Skinfaxi - 01.11.1951, Blaðsíða 12

108
SKINFAXI
er bæði frá fjárhagslegu og tæknilegu sjónarmiði allt
annað viðfangsefni en lagning rafmagnsveitna um
jafn strjálbyggðar sveitir og hér á landi. Orkunni eí
þar dreift lágspennt frá spennistöðvimi, sem ná til
tuga notenda hver.
Eigi að taka önnur lönd til samanburðar ber því
að velja þau lönd eða landshluta, sem eru strjálbýl og
byggðarlag að öðru leyti svipað og hér á landi. Kemur
þá í ljós, að dreifing raforku um slíkt strjálbýli er yfir-
leitt mjög skammt á veg komin, hvar sem er í heim-
inum, og að þar sem ráðizt hefur verið í slíkar fram-
kvæmdir er yfirleitt ekki um annað að ræða en ein-
fasa veitur, þ. e. a. s. þrífasa stofnlínur með einfasa
álmum og hliðarlínum. Sem undantekning mætti nefna
norðurhluta Noregs, því þar mun fyrirhugað að leggja
þrífasa línur, einnig um hin strjálbyggðu héruð, en
dreifingunni er enn mjög skammt á veg komið. Sem
dæmi um einfasa veitur má nefna ýmis héruð í Bret-
landi og stór svæði í Bandaríkjunum, en þar eru um
% allra sveitaveitna einfasa.
Sveitaveiturnar í Bandaríkjunum eru hinar mestu
í heimi, eins og svo margt annað þar í landi. Ná til
um 5 millj. býla, sem er um 85% af öllum býlum.
Býlafjöldi er því tæplega 6 millj. sem er hérumbil sama
tala hlutfallslega og hér á landi miðað við fólksfjölda.
Einna gleggsta dæmið er þó grannland vort Irland
og skal því þróun raforkumálanna þar lýst nokkru
nánar.
Irar eru svipað á veg staddir í raforkumálum og
við Islendingar. Árið 1927 var sett á laggirnar rílcis-
stofnun (E. S. B), raforkumálastjórn Irlands. Stjómin
er skipuð af ríkisstjórn Irlands og fær lánsfé fyrir
stofnkostnaði rafveitna úr rikissjóði, en er að öðru
leyti óháð og sér um vinnslu, dreifingu og sölu raf-
orku til allra neytenda. Raforkan er seld á kostnaðar-
verði og er þá allur kostnaður meðtalinn, þ.e. vextir,