Þegar skáldið frá Galíleu talaði
til mín, braut hann niður hindr-
anir mínar, gerðar af holdi og
beinum. Ég varð hrifinn af anda
hans og hann bar mig til hæða. Og
milli himins og jarðar heyrði ég
fagnaðarsönginn sem bar uppi
vængi mína.
Þegar ég kom aftur til jarðar og
var vængstýfður í öldungaráðinu,
þá mundu vængir mínir samt
þennan söng. Og öll eymd lág-
lendisins getur ekki rænt mig
þessum fjársjóði.
Nú er nóg talað. Látum hina
dauðu grafa söng lífsins í sínum
daufdumbu eyrum.
Ég læt mér nægja tóna frá
þeirri lýru sem hann hélt á og sló,
meðan hendur hans voru gegn-
umreknar og blæðandi.
Skáldið
frá Galíleu
sigurdur.aegisson@kirkjan.is
Í bókinni Mannsson-
urinn, eftir bandaríska
þjóðskáldið Kahlil Gi-
bran, er á nýstárlegan
hátt fjallað um Jesú frá
Nasaret. Sigurður
Ægisson birtir í dag
einn textann þaðan, er
ber heitið „Skáldið Ni-
kódemus, yngsti mað-
urinn í öldungaráðinu“.
HUGVEKJA
Sumarið 1990 kom-
um Baldur og ég fyrst
saman í Fljótin og á
Siglufjörð. Mér er
minnisstætt er Baldur kynnti mig
stoltur fyrir Dóru ömmu sinni. Ég
skynjaði vel þann kærleik og glettni,
sem síðar átti eftir að einkenna sam-
skipti mín við Dóru og hennar fólk.
Þar sem ég átti enga ömmu fyrir á lífi
þótti mér sérlega vænt um að fá hana
svo að segja í kaupbæti með eigin-
manni mínum. Dóra laðaði að sér fólk
á öllum aldri, með hluttekningu sinni
og léttleika. Með móður minni og
Dóru tókst góður vinskapur og hafa
þessi góðu tengsl gegnum árin verið
okkur mikils virði. Félagslyndi henn-
ar og lífsgleði birtist einna best í ósk-
inni um flutning lagsins „Hvað er svo
glatt sem góðra vina fundur“ í jarð-
arförinni.
Eldhúsið á Hvanneyrarbrautinni
er eldhús með sál og margar inni-
haldsríkar samræðurnar sem hafa átt
sér stað þar við matarborðið. Ísinn
beið Margrétar Láru og Hermanns
Gauta á sínum stað og oft sungu þau
lag að launum. Dóra var svo lánsöm
að búa heima alla sína ævi þrátt fyrir
að vera komin hátt á tíræðisaldur.
Iðulega var hún með einhverja
handavinnu, meðal annars motturnar
fallegu eða ullargrifflurnar sem eru
hreint ómissandi í veiðitúrana.
Frásagnargáfa Dóru og minni var
einstakt og minningarnar lifnuðu við í
frásögn hennar. Þegar við hittumst
um páskana var hún, þrátt fyrir veik-
indin, sjálfri sér lík, reisti sig upp til
hálfs í rúminu og svaraði til með vís-
um við hæfi eins og henni einni var
lagið. Hún sagði okkur frá því hvern-
ig Lárus afi hennar kenndi henni
kvæði með því að gefa kandísmola í
verðlaun. Ef ekki var rétt með farið í
fyrstu umferð þá varð molinn minni
fyrir vikið. Að sögn Dóru orti Mar-
grét amma hennar vísur um hvert
systkinið og var hennar vísa svohljóð-
andi:
Halldóra sem heiður ber,
hjartakær við mömmu.
Nett og fögur notar sér,
nafnið hennar ömmu.
Aðra fallega vísu lærði Dóra af
móður sinni Elínu:
Amma hún er mamma hennar mömmu,
og mamma er það besta sem ég á.
Gaman væri að gleðja hana ömmu,
gleðibros á vanga hennar sjá.
Í rökkrinu hún segir mér oft sögur,
og svæfir mig er dimma tekur nótt.
Syngur hún við mig sálmaljóðin fögur,
sofna ég þá sætt og vært og rótt.
Ótímabær fráföll þeirra feðga,
Hermanns 1999 og Friðriks Ásgeirs
2005, hafa óhjákvæmilega sett mark
sitt á síðastliðin ár og tekið á, ekki síst
ömmu Dóru sem fylgdist svo vel með
fólkinu sínu, hvar sem það var á far-
aldsfæti. Sjálf kvaddi hún svo þennan
heim daginn fyrir uppstigningardag,
þann táknræna dag.
Á Þjóðlagahátíðinni sumarið 2000
heyrði ég fyrst eftirfarandi þjóðlag.
Ég söng lagið fyrir Dóru sem kunni
það vel að meta. Vísan minnir á bjart
sumarkvöld, sólsetur í Fljótum, há-
sætið hennar ömmu Dóru, og Mós-
skálina, þar sem hún lék sér sem barn
og spretti hestinum sínum og sem
trónir fallega yfir Ysta Mó til móts við
Tröllaskagann.
Þýtur í stráum, þeyrinn hljótt,
þagnar kliður dagsins.
Guð er að bjóða góða nótt,
í geislum sólarlagsins.
(Þjóðvísa)
Það verður tómlegt að koma á
Sigló eftir fráfall Dóru. Það er varla
að maður fái sig til að tala um hana í
✝ Halldóra Mar-grét Her-
mannsdóttir fæddist
á Hofsósi 11. októ-
ber 1912. Hún lést á
Sjúkrahúsi Siglu-
fjarðar 16. maí síð-
astliðinn og var út-
för hennar gerð frá
Siglufjarðarkirkju
28. maí.
