Skinfaxi - 01.11.1938, Page 28

108
SKINFAXI
Hitt viðurkenndi séra Matthías sjálfur, enda má sjá
þess merki í list lians og verkum, að hinar andvígu að-
síæður, sem hann átti svo lengi við að stríða, drógu
drjúgum úr þroska hans: „Þess geldur hnekkis mitt
gáfnaskar, að gæfan ekki mér lietri var“. í klökkum
Ijóðlínum (alar hann um „týndu bragablómin“ sem
enginn hæti sér. Ekki er það þá heldur auðmetið, hve
mikils íslenzkar bókmenntir fóru á inis við það, að
þjóð vor hlynnti eigi sem skyldi að afburða ljóðgáfu
séra Matthíasar meðan liann var á hezta skeiði að ald-
ursárum.
Um sex ára skeið (1874—80) var hann ritstjóri Þjóð-
ólfs, helzta stjörnmálablaðs Islands á þeirri tíð; síðar
gaf liann út lnálfsmánaðarbláðið Lýð; og fram á efstu
ár birtust stöðugt ritgerðir og styttri greinar eftir hann
i íslenzkum hlöðum og tímaritum. Yrðu slíkar ritsmíðar
Iians mikið safn og fjölskrúðugt, væru þær gefnar út
í einni heild. Samtíðarmenn séra Matthíasar gerðu,
margir hverjir, lítið úr blaðamennsku hans og hlut-
deild hans í íslenzkum þjóðmálum; brugðu honum ó-
sjaldan um stefnuleysi i þeim efnum. Eins og Þorsteinn
ritstjóri Gislason, sem allítarlega hefir ritað um þessa
hlið á starfi skáldsins, bendir á, var sá dómur hvergi
nærri með öllu réttmætur eða á rökum byggður. Að
þeirri niðurstöðu hlýtur Iiver sá að komast, er les blöð
þau, sem séra Matthías var ritstjóri að, sæmilega gaum-
gæfilega og hlutdrægnislaust. Þar kemur ótvírætt i ljós,
cins og víðar í ritum hans, að hann var miklu fastari í
rásinni í stjórnmálaskoðunum heldur en almennt var
látið i veðri vaka. Hitt er jafn satt, eins og ýmsir hafa
réttilega lagt áherzlu á, að hann var lítill málafylgju-
maður i blaðamennsku sinni og þjóðmála-afskiptum,
allt annað en bardagamaður á þeim sviðum, og enginn
flokksmaður. Hann var alltof frjálslyndur og víðsýnn
lil þess, að láta fjötrast á flokksklafa, og líta á málin
gegnum lituð gleraugu einhliða flokksfylgis. Sem blaða-