Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1995, Side 38

Náttúrufræðingurinn - 1995, Side 38
3,5 S 3,0 o 2,5 S> 2,0 E 1,5 0,5 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 7. mynd. Stofnvísitölur fyrir rjúpu á Norðausturlandi byggðar á heildartölu karra á talningasvœðum og niðurstöðum talninga, vegnar með tilliti til þéttleika (karrar/km2) þannig að svœði með mestan þéttleika gilda mest, og vegnar með tilliti til fjölda þann- ig að svceðin verða öll jafngild. Til að gera línurnar sambœrileg- ar er talanfyrir 1981 sett sem 1. - Population indexes for Rock Ptarmigan in NE-Iceland based on unweighted sums, weighted with respect to density (males/km2) and weighted with respect to numbers (all plots equal). 1981 is placed at 1 for all indexes. IIJ egg (Arnþór bæði hlaupið og flogið rétt áður en hann náði hcnni. Einnig hef ég munnlegar heimildir sjónarvotta að rjúpnadrápi hrafna (Theodór Gunnlaugsson, Héðinn Olafsson). Reyndar fara nær allar rjúpur sama veg, hvort sem þær eru drepnar af rándýrum eða láta iífið á annan hátt, því rándýrin, hrafn, fálki og tófa, hirða og éta allt sjálfdautt. Af 367 vanhöldum á taln- ingasvæðum voru aðeins tveir fuglar ekki vargétnir, báðir nýdauðir eftir að hafa flogið á. Afföll RJÚPNA Hægt er að nota tölur um samanlagðan fjölda fugla á athuganasvæðum vor hvert (4. mynd), aldurshlutföll að vori (5. tafla) og meðalstærð ungahópa (4. taila) til að gera sér hugmyndir um heildarafföll rjúpna, fugla á fyrsta ári og eldri, yfir árið. Miðað er við að kynjahlutföll séu jöfn að vori (Arnþór Garðarsson 1988) og að af- föll á kvenfuglum yfir sumarið frá komu- degi fram í byrjun ágúst séu 15% (5. mynd og áætiun) og að 7% af kvenfuglum á lífi í byrjun ágúst séu ungalaus (samanber bis. 145). Afföll unga reiknast frá 1. ágúst fram á vor og á fullorðna fugla frá komu í varplöndin að vori til sama dags að ári. Meðalstærð urptar (orpin egg) er tekin sem 11 egg í hreiðri. Rannsóknir í Hrísey sýndu að urptin breyt- ist lítið milli ára og var að meðaltali 10,4 til hreiðri Garðarsson 1988). Miðað við II egg á kvenfugl og þekkta fjölskyldustærð í byrjun ágúst (4. tafla) er ljóst að afföll eru tiltölulega lítil á eggj- um í hreiðri og á litlum ungum. Undan- tekning frá þessu er þegar sumarhret drepa litla unga í stórum stíl líkt og gerðist 1966 (Arnþór Garðars- son 1988). Ég skoðaði einnig með þessum gögnum frá Norðausturlandi 1981 til 1994 hliðstæðar tölur frá Hrísey 1963 til 1969 (Arnþór Garðarsson 1971, 1988). Breytingar á þéttleika milli ára réðust bæði af dánartölu fugla á fyrsta ári og full- orðinna. Afl'öll á fuglum á fyrsta ári voru alltaf mikil, í fækkunarárum voru þau að meðaltali 87% (staðalfrávik 4,13, spönn 79-93%) en 73% í fjölgunarárum (staðal- frávik 4,58, spönn 65-79%). Afföll á eldri fuglum voru minni og breytilegri, í fækk- unarárum voru þau að meðaltali 62% (staðalfrávik 7,87, spönn 47-78%) en 54% í fjölgunarárum (staðalfrávik 12,58, spönn 33-71%). Samkvæmt þessum gögnum verða mestöll afföllin yfir veturinn, þ.e. eftir að fuglarnir hafa yfirgefið varplönd- in. Við vitum ekki hvað veldur auknum afföllum fugla á fyrsta ári í fækkunarárum né heldur hvenær vetrar þau verða. Arnþór Garðarsson (1988) hefur reynt að nálgast þetta með því að nota aldurshlutföll úr veiðinni og að gefa sér fyrirfram hve stór 148
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.