þátíð, svo samofin hef-
ur hún verið lífi okkar.
En minningin lifir og
nú er komið að okkur
að segja sögurnar,
muna vísurnar og
halda hópinn. Þakklæti
er mér þó efst í huga.
Hjartans þakkir fyrir
mig og mína, elsku
amma Dóra.
Ása Valgerður
Sigurðardóttir.
Annan dag hvíta-
sunnu fylgdum við
feðgar, ég og Kári Fannar, Dóru
frænku okkar og fóstru minni til graf-
ar á fallegasta degi þessa vors; með
sólskini, stillum og í 12 stiga hita.
Snævi þakin fjöllin umluktu þennan
ægifagra fjörð bernsku minnar og all-
ur heimurinn brosti glettnislega,eins
og Dóra sjálf gerði svo oft meðan hún
lifði. Úti á spegilsléttum firðinum
mátti greina bæði skemmtibát og
fiskibát á hægri siglingu, annar að
sinna erindum lífsgleðinnar, hinn er-
indum brauðstritsins. Allt samkvæmt
lögmálinu eins og Dóra frænka hefði
orðað það: Lífið heldur áfram. Útför-
in var fjölmenn svo sem vænta mátti
og lauk á einkar dæmigerðan hátt
fyrir þessa mannelsku og vinmörgu
konu með laginu „Hvað er svo glatt
sem góðra vina fundur?“ Ég hef
áreiðanlega ekki verið einn um að
skynja návist hennar Dóru þegar
kirkjugestir kyrjuðu sem mest þeir
máttu:
Og meðan þrúgna gullnu tárin glóa
og guðaveigar lífga sálaryl,
þá er það víst, að bestu blómin gróa
í brjóstum, sem að geta fundið til.
(Jónas Hallgrímsson: Vísur Íslendinga.)
Dóra var, líkt og flestir af hennar
kynslóð, þjóðernissinni, í þess orðs
bestu merkingu. Í harðvítugri sjálf-
stæðisbaráttu þjóðar okkar á fyrri
hluta síðustu aldar dugði ekkert
minna en að brýna alla þá sem vett-
lingi gátu valdið til dáða og hefja
þjóðararfinn til vegs og virðingar.
Hún var sjálf komin af héraðshöfð-
ingjum í Fljótum, giftist alþýðumanni
og gerði aldrei mannamun. Hún mat
fólk eftir persónulegum verðleikum,
hvorki stétt né stöðu. Ég var svo lán-
samur sem lítill drengur, að fá að
dvelja langdvölum á heimili þeirra
Dóru og Frigga og barna þeirra Mad-
dýjar, Hemma og Ævars á Hvann-
eyrarbrautinni í þessum ævintýra-
lega, bjarta gullgrafarabæ.
Barnelskara fólki hef ég ekki kynnst
síðar á ævinni. Ég hygg að Dóra hafi
átt stærstan þátt í því að gera mig að
trúuðu barni. Hún kenndi snáðanum
bænir og sat við rúmstokkinn hans
þegar rökkva tók og svæfði hann með
stuttum, hnitmiðuðum sögum í anda
kærleiksboðskapar Krists. Og ekki
má gleyma hinni marglesnu sögu af
Palla, sem var svo afskaplega einn í
heiminum. Þegar við hringdumst á
síðar á bernskudögum vildi hún
gjarnan fá fregnir af námsárangri
litla frænda í Kópavoginum. Sér í lagi
var henni umhugað um að vita hvað
frændinn hefði nú fengið í kristnum
fræðum, eða Biblíusögum eins og það
hét í þann tíma. Það gladdi hana mjög
að heyra að þar hefði frændinn æv-
inlega farið heim með fullt hús stiga,
einkunnina 10,0. Guðinn sem hún
Dóra gaf mér ungum var fullur kær-
leika, kunni að fyrirgefa; var mann-
legur og glettinn eins og hún sjálf.
Þannig var sá Guð sem ég vildi og vil
enn eiga að. – Frænka mín kvaddi
eins og hún lifði; með reisn, yfirvegun
og umvafin kærleika þeirra sem hún
gaf allt sitt. Ég þakka fyrir allt það
sem hún og Friggi voru mér og
veittu. Sú skuld verður aldrei goldin.
Blessuð sé minning góðrar konu.
Lárus Már Björnsson.
Halldóra Margrét Hermannsdóttir
Vönduð og persónuleg þjónusta
Inger Steinsson,
útfararstjóri,
s. 691 0919
Sími 551 7080
Bárugötu 4, 101 Reykjavík.
Ólafur Örn
útfararstjóri,
s. 896 6544
Inger Rós
útfararþj.,
s. 691 0919
Englasteinar
Helluhrauni 10
Sími 565 2566 - www.englasteinar.is
Fallegir legsteinar
á góðu verði
✝
Faðir okkar,
STEINGRÍMUR ATLASON
fyrrv. yfirlögregluþjónn í Hafnarfirði,
Hjallabraut 43,
Hafnarfirði,
lést miðvikudaginn 6. júní.
Jarðarförin verður auglýst síðar.
Fyrir hönd aðstandenda,
Einar Steingrímsson,
Atli Steingrímsson.
✝
Elskuleg systir og móðursystir,
RAGNA MAGNÚSDÓTTIR,
Hagamel 45,
Reykjavík,
lést á Landspítalanum fimmtudaginn 7. júní.
Jarðarförin auglýst síðar.
Jón Magnússon og systkinabörn